13 czerwca 2023. Ukraińskie drogi, częściowo uszkodzone lub zniszczone w wyniku wojny, nadal są budowane. Choć w znacznie wolniejszym tempie niż przed rosyjską agresją.
Według Ukrawtodoru, pod koniec 2022 r. ponad 25 000 km dróg w Ukrainie zostało uszkodzonych lub zniszczonych w wyniku działań wojennych, w tym 9 000 km dróg krajowych, zniszczono 340 konstrukcji drogowych, a 150 z nich znajdowało się na drogach krajowych. Najbardziej ucierpiało 15 regionów położonych najbliżej strefy działań wojennych.
Wiosną 2023 r. Gabinet Ministrów zmniejszył finansowanie programu rozwoju dróg na 2023 r. do 58,9 mld UAH z 102,2 mld UAH w roku ubiegłym. Państwowy program gospodarczy rozwoju dróg publicznych o znaczeniu krajowym, zatwierdzony uchwałą nr 382 z dnia 21 marca 2018 r., został przedłużony do końca tego roku. Przewidywane łączne finansowanie zostało zwiększone o 38 proc. do 484,8 mld UAH.
Ponadto łączne finansowanie programu z Funduszu Drogowego zostało zwiększone do 318,2 mld UAH, w porównaniu do 178,1 mld UAH w poprzedniej wersji uchwały. Jednak w 2023 r. na ten artykuł przeznaczono znacznie mniej środków – 45,9 mld UAH w porównaniu z 57,9 mld UAH w 2022 r.
Finansowanie z organizacji międzynarodowych wzrosło ponad dwukrotnie do 11,4 mld UAH w 2023 r. w porównaniu z 5,3 mld UAH w ubiegłym roku. Jednocześnie pozycja finansowania „inne źródła, w tym fundusze inwestorów” zmniejszyła się 25-krotnie: z 38,9 mld UAH do 1,5 mld UAH w 2023 roku.
Jak poinformowano, państwowy program rozwoju dróg o znaczeniu krajowym przewiduje budowę ponad 40 nowych dróg publicznych, remonty kapitalne ponad 130 dróg oraz bieżące remonty średnie ponad 200 dróg publicznych.
Kontynuowane są remonty dróg w regionach. Według szefa Sumskiej Obwodowej Administracji Wojskowej, Volodymyra Artyukha, w regionie tworzona jest obecnie komisja, która będzie zbierać propozycje od społeczności dotyczące naprawy dróg gminnych. Będzie ona zawierać listę dróg gminnych, urządzeń do poważnych napraw i konserwacji dróg lokalnych itp. Lokalny departament rozwoju infrastruktury otrzymał polecenie przeprowadzenia inwentaryzacji dróg lokalnych.
Pomimo ciągłego zagrożenia ostrzałami, drogi w obwodzie charkowskim są odnawiane i naprawiane. Według Oleha Syniehubova, szefa Obwodowej Administracji Wojskowej, priorytetem są trasy łączące Charków z terytoriami okupowanymi, ponieważ służą dostawom pomocy humanitarnej i ewakuacji rannych.
W wyniku wojny pojawił się nowy problem, który prowadzi do niszczenia dróg – to przeciążony transport. Według Serhija Derkacha, wiceministra w Ministerstwie Społeczności, Terytoriów i Infrastruktury Ukrainy, przeciążone pojazdy powodują obecnie 90 proc. wszystkich niewojennych uszkodzeń dróg. Sytuację pogarsza ograniczona eksploatacja portów.
Jeszcze przed wojną Ukraina wydała 132 mld UAH na 7000 kilometrów dróg, które miały wytrzymać około 12 lat. Ale to pod warunkiem, że nie będą po nich jeździć przeciążone pojazdy. Jeśli waga ciężarówki przekracza dozwolone 32 tony, żywotność drogi zmniejsza się o 70 procent. Jednocześnie średni koszt budowy lub remontu jednego kilometra drogi (przynajmniej w 2021 r.) wyniósł od 20 do 50 mln UAH.
Automatyczny system ważenia WIM (weight in motion), uruchomiony w 2021 r., miał na celu zwalczanie zatorów na drogach. Od czasu jego wprowadzenia zarejestrowano ponad 18 000 naruszeń i nałożono grzywny w wysokości 369 mln UAH.
Ministerstwo Infrastruktury podkreśla jednak, że nie jest możliwe kontrolowanie wszystkich dróg w kraju za pomocą WIM, więc działają one tylko na drogach krajowych. Dlatego ministerstwo wprowadza obecnie elektroniczne listy przewozowe, aby zapewnić zgodność ze wszystkimi normami wagowymi przez przewoźników i odbiorców towarów. Twórcy projektu mają nadzieję, że znacznie zmniejszy to liczbę przeciążonych pojazdów, a więc, ukraińskie drogi będą trwalsze i rzadziej będą wymagały napraw.
Wiktoria Czyrwa
Photo by Vidar Nordli-Mathisen on Unsplash