11 września 2024. Misja Międzynarodowego Funduszu Walutowego, która zakończyła konsultacje z rządem Ukrainy, zatwierdziła kolejną transzę w wysokości 1,1 mld USD. W zamian postawiła kilka warunków. Jednym z nich jest reforma Ukrenergo, w którym brakuje trzech członków rady nadzorczej.
Misja MFW, która pracowała w Kijowie od 4 września, podkreśliła, że strona ukraińska spełniła wszystkie warunki ilościowe i strukturalne, niezbędne do oceny. Wśród kluczowych działań znalazły się reformy w obszarze służby celnej oraz systemu sądownictwa, w tym utworzenie nowego Najwyższego Sądu Administracyjnego i przeprowadzenie pierwszego zewnętrznego audytu Narodowego Biura Antykorupcyjnego.
W kontekście podwyżek podatków w Ukrainie MFW nie przedstawia konkretnych wymagań. Szef misji Gavin Gray podkreślił, że ukraińskie władze powinny podejmować działania w celu zamknięcia istniejących luk podatkowych i walki z szarą strefą, zgodnie z Narodową Strategią Dochodów (NSR).
„Ustawodawstwo dotyczące reformy kodeksu celnego powinno potwierdzić centralną rolę Ministerstwa Finansów w nadzorze nad służbą celną” – cytuje Gray z raportu. „Należy również ustanowić solidne mechanizmy wyboru stałego szefa służby celnej i innych kluczowych stanowisk kierowniczych w organie.”
Jednym z kluczowych punktów pozostaje reforma NEC Ukrenergo. MFW postawił wyraźny warunek: przywrócenie działalności niezależnej rady nadzorczej tej spółki musi nastąpić do końca grudnia.
Przypomnijmy, że NEC Ukrenergo odgrywająca kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Ukrainy, niedawno znalazła się w centrum uwagi z powodu zmian kadrowych. 2 września 2024 roku rada nadzorcza firmy podjęła decyzję o zwolnieniu prezesa zarządu Wołodymyra Kudryckiego, o czym pisał eDIALOG.
Kudrycki został zwolniony pomimo uwag i krytyki międzynarodowych partnerów, że nie należy zmieniać kierownictwa spółki państwowej przed skompletowaniem rady nadzorczej Ukrenergo. Problem stał się szczególnie pilny po tym, jak kolejnych dwóch członków rady nadzorczej zrezygnowało na znak protestu wobec zwolnienia przewodniczącego. Ambasador USA w Ukrainie Bridget Brink natychmiast wydała oświadczenie, że Ukraina powinna uzupełnić trzy wolne stanowiska w radzie nadzorczej i wybrać nowego przewodniczącego zgodnie ze standardami OECD.
Podobne oświadczenie wydali ambasadorowie państw G7, podkreślając znaczenie ponownego wyboru niezależnych członków rady nadzorczej. „To jest kluczowe dla bezpieczeństwa energetycznego Ukrainy i zaufania międzynarodowych partnerów” – czytamy w oświadczeniu.
Premier Denys Szmyhal poinformował, że proces ruszył z miejsca: w wyniku konkursu na członka rady nadzorczej NEC Ukrenergo sporządzono listę pięciu kandydatów, a na jej podstawie minister energii Herman Hałuszczenko może mianować trzech brakujących członków rady nadzorczej.
„Jest lista pięciu bardzo wykwalifikowanych kandydatów. Mianowania będą dokonywane zgodnie z zasadami OECD i przeprowadzoną w Ukrainie reformą korporacyjną. To zależy od ministra energii, czy mianuje jednego czy trzech. Jest wybór, można zastąpić” – podsumował Szmyhal.
Wiktoria Czyrwa
Photo by John M. Smit on Unsplash