25 stycznia 2024. Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy przyjęła decyzję w sprawie stabilności gospodarczej w czasie stanu wojennego. Zaleca, aby przez trzy miesiące powstrzymano się od działań, które mogą utrudnić lub negatywnie wpłynąć na pracę ukraińskich przedsiębiorców.
Po głośnej sprawie zatrzymania bankiera inwestycyjnego Igora Mazepy, przedstawiciele rządu spotkali się z przedsiębiorcami. Grupa „Manifest 42” ogłosiła strajk generalny na 1 lutego tego roku. W odpowiedzi pierwsza wicepremier i minister gospodarki Julia Swyrydenko zasugerowała, by odłożyć emocje na bok, nie składać oświadczeń bez konkretów i wspólnie zidentyfikować kwestie, które destabilizują pracę przedsiębiorców. Zapewniła również, że rządowy blok gospodarczy stoi po stronie biznesu.
Aby wesprzeć otoczenie biznesowe, rząd złożyprojekt ustawy, który będzie zawierał przede wszystkim zmiany w ustawie o Biurze Bezpieczeństwa Gospodarczego. Dodatkowo zaproponowana zostanie nowelizacja przepisów kodeksu karnego oraz szeregu ustaw, aby zapobiec powtórzeniu się „maski-show” w przyszłości.
Zgłoszono pomysł powołania Rady Wspierania Przedsiębiorczości na okres stanu wojennego. Będzie ona podlegać prezydentowi Ukrainy i odpowiadać na skargi przedsiębiorców w celu szybkiego rozwiązywania pilnych problemów.
„Zgodnie z ustaleniami rządu i przedstawicieli biznesu, zostanie utworzona Rada Wsparcia Biznesu, w skład której wejdą przedstawiciele biznesu. Są to znane nazwiska, znani szefowie ukraińskich firm. Firm, które pracują dla milionów ludzi. Biznes technologiczny, finanse, usługi i inne branże. Różne branże, więc są różne poglądy. Ale jednym zadaniem jest wzmocnienie naszej gospodarki i naszego społeczeństwa” – powiedział prezydent Wołodymyr Zełenski.
Obiecują ograniczyć kontrole biznesowe – moratorium będzie obowiązywać przez trzy miesiące. Wielu organom ścigania zalecono powstrzymanie się od przeszukań, zatrzymań i blokowania kont, jeśli takie działania mogłyby zablokować lub negatywnie wpłynąć na działalność przedsiębiorstw. Ponadto obiecano biznesowi sprawdzanie zarejestrowanych postępowań karnych, które mogą stanowić zagrożenie dla gospodarki stanu. Przedsiębiorcy mają jednak wiele pytań dotyczących tego, jak dobrze siły bezpieczeństwa wypełnią tę klauzulę i czy w ogóle odważą się to zrobić. W końcu, jeśli siły bezpieczeństwa będą sprawdzały same siebie, wynik jest zbyt przewidywalny- mówią przedstawiciele biznesu.
Rząd obiecuje, Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony zaleca, ale biznes wciąż im nie ufa. Poseł Jarosław Żeleznyak nazywa decyzję Rady „mityczną”. W końcu jest to organ doradczy o bardzo specyficznym statusie prawnym. Żadna z jego decyzji, nawet najlepsza na świecie, nie może rozwiązać problemu biznesu, mówi deputowany.
Sześć miesięcy temu władze zorganizowały już spotkania z biznesem w Biurze Prezydenta, gdzie Wołodymyr Zełenski obiecał naprawić sytuację związaną z presją organów ścigania na przedsiębiorców. Zdaniem uczestników zarówno poprzednich, jak i ostatnich spotkań, presja ze strony sił bezpieczeństwa tylko wzrosła.
Tym razem jednak biznes postanowił dać władzom jeszcze jedną szansę: po zamkniętym spotkaniu z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim „Manifest-42″ odwołał akcję ostrzegawczą 1 lutego. Na decyzję biznesu wpłynęło stanowisko prezydenta, który odniósł się do problemu wątpliwych z punktu widzenia prawa i moralności społecznej „maski show “ze strony „tyłowych” organów ścigania.
Następnie podjęto kroki prawne, które doprowadziły do zwolnienia przedsiębiorcy Ihora Mazepy z aresztu śledczego za kaucją, która została zmniejszona z 350 mln UAH do 21 mln UAH. Według ekspertów jest to dowód na to, że biznes w Ukrainie uczy się bronić swoich praw.
Oleg Gorochowski, współzałożyciel Monobanku, Przedsiębiorca Roku 2023 magazynu Forbes, komentuje spotkanie z władzami: „Zostaliśmy wysłuchani. Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony podjęła szereg decyzji dotyczących interakcji między biznesem a rządem. Decyzje te są słuszne. To szybka reakcja i demonstracja determinacji, by radykalnie zmienić podejście do biznesu. Zmienimy sytuację razem, każdy z nas, każdy, komu na tym zależy”. Bankier jest przekonany, że społeczność biznesowa ma wystarczająco dużo umiejętności, zdrowego rozsądku i energii, aby w końcu sprawić, że przedsiębiorcy będą szanowani, a prowadzenie własnego biznesu będzie bezpieczne.
„Przez cały czas niepodległości Ukrainy biznes znajdował się w ciągłej konfrontacji z organami ścigania swojego kraju. System zawsze miał swoje prywatne interesy. Chociaż to system egzekwowania prawa musi gwarantować nienaruszalność własności prywatnej. Bogate życie jest możliwe tylko w krajach, w których własność prywatna jest święta i nienaruszalna. Naprawdę mam nadzieję na zdecydowane reformy” – powiedział Igor Humennyi, założyciel UBC Group, po spotkaniu z przedstawicielami rządu.
Wiktoria Czyrwa
Photo by Craig Whitehead on Unsplash