14 listopada 2023. W Ukrainie pozostało dwóch dolarowych miliarderów, podczas gdy rok temu było ich dziewięciu. Do takiego wniosku doszedł „New Voice” po przeanalizowaniu losów najbogatszych Ukraińców.
Pod koniec 2023 roku magazyn „New Voice” przedstawił nie setkę, jak zwykle, a jedynie trzydziestkę najbogatszych ludzi w kraju. Top 30 najbogatszych Ukraińców wyłoniono przy pomocy ekspertów z platformy YouControl. Przeanalizowali wyniki operacyjne i finansowe przedsiębiorstw z listy 1000 największych firm Ukrainy, uwzględnili ryzyko wojenne i rzeczywiste straty majątku, dynamikę przychodów. Z pomocą bankierów inwestycyjnych uwzględniono współczynnik rynkowy (mnożnik) przy ocenie spółek według branży – ponownie biorąc pod uwagę ryzyko militarne.
W rezultacie wskazano dwóch biznesmenów, których majątek przekracza miliard dolarów – są to właściciel holdingu SCM Rinat Achmetow i właściciel firmy Interpipe Wiktor Pinczuk. Jednak ich biznesy również poniosły znaczne straty.
Najwięcej stracił lider rankingu Rinat Achmetow – jego aktywa spadły z 13,7 mld dolarów w lutym do 4,4 mld USD na koniec 2022 roku. Między innymi ze względu na utratę dwóch dużych zakładów metalurgicznych w tymczasowo okupowanym Mariupolu, a także zamknięcie działalności medialnej.
Aktywa Achmetowa – Metinvest – straciły 2/3 swojej działalności. Wcześniej „Forbes” szacował wartość Metinvest na 3 mld USD, z czego udział Achmetowa to 2,25 mld USD, zaktualizowano także wycenę DTEK, która obecnie wynosi 580 mln USD.
W sumie według „Forbesa” od początku wojny Rinat Achmetow stracił majątek o wartości 8,8 mld USD. Jego sytuację finansową nieco poprawi niedawna decyzja Międzynarodowego Trybunału Arbitrażowego w Hadze, która w pełni uwzględniła roszczenie spółki DTEK przeciwko Rosji o zajęty majątek spółki na nielegalnie zaanektowanym Krymie. Arbitraż przyznał Achmetowowi odszkodowanie w wysokości 267 mln USD.
Wartość majątku Wiktora Pinczuka, który zajmuje drugie miejsce w rankingu, szacuje się na 1,7 mld USD. Redukcja majątku w porównaniu do 2021 roku wynosi 34 proc. Wartości obniżyły się także w porównaniu do wiosennego ratingu Forbesa – wówczas wyceniano je na 2,1 mld USD.
Były prezydent Ukrainy Petro Poroszenko i jego syn Oleksii (głównym aktywem jest korporacja cukiernicza Roshen) zajmują trzecie miejsce w rankingu NV z majątkiem wynoszącym 954 mln dolarów. Spadek od 2021 r. wynosi 37 proc.
Na czwartym miejscu znajdują się właściciele sieci hipermarketów „Epicentr” i „Nova Liniya” Oleksandr i Galina Geregy z 907 mln dolarów, co oznacza stratę na poziomie 38 proc.
Na piątym miejscu znajduje się Vlad Yatsenko, założyciel firmy Revolut z branży technologii finansowych, z 894 mln USD.
Szóste i siódme miejsce dzielą współzałożyciele firmy informatycznej Grammarly Maksym Łytwyn i Oleksij Szewczenko z aktywami po 865 mln USD każdy. Nawiasem mówiąc, ich wzrost w porównaniu do ubiegłego roku wyniósł 124%.
Na ósmym miejscu znajduje się właściciel „Smart-Holding” prorosyjski biznesmen Wadym Nowinski z majątkiem wartym 853 mln dolarów. W kwietniu 2023 r. SBU zainicjowała aresztowanie jego majątku na kwotę 3,5 mld UAH. Miesiąc później zablokowano kolejnych 230 obiektów nieruchomości należących do Nowińskiego podejrzanego o pomoc państwu agresorowi, o łącznej wartości ponad 10,5 mld UAH.
Mimo problemów z prawem współwłaściciel grupy „Prywat” Ihor Kołomojski pozostaje w pierwszej dziesiątce najbogatszych Ukraińców – z majątkiem 632 mln dolarów zajmuje 9. miejsce. Jak wiadomo, Kołomojski nie przeżywa obecnie najlepszych czasów: przebywa w areszcie śledczym, ponieważ SBU podejrzewa go o oszustwa i legalizację mienia uzyskanego w wyniku przestępstwa. Jego majątek wystarczy na wpłatę kaucji – 3,9 mld UAH, ale eksperci twierdzą, że oligarcha nie może tego zrobić, ponieważ jego główne aktywa pozostają w cieniu.
Pierwszą dziesiątkę zamyka Andrii Verevsky, prezes holdingu Kernel Group z 567 mln USD.
Eksperci przeanalizowali, że inwazja Rosji poważnie uderzyła w kieszenie wielu krajowych przedsiębiorców. Na koniec 2022 r. majątek ogółem 20 najbogatszych ludzi w kraju spadł o ponad 20 mld USD.
Jeśli spojrzeć na globalną listę Forbesa, sporządzoną na podstawie wyników za 2022 rok, znalazło się tam pięciu ukraińskich biznesmenów. Achmetow zajął 445. miejsce. W rankingu wymieniono Wiktora Pinczuka (2,1 mld USD), Wadyma Nowinskiego (1,4 mld USD), Kostyantyna Żewago (1,3 mld USD) i Giennadia Bogolubowa (1,1 mld USD). Z kolei w danych Bloomberg Billionaires Index z początku listopada 2023 roku Achmetow zajmuje 462. miejsce (5,37 mld USD), Pinczuk nie znalazł się na liście 500 najbogatszych ludzi świata.
Taka analiza daje realną projekcję stanu całego ukraińskiego biznesu i gospodarki. Eksperci uważają, że czasy biznesmenów ze starej szkoły mijają. Dlatego ich straty są nieproporcjonalnie wyższe niż ich aktywa. Potwierdza to fakt, że wśród dwudziestu najbogatszych są przedsiębiorcy, którzy zbili fortunę w „gospodarce opartej na wiedzy”.