22 grudnia 2023. Trzyletnia saga dobiegła końca: Rada Najwyższa Ukrainy zagłosowała za legalizacją marihuany medycznej. Teraz miliony pacjentów chorych na raka, personel wojskowy z PTSD i inne kategorie cierpiących będą miały szansę złagodzić swój stan.
Ustawa o legalizacji marihuany do produkcji leków została przegłosowana przez 248 deputowanych. Głosowanie poprzedziła bezprecedensowa liczba poprawek – prawie 900, z czego 100 zostało uwzględnionych. Biorąc pod uwagę konsekwentne stanowisko prezydenta, można się spodziewać, że ustawa zostanie podpisana przez głowę państwa. Dotyczy ona wyłącznie stosowania tego narkotyku w celach leczniczych. Rekreacyjna marihuana pozostaje zakazana na Ukrainie, a jej uprawa i dystrybucja są karalne.
Mychajło Raducki, przewodniczący parlamentarnej komisji zdrowia narodowego, opieki medycznej i ubezpieczeń medycznych, jeden z ideologów stojących za ustawą, jest zachwycony. W końcu oznacza to, że pacjenci z ciężkimi chorobami będą mieli dostęp do skutecznych leków.
„Populistyczni politycy próbowali wprowadzić dziesiątki poprawek, które zachwiałyby równowagą projektu ustawy. Udało nam się jednak zachować wersję dokumentu, która będzie działać i zapewni milionom ukraińskich pacjentów te leki.
Według Światowej Organizacji Zdrowia i Ministerstwa Zdrowia Ukrainy, prawie dwa miliony naszych obywateli potrzebuje leków opartych na medycznej marihuanie. Organizacje pacjentów szacują, że jest to około sześciu milionów osób” – powiedział Raducki.
Według niego, po podjęciu decyzji przez ustawodawcę, rząd powinien podjąć dalsze kroki w celu wdrożenia tej ustawy. Końcowe przepisy ustawy stanowią, że Gabinet Ministrów ma 6 miesięcy na opracowanie i zatwierdzenie ram regulacyjnych. Ministerstwo Zdrowia musi opracować protokoły leczenia, które określają choroby leczone takimi lekami i dawkowanie. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Policja Narodowa ma wprowadzić zmiany do uchwały, aby umożliwić uprawę marihuany medycznej i produkcję leków.
Ministerstwo Zdrowia oczekuje, że medyczna marihuana pomoże w rozwiązywaniu problemów zespołu stresu pourazowego, którego Ukraińcy z pewnością doświadczają z powodu wojny.
Prezydent Volodymyr Zełenski również broni tego argumentu: legalizacja pozwoli ukraińskim obywatelom uniknąć bólu, stresu i traumy związanej z wojną.
Ukraińskie społeczeństwo również z zadowoleniem przyjęło wiadomość o przyjęciu ustawy o medycznej marihuanie. Maria Mezentseva, wiceprzewodnicząca Komisji Integracji Ukrainy z UE i szefowa ukraińskiej delegacji do PACE ( PREVENTION – ACCOMMODATION – COMMUNITY – ENTERPRISE Organisation) powiedziała, że ponad 70 proc. Ukraińców popiera obecnie legalizację medycznej marihuany do celów leczniczych.
„Bardzo ważne jest, aby nie ufać fałszywym informacjom, które rozprzestrzeniają się w mediach społecznościowych”- ostrzega Mezentseva. „Musimy jasno zrozumieć, że projekt ustawy o medycznej marihuanie ma na celu wyłącznie leczenie Ukraińców, którzy naprawdę jej potrzebują. Tylko leki na receptę, tylko produkty lecznicze i nowoczesna produkcja w Ukrainie, aby uniknąć wszelkich możliwych zagrożeń korupcyjnych” – podsumowała delegatka.
Parlament podkreśla, że przyjęta ustawa jest podążeniem za światowym doświadczeniem. Produkty lecznicze na bazie marihuany są zatwierdzone i szeroko stosowane w 56 krajach, w tym w wielu krajach UE, Kanadzie, Wielkiej Brytanii i USA. Ukraina nieco spóźniła się z podjęciem decyzji w sprawie marihuany, ponieważ zbytnio upolityczniła ten proces: przez ostatnie trzy lata procesowi legalizacji marihuany towarzyszyły liczne mity na temat „uzależnienia Ukraińców od narkotyków” lub legalizacji handlu narkotykami.
Zwolennicy ustawy powtarzają, że legalizacja marihuany medycznej nie oznacza legalizacji marihuany „rekreacyjnej”. Ustawa przewiduje zezwolenie na używanie medycznej marihuany do zapobiegania i leczenia różnych chorób. „Państwo będzie ściśle kontrolować obrót lekami na bazie konopi, a ich stosowanie w celach rekreacyjnych pozostanie zabronione” – powiedział minister zdrowia Wiktor Laszko. Takie leki będą dostępne wyłącznie na receptę elektroniczną. Podobnie jak ma to obecnie miejsce w przypadku morfiny. Pacjenci będą otrzymywać leki wyłącznie w aptekach, które posiadają odpowiednią licencję i warunki przechowywania. Każda roślina, partia przetworzonych produktów, jednostka zapakowanych produktów, opakowanie leku na bazie marihuany będzie oznaczone unikalnym identyfikatorem elektronicznym. Dane będą wprowadzane do specjalnie utworzonej ujednoliconej bazy informacji.
Produkcja leków będzie ściśle kontrolowana na wszystkich etapach. Tylko legalne podmioty, które uzyskają odpowiednią licencję i certyfikat GMP, będą mogły uprawiać marihuanę pod całodobowym nadzorem wideo z dostępem dla policji państwowej. Każdy krzak będzie indywidualnie kodowany w celu śledzenia przepływu roślin do pacjenta. Uprawa medycznej marihuany powinna odbywać się wyłącznie w zamkniętych warunkach gruntowych. Mogą to być szklarnie, takie jak te używane obecnie do uprawy warzyw.
Eksperci przewidują, że w ciągu dwóch do trzech lat czarny rynek medycznej marihuany zostanie zastąpiony legalnym. Skorzystają na tym ukraińskie firmy farmaceutyczne, płacąc pensje i podatki. Przemysłowa produkcja marihuany będzie również przydatna dla przemysłu szklarniowego na Ukrainie. Obecnie 40% szklarni przestało działać z powodu wojny.
Legalizacja medycznej marihuany otwiera możliwości dla ukraińskich firm. Firmy farmaceutyczne będą mogły produkować nowe leki, a rolnicy uzyskają dostęp do nowej niszy dla uprawy konopi medycznych, a nie tylko przemysłowych.
Rząd obiecuje zapewnić dotacje na budowę nowych szklarni. Wnioskodawcy mogą składać projekty budowy szklarni o powierzchni co najmniej 0,4 hektara, ale nie większej niż 2,4 hektara. W związku z tym kwoty dotacji będą wahać się od 2 mln UAH do 7 mln UAH. Uprawa medycznej marihuany w szklarniach jest kosztowna. Ale są też zalety: 4 zbiory rocznie po 3-4 kg na metr kwadratowy. Wreszcie, eksperci uważają, że inwestycje w produkcję medycznej marihuany będą bardzo atrakcyjne dla inwestorów zagranicznych.
W ten sposób Ukraina ma szansę wejść na szybko rozwijający się rynek globalny. Analitycy spodziewają się, że rynek krajowy będzie rósł o 20 proc. rocznie w latach 2022-2030. Do 2028 r. europejski przemysł marihuany medycznej może osiągnąć wartość 115 mld EUR. Ukraina ma wszelkie szanse, aby stać się znaczącym graczem.
Międzynarodowe firmy są już zainteresowane produkcją w Ukrainie, mówi Giennadij Szabas, szef Ukraińskiego Stowarzyszenia Medycznej Marihuany. „Ustawa otwiera nowy rynek dla międzynarodowych firm. Po drugie, firmy będą mogły stworzyć centrum konopi – produkować leki w Ukrainie i eksportować je do Europy. Produkcja w Ukrainie może być trzy razy tańsza niż w Kanadzie czy Europie” – mówi Szabas.
Ale najważniejsze jest to, że przyjęta ustawa pozwoli pacjentom z poważnymi chorobami na stosowanie leków na bazie medycznej marihuany zgodnie z zaleceniami lekarzy i nie będą musieli wyjeżdżać za granicę lub szukać leków nielegalnie, przepłacając spekulantom.