18 stycznia 2024. Dziś w mieście Browary w obwodzie kijowskim Ukraińcy przynoszą kwiaty na miejsce katastrofy helikoptera. Dokładnie rok temu w katastrofie zginęło 14 osób, w tym wysocy rangą urzędnicy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – minister Denys Monastyrski, pierwszy zastępca Jewhen Jenin i sekretarz stanu w MSW Jurij Lubkowycz.
Rada Najwyższa opublikowała na swojej stronie internetowej post oddający hołd tym, którzy zginęli w katastrofie lotniczej 18 stycznia 2023 roku. „Wtedy nagła śmierć pochłonęła życie całej kohorty specjalistów, tych, którzy byli bezgranicznie oddani Ukrainie, którzy od pierwszych dni inwazji Rosji na pełną skalę pozostali w pracy i zrobili wszystko, aby chronić naszą wolność i niezależność przed przejęciem przez wroga. Zawsze będziemy o Was pamiętać. Wasze nazwiska są na zawsze wyryte w historii naszego kraju” – czytamy w oświadczeniu.
Szef resortu Denys Monastyrskyi, pełnił swoją funkcję od lipca 2021 r., zastępując „wiecznego” ministra Arsena Awakowa. Jewhen Jenin przed powołaniem do MSW pracował jako zastępca prokuratora generalnego i wiceminister spraw zagranicznych. Od 2021 r. jest zastępcą Denysa Monastyrskiego. Jurij Lubkowycz w ciągu swojego życia zajmował szereg stanowisk w Gabinecie Ministrów. W listopadzie 2021 r. dołączył do zespołu Monastyrskiego jako sekretarz stanu w ministerstwie.
Nawet przeciwnicy zmarłych urzędników przyznają, że znacząco zmienili oni pracę ministerstwa. Wyznawali oni hasło „Ministerstwo Spraw Wewnętrznych to Ministerstwo Twojego Bezpieczeństwa„. Stworzyli nowoczesną strukturę, która pomimo wojny stała się dość otwarta i postępowa. Poziom zaufania do systemu MSW pod kierownictwem Monastyrskiego wzrósł bezprecedensowo. Nie bez powodu jest on obecnie nazywany unikalnym zjawiskiem w ukraińskim systemie rządowym.
Wyższy personel ministerstwa musiał odbyć podróż roboczą na linię frontu, na wschód. Wojna na pełną skalę zmieniła wiele, w tym funkcjonalność systemu MSW. Lot przerwała katastrofa…
Śmigłowiec Państwowej Służby Sytuacji Nadzwyczajnych wystartował rano 18 stycznia 2023 r. w Kijowie. Do tragedii doszło o godzinie 08:20. Podczas lotu nad Browarami pilot stracił orientację i rozbił się w dzielnicy mieszkalnej, w pobliżu placu zabaw i wieżowców. Na miejscu wybuchł pożar. Katastrofa uszkodziła przedszkole, sąsiednie budynki i zaparkowane samochody. Oprócz urzędników MSW i załogi helikoptera, awaria lotnicza zakończyła życie trzech cywilnych kobiet i dziewczynki urodzonej w 2017 roku. Kolejne 31 osób, w tym 13 dzieci, zostało rannych.
Służba Bezpieczeństwa Ukrainy przedstawiła różne wersje incydentu: naruszenie zasad lotu, awaria techniczne i celowe działania. Śledztwo następnie wykluczyło możliwość sabotażu lub zamachu.
Odszyfrowanie czarnych skrzynek zajęło ekspertom kilka miesięcy. Pozwoliło to śledczym z Państwowego Biura Śledczego na szczegółowe odtworzenie przebiegu wydarzeń w celu ustalenia „rażącego naruszenia zasad bezpieczeństwa”.
Okazało się, że urzędnicy ze Służby Sytuacji Nadzwyczajnych wykorzystali helikopter, który pełnił służbę w oczekiwaniu na potencjalne sytuacje ratunkowe. Jednak urzędnicy zezwolili na użycie helikoptera, mimo że nie posiadał zezwoleń na inne rodzaje lotów. Podobnie załoga nie miała zezwoleń na loty w trudnych warunkach pogodowych. Tego styczniowego poranka nad Browarami unosiła się gęsta mgła. Jednak żaden z urzędników odpowiedzialnych za bezpieczeństwo nie podjął żadnych działań. I to właśnie ta nieodpowiedzialność doprowadziła do tragicznych konsekwencji.
W wyniku dochodzenia pięciu urzędników Służby Ratunkowej zostało powiadomionych o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. W Państwowym Biurze Śledczym zauważają, że cała piątka urzędników wkrótce stanie przed sądem za zaniedbanie służbowe. Grozi im do 10 lat więzienia.
Nawiasem mówiąc, dziś w telewizji zostanie pokazany film o symbolicznym tytule „Niedokończony lot”. Został stworzony przez Rostysława Smirnowa, doradcę ministra Denysa Monastyrskiego. Na potrzeby filmu nagrano około czterech tuzinów wywiadów z kolegami, przyjaciółmi i rodziną byłego ministra. Dzięki ich wspomnieniom film ujawni różne aspekty jego życia: hobby, wątpliwości, filozofię życiową i zasady, którymi się kierował.
Według autorów filmu, jest to rodzaj studium fenomenu Denysa Monastyrskiego: jego niezwykłego stylu przywództwa, reformatorskich pomysłów, które udało mu się wprowadzić przed rozpoczęciem wielkiej wojny, oraz trudnych decyzji, które podjął po 24 lutego 2022 r. w celu obrony Ukrainy.
Ukazał się również trzeci film z serii krótkich filmów dokumentalnych „Lot 54″ , zainicjowanych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy o ofiarach śmiertelnej katastrofy lotniczej w Browarach. Jeden z nich poświęcony jest pierwszemu wiceministrowi spraw wewnętrznych Ukrainy, Jewhenowi Jeninowi. Jest też film „Dziennik Monastyrskiego”, który pokazuje zmarłego ministra nie tylko jako urzędnika, ale także jako człowieka, męża i ojca.
Wiktoria Czyrwa
Zdjęcie Autorki