26 lipca 2022. Przyjęto nowe prawo pracy, które uwzględnia specyfikę stanu wojennego. Dokument zawiera kilka innowacji, z których część nie jest zbyt przyjemna dla pracowników.
Jedną z głównych innowacji jest to, że pracownicy, którzy zostali zmobilizowani lub podpisali kontrakt i służą w siłach zbrojnych, nie będą już otrzymywać pensji w przedsiębiorstwie. Zachowują natomiast stanowisko i miejsce pracy. Zniesienie tej normy stało się dla wielu pracodawców prawdziwą ulgą.
Przecież wcześniej, zgodnie z prawem, byli zmuszeni utrzymywać zmobilizowanego pracownika przez cały okres jego służby wojskowej. Natomiast państwo było zobowiązane zrekompensować przedsiębiorstwu pensję pracownika, który broni ojczyznę – była nawet uchwała rządu. Ale potem została ona uchylona, zaś norma prawna pozostała, więc firmy musiały samodzielnie pokrywać wynagrodzenia pracowników, którzy byli wymienieni jako pracownicy, ale nie mogli wykonywać swoich obowiązków służbowych ze względu na służbę wojskową.
Ponadto okres mobilizacji i odbycia służby wojskowej na czas określony nie będzie wliczany do stażu pracy, co daje prawo do corocznego urlopu. Pracodawca ma również prawo ograniczyć urlop pracownika do 24 dni kalendarzowych. W przypadku wydłużenia tego urlopu, decyzją pracodawcy, świadczenie niewykorzystanych dni urlopu może zostać przeniesione na okres po zniesieniu stanu wojennego.
Kolejną innowacją nowego prawa jest doprecyzowanie mechanizmu rozwiązywania umowy o pracę. Ponieważ pracodawcy wielokrotnie próbowali nadużywać tej zasady i stosować ją jako ukrytą karę dla pracowników, postanowiono wyraźnie określić, że zawieszenie umowy o pracę nie może być stosowane jako kara ukryta.
Kontrole Państwowej Służby Pracy będą przeprowadzane w ograniczonej formie. Dotyczyć będą kwestii identyfikacji pracowników niezarejestrowanych, legalności rozwiązywania umów o pracę oraz przestrzegania innych wymogów prawa.
Dodano również nowe podstawy zwolnienia pracowników, a mianowicie:
– śmierć pracodawcy i pracownika, w przypadku śmierci pracodawcy pracownik występuje do Urzędu Pracy o rozwiązanie umowy o pracę;
– nieobecność pracownika w pracy bez informacji o przyczynach nieobecności przez ponad 4 miesiące z rzędu;
– brak możliwości zapewnienia pracownikowi pracy w związku ze zniszczeniem mienia pracodawcy w wyniku działań wojennych.
Z tego powodu pracownikowi wypłacana jest odprawa w wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Kolejnym ważnym przepisem jest, że w czasie stanu wojennego lub wyjątkowego wszelka dokumentacja związana ze stosunkami pracy – zawiadomienia, nakazy właściciela itp. – może być przechowywana w formie elektronicznej.
Wiktoria Czyrwa