Bank zaufania i wrażliwości społecznej
Rozmowa z Jackiem Szugajewem, Prezesem Zarządu KredoBank S.A.
Żyjemy w czasach globalnych zmian związanych przede wszystkim z pandemią. Jakie są ryzyka dla stabilności finansowej Ukrainy i systemu bankowego w szczególności?
Rozprzestrzenianie się koronawirusa COVID-19 na świecie stało się kluczowym ryzykiem dla światowej gospodarki i wszystkich branż bez wyjątku, w szczególności finansowej. W rzeczywistości wszyscy byliśmy świadkami początku wydarzenia „czarnego łabędzia”, o którym pisał w swojej książce Nassim Taleb. Obostrzenia wprowadzone z powodu pandemii COVID-19 przez większość krajów i rząd Ukrainy już wywarły negatywny wpływ na działalność gospodarczą i wygląda na to, że wpływ ten będzie się utrzymywał. W 2020 roku będziemy świadkami znacznego spowolnienia aktywności gospodarczej na Ukrainie. Obecnie biznes głównie odracza projekty inwestycyjne, przechodząc od strategii rozwoju do strategii optymalizacji. Szereg małych przedsiębiorców będzie zmuszonych do zamknięcia swoich firm. Ponadto niektórzy pracownicy mogą stracić pracę lub ich regularne dochody znacznie spadną. Dziś nikt nie jest w stanie dokładnie oszacować skali kryzysu, ale oczywistym jest to, że doprowadzi do znacznego obniżenia rentowności biznesu i dochodów ludności. Według najnowszych prognoz makroekonomicznych MFW gospodarka Ukrainy w 2020 roku może skurczyć się o 8 proc.
Bank centralny prowadzi ostrożną politykę makroekonomiczną. Obniżenie stopy dyskontowej do najniższego w historii Ukrainy poziomu 6% i oczekiwane z tym obniżenia stóp procentowych na depozyty i kredyty. Czy Kredobank widzi możliwość wzrostu kredytowania hipotecznego i spożywczego?
Przede wszystkim chciałbym zaznaczyć, że z punktu widzenia obecnych warunków gospodarczych nie widzę możliwości dalszej szybkiej obniżki stopy dyskontowej. Najprawdopodobniej NBU obniży stopę dyskontową w drugiej połowie roku do 5,5- 5,0 proc. i na tym się zatrzyma. Inflacja już w maju przekroczyła swoje roczne minimum i będzie stopniowo rosnąć, nawet przy braku zauważalnych zjawisk dewaluacyjnych. Jeśli hrywna osłabi się, np. do poziomu założonego w budżetowych makroparametrach, to poziom inflacji może szybko wrócić do docelowego przedziału, który został określony na 4-6 proc.
Jeśli chodzi o perspektywy kredytów detalicznych, w Kredobanku widzimy największy potencjał w kredytowaniu hipotecznym. Jeśli porównamy Ukrainę z innymi krajami Europy Środkowej i Wschodniej, ma najniższy stosunek kredytów hipotecznych do PKB. Dla Ukrainy jest to nieco ponad 1 proc. podczas gdy w Polsce wynosi 19 proc., a nawet na Białorusi przekracza 6 proc. To pokazuje, że kredyty hipoteczne mają ogromny potencjał na Ukrainie i niewątpliwie ten rynek jest dla Kredobanku interesujący. Przy oprocentowaniu bliskim 10 proc. (a to staje się realne po ostatniej obniżce stopy dyskontowej NBU i oprocentowania depozytów) kredyty hipoteczne będą dostępne dla znacznie szerszego segmentu potencjalnych kredytobiorców.
Zresztą od początku lipca Kredobank oferuje ukraińskim klientom kredyty hipoteczne z bardzo atrakcyjnym oprocentowaniem – 8 proc. w skali roku w pierwszym roku kredytowania, pod warunkiem, że klient prowadzi w Kredobanku swój główny rachunek, na który otrzymuje wynagrodzenie lub dochód z działalności, a 10 proc. dla pozostałych klientów. Oferujemy tez bardzo konkurencyjne warunki kredytów samochodowych, ciekawe oferty leasingu dla osób fizycznych i prawnych. Widzimy możliwości rozwoju kredytów gotówkowych i sprzedaży kart kredytowych z okresem karencji do 62 dni.
Kredobank przedstawia się jako „bank zaufania”.
W związku z tym, jakie szczególne rozwiązania przygotowaliście dla biznesu i osób fizycznych?
Dziś Kredobank oferuje pełen zakres usług zarówno dla biznesu, jak i osób fizycznych. Oprócz wspomnianych już korzystnych ofert kredytowych, dla biznesu to rozliczenie i obsługa kasowa, specjalne warunki dla firm agrobiznesowych i informatycznych, usługi skarbowe (depozyty, wymiana walut), operacje dokumentowe, rachunki escrow. Mamy tez indywidualna ofertę dla firm ukraińsko-polskich. Takim firmom oferujemy konsultacje w specjalnie stworzonym Centrum Ukraińsko-Polskiego Biznesu, specjalne warunki obsługi rachunków, kredytowanie w złotówkach z korzystnym oprocentowaniem, szybkie przelewy między rachunkami w Kredobanku i PKO Banku Polskim z zaksięgowaniem w dniu wysłania oraz stałym kosztem niezależnie od kwoty, finansowanie ukraińskich firm w ramach gwarancji PKO Banku Polskiego, wsparcie importerów polskich towarów w ramach programu wsparcia eksportu z Banku Gospodarstwa Krajowego.
Dla osób fizycznych Kredobank oferuje depozyty na różne okresy, korzystne pakiety kart płatniczych z bezpłatną obsługą przy regularnych dochodach lub zakupach kartą, bezpłatną wypłatę gotówki w dowolnym bankomacie na Ukrainie oraz atrakcyjny program lojalnościowy Mastercard niezależnie od klasy karty. Dla tych, którzy mają związek z Polską lub często odwiedzają Polskę, mamy specjalną kartę płatniczą „Złotówka” z bezpłatną obsługą, bezpłatną wypłatą gotówki w dowolnym bankomacie na Ukrainie oraz w bankomatach PKO Banku Polskiego w Polsce oraz taryfą ulgową na przelewy z Polski w oddziałach PKO Banku Polskiego.
Możliwość pracy zdalnej co raz więcej wymaga nowych rozwiązań technologicznych. Kredobank jako jeden z pierwszych w Ukrainie uruchomił platformę e-bankingu, poszerzając jej możliwości. Jakie są perspektywy takiego rozwoju technologicznego?
Zgadza się, nasza pierwsza bankowość internetowa umożliwiająca dokonywanie płatności przez Internet została wprowadzona już w 2002 roku. Tuż przed rozpoczęciem pandemii Kredobank uruchomił nowy nowoczesny system bankowości internetowej, który umożliwia samodzielną rejestrację w systemie, oczywiście wykonywanie operacji bankowych i przelewów, zakładanie depozytów oraz zarządzanie kartami płatniczymi. Nowa bankowość internetowa jest trzecią w historii banku i zastąpiła system KredoDirect, który funkcjonował od 2007 roku. Ograniczenia spowodowane przez koronawirusa znacznie przyspieszyły rozwój serwisów online, które pozwalają na skorzystanie z usług banku bez wizyty w oddziale. Już w czasie kwarantanny bank uruchomił usługę on-line dającą możliwość zdalnego otwarcia rachunku, zamówienia kart bankowych oraz dokumentów bankowych jak na przykład zaświadczenia o stanie rozliczeń z tytułu kredytu, wprowadził możliwość płatności online za usługi centrum wizowego (wizy do Polski) z identyfikacją płatnika, rozszerzył online kanały przyjmowania płatności z tytułu kredytów, wprowadził zdalne otwieranie rachunków przedsiębiorstw.
Obecne trendy pokazują, że usługi bankowe będą coraz rzadziej świadczone w oddziałach, a coraz częściej – zdalnie, a centrum zarządzania rachunkami bankowymi nie będzie komputer, a smartfon. Jesteśmy przygotowani na taki rozwój wydarzeń – nasza bankowość internetowa posiada wygodne aplikacje dla wszystkich popularnych systemów, a karty płatnicze można łatwo dodać w celu płatności zbliżeniowych do Google Pay i Apple Pay. Obecnie pracujemy nad rozszerzeniem funkcji naszej bankowości internetowej, która umożliwi klientom korzystanie ze wszystkich usług banku w trybie online. Rozwijamy także nowe systemy zdalnej identyfikacji klientów. Taką możliwość Narodowy Bank Ukrainy dopuścił dopiero w tym roku. Po dokonaniu wszystkich zmian klient będzie potrzebował fizycznego kontaktu z oddziałem tylko w wyjątkowych przypadkach – 99 proc. usług można będzie uzyskać przy pomocy smartfona lub komputera.
Nawiasem mówiąc, pandemia koronawirusa i digitalizacja zmieniły sposób pracy również pracowników Kredobanku. Od początku kwarantanny naszemu zespołowi IT w krótkim czasie udało się poszerzyć możliwość pracy zdalnej, przy jednoczesnym zapewnieniu maksymalnego poziomu ochrony i bezpieczeństwa systemów. Obecnie ponad 40 proc. pracowników banku pracuje poza biurem, a regularne narady odbywają się za pośrednictwem systemów wideokonferencyjnych. W biurze pracują wyłącznie pracownicy, którzy zapewniają pracę systemów krytycznych. Przejście na pracę zdalną w żaden sposób nie wpłynęło na jakość pracy – co potwierdza, że ta praktyka może być kontynuowana również po pandemii.
Bank finansowo wspiera ukraińskie szpitale. Tylko w ostatnich miesiącach zostały przekazane 3 mln UAH na walkę z pandemią. Jakie inicjatywy posiada bank realizując politykę współpracy dobrosąsiedzkiej?
Jeśli mówimy o 3 milionach UAH, które Kredobank przekazał na pomoc szpitalom w obwodzie lwowskim, to była to nasza odpowiedź na wyzwania pandemii. W 2020 roku planowaliśmy obchodzić 30. lecie istnienia banku na rynku ukraińskim (Kredobank został zarejestrowany 14 maja 1990 roku), ale pandemia koronawirusa skorygowała plany nas wszystkich i zdecydowaliśmy, że najlepiej będzie przekazać fundusze zaplanowane na obchody na pomoc tym, którzy są na pierwszej linii walki z chorobą. Za wspomniane środki bank kupił specjalistyczne łóżka do reanimacji i przenośny ultrasonograf dla dwóch dużych szpitali we Lwowie oraz różnorodny sprzęt medyczny i sprzęt ochronny dla personelu 9 szpitali obwodu lwowskiego przyjmujących pacjentów zarażonych koronawirusem. Wspieranie placówek medycznych w ten sposób stało się dla Kredobanku dobrą tradycją już dwa lata temu – w 2018 roku zdecydowaliśmy się zrezygnować z drogich upominków dla klientów i partnerów, i skierować zaoszczędzone środki na wsparcie szpitali, dzięki czemu, można powiedzieć, wspólnie z naszymi klientami sprezentowaliśmy nowoczesny respirator obwodowemu szpitalowi dziecięcemu we Lwowie. W 2019 roku kontynuowaliśmy inicjatywę, którą nazwaliśmy „Z Dobrym Sercem”, zakupując systemy monitorowania pacjenta oraz nowoczesny inkubator dla noworodków dla miejskiego szpitala położniczego we Lwowie.
Jeśli mówimy o inicjatywach na rzecz dobrosąsiedzkiej współpracy, Kredobank za jeden z priorytetów swojej odpowiedzialności społecznej uznaje projekty mające na celu porozumienie i współpracę między Ukrainą i Polską w dziedzinie kultury, edukacji i nie tylko. Takich inicjatyw mamy wiele – od trzech lat z rzędu jesteśmy partnerem Przeglądu Najnowszych Polskich Filmów „Pod Wysokim Zamkiem” organizowanego przez Konsulat Generalny RP we Lwowie, od 2015 roku wspieramy festiwal muzyki klasycznej „Muzyka w Starym Lwowie”, który corocznie odbywa się we współpracy z festiwalem „Muzyka w Starym Krakowie” oraz daje możliwość promocji wykonawców muzycznych z Ukrainy i z Polski. Bank już piąty rok z rzędu wspiera ciekawą ukraińsko-polską kampanię społeczną „Mikołaj bez granic”, zainicjowaną przez pasjonatów kolejowych z Przemyśla i Lwowa, mającą na celu wznowienie ruchu na zamkniętej od 1994 roku linii kolejowej z Przemyśla do Bieszczad przez Ukrainę. „Pociąg Przyjaźni”, który co roku przed Nowym Rokiem, z pomocą Kredobanku przyjeżdża z prezentami z Polski do dzieci z rejonu starosamborskiego i samborskiego na Ukrainie, stał się popularny po obu stronach granicy i jasno pokazuje, jak mogą współpracować zwykli obywatele Ukrainy i Polski.
Jaką widzi Pan rolę Kredobanku w ukraińskim systemie bankowym?
Kredobank postrzegam jako silny i wiarygodny bank wśród największych banków o znaczeniu systemowym na Ukrainie oraz bank pierwszego wyboru dla biznesu i zwykłych ludzi, którzy współpracują z Polską lub odwiedzają ją regularnie.
Rozmawiała: Svitlana Zavadska