27 czerwca 2024. Z inicjatywy portalu „Ekonomiczna Prawda” odbyło się Forum Bankowe, które zgromadziło przedstawicieli regulatorów, banków, biznesu i państwa. To pierwsze takie wydarzenie w trakcie pełnowymiarowej wojny. W rezultacie 17 ukraińskich banków, których aktywa przekraczają 83 proc. aktywów systemu bankowego, podpisało memorandum o kredytowaniu projektów związanych z odbudową infrastruktury energetycznej.
Wśród sygnatariuszy są: Raiffeisen Bank, A-Bank, UkrSibbank, OTP Bank, MTB Bank, Bank Credit Dnipro, KredoBank, PUMB, Sense Bank, Oschadbank, Ukreximbank, Ukrgasbank, Credit Agricole Bank, Pireus Bank MKB, Pravex-Bank, PrivatBank i Globus Bank.
Według prezesa Narodowego Banku Ukrainy Andrija Pysznego, po raz pierwszy w jego pamięci tak konkurencyjne środowisko jednoczy się dla celów ogólnonarodowych, oferując wspólne ramy komercyjne.
„Propozycje finansowe opracowane w ramach współpracy uwzględniają potrzeby różnych kategorii małych, średnich i dużych przedsiębiorstw.
Przedsiębiorcy mogą uzyskać finansowanie zarówno na projekty budowy elektrowni słonecznych, wiatrowych czy biogazowych, jak i na budowę elektrowni i silników gazowych, zakup akumulatorów przemysłowych, magazynów energii itp.
Są też propozycje dla jednoosobowych działalności gospodarczych i mikroprzedsiębiorstw” – zaznaczył prezes NBU.
Zdaniem sygnatariuszy odbudowa zdolności energetycznych to krytyczne zadanie stojące przed Ukrainą. Memorandum ustanawia tymczasowe szczególne zasady oceny ryzyka kredytowego dla kredytów specjalistycznych, które ułatwiają bankom finansowanie projektów inwestycyjnych. Ponadto wprowadzono podwyższone współczynniki płynności zabezpieczenia w formie sprzętu przeznaczonego do wykorzystania w sektorze energetycznym i rozproszonej generacji energii, jeśli taki sprzęt jest przyjmowany jako zabezpieczenie kredytów udzielonych po 1 czerwca 2024 roku na jego zakup.
Podczas forum przedstawiciele banków opowiedzieli również o zmianach w swoich modelach biznesowych spowodowanych wojną, a regulatorzy podzielili się informacjami o dostosowywaniu swoich polityk do nowych warunków. W szczególności NBU zauważył, że tradycyjne testy warunków skrajnych systemu bankowego straciły na znaczeniu, ponieważ większość aktywów banków stanowią obecnie aktywa bezpieczne, takie jak obligacje skarbowe i certyfikaty depozytowe.
Jednocześnie przedstawiciele banków wyrazili obawy związane z ryzykiem kryzysu energetycznego, który może wpłynąć na ich działalność operacyjną. Coraz częściej instytucje finansowe zapowiadają możliwość przejścia na tryb online w ramach przygotowań do potencjalnych problemów z dostawami energii elektrycznej.
Na Forum omówiono także podniesienie podatku dochodowego dla banków. W trakcie dyskusji z przewodniczącym Centrum Strategii Ekonomicznej Hlibem Wyszlinskim przewodniczący Komitetu finansowego Rady Najwyższej Danyło Hetmancew zaznaczył, że decyzja o opodatkowaniu zysków banków za 2023 rok stawką 50 proc. była niecelowa, ponieważ została podjęta „z opóźnieniem”. Zapewnił, że państwo nie planuje stosować tego środka w tym roku, ale przypomniał o dysproporcjach w systemie opodatkowania sektora finansowego. Według niego różnica między stawkami podatkowymi dla zysków banków (25 proc.) i niebankowych instytucji finansowych (18 proc.) może prowadzić do przepływów lub stosowania metod obniżania obciążenia podatkowego.
Hetmancew przypomniał także o deficycie środków na potrzeby obronne, który mierzy się „setkami miliardów hrywien”. Zaznaczył, że jedynym wyjściem z tej sytuacji jest podniesienie stawek podatkowych, podkreślając, że „nie ma dobrych rozwiązań”.
Przedstawiciele największych banków Ukrainy dyskutowali także o tym, jak instytucje finansowe mogą wspierać krajowy biznes w warunkach pełnowymiarowej wojny. Uczestnicy forum zauważyli, że w 2023 roku połowę wszystkich kredytów dla przedsiębiorców zapewniały banki państwowe, przy czym 90 proc. z nich udzielono w ramach preferencyjnego programu „5-7-9”. Tymczasem w tym roku coraz więcej kredytów udzielanych jest na warunkach rynkowych.