12 marca 2021. Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy (RBNiO) podjęła decyzję o nacjonalizacji przedsiębiorstwa Motor Sicz.
Ołeksij Daniłow – sekretarz RBNiO zaznaczył, że proces nacjonalizacji odbędzie się zgodnie z obecnym ustawodawstwem i z poszanowaniem praw inwestorów. Daniłow podkreślił, iż ochronie i rekompensacie będą podlegały jedynie środki legalnie zainwestowane i nie dotyczy to tzw. inwestycji offshorowych. W ramach „mechanizmu nacjonalizacji” powstanie spółka zarządzająca, która będzie decydowała o powołaniu szefa przedsiębiorstwa i regulować sprawy wnoszone przez wspólników. Według Daniłowa nacjonalizacja będzie rozpatrywana w odniesieniu do wszystkich innych przedsiębiorstw kompleksu zbrojeniowego, które „w dziwny sposób trafiły w prywatne ręce” i mają strategiczne znaczenie dla państwa.
Tuż przed decyzją o nacjonalizacji, Wiaczesław Bogusłajew – prezes Motor Sicz wystąpił z propozycją o wydzierżawienie państwowego zakładu Tora w celu ożywienia produkcji samolotów Antonowa w Charkowie. Przedsiębiorstwo Tora jest częścią Charkowskiego Zakładu Lotniczego (ChZL). W ramach proponowanego partnerstwa Motor Sicz ma uruchomić seryjną produkcję samolotów An-74 i An-140. Bogusłajew zaznaczył, że wznowienie produkcji tych samolotów w oparciu o możliwości produkcyjne ChZL wymaga około pięciu lat.
- Propozycję Bogusłajewa należy rozpatrywać przez pryzmat toczącego od dłuższego czasu sporu dotyczącego kontroli nad Motor Sicz, która jest jednym z czołowych przedsiębiorstw przemysłu lotniczego na świecie. Od kilku lat akcje spółki są zamrożone wskutek toczącego się śledztwa Służby Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) i Komitetu Antymonopolowego Ukrainy. W związku z tym, w grudniu 2020 r. chińscy inwestorzy i ich ukraińscy partnerzy skierowali pozew przeciwko Ukrainie do międzynarodowego sądu arbitrażowego. Potencjalna kwota odszkodowania sięga 3,5 miliarda USD. Natępnie w styczniu amerykańskie i ukraińskie władze nałożyły sankcje na chińskich inwestorów, które przewidują m.in. zamrożenie aktywów, ograniczenie obrotu handlowego oraz zapobieganie odpływowi kapitału za granicę. Wkrótce po tym SBU wszczęło postępowanie karne w sprawie nielegalnych działań, których celem jest przejęcie kontroli nad Motor Sicz oraz zniszczenie obiektów produkcyjnych przedsiębiorstwa. Więcej o tym w artykułach „Walka o Motor Sicz”, „Arbitraż ws. Motor Sicz” i „Sankcje i przerwane zgromadzenie”.
Valentyn Honcharenko