22 września 2022 r. Do domu wróciło 108 żołnierzy pułku „Azow”, którzy od maja przebywali w rosyjskiej niewoli. Łącznie wymieniono 215 ukraińskich obrońców. Wymiana ta została możliwa dzięki porozumieniom prezydentów Ukrainy i Turcji Wołodymyra Zełenskiego i Recepa Erdogana.
Ta wiadomość była niecierpliwie oczekiwana nie tylko przez krewnych i przyjaciół schwytanych żołnierzy „Azowa”, ale także przez całą Ukrainę, a nawet świat. W końcu zdjęcia bohaterskich żołnierzy „Azowa” obiegły cały świat. Wśród zwolnionych żołnierzy znalazło się pięciu najsłynniejszych dowódców pułku. Wśród nich Serhij Wołyński (Wołyna), p.o. dowódcy 36. Samodzielnej Brygady Piechoty Morskiej. To on zwracał się do światowych przywódców z prośbą o ewakuację ludności cywilnej z Mariupola.
Innym wybitnym dowódcą wojskowym jest Denys Prokopenko (Redis), dowódca oddzielnego pułku specjalnego przeznaczenia Państwowego Uniwersytetu Azowskiego. Kierował obroną Azowstalu przez prawie trzy miesiące. Z niewoli rosyjskiej także uwolniono bohaterów Światosława Palamara, Olega Chomenko, Denysa Szlega z Gwardii Narodowej Ukrainy, Bohatera Ukrainy Jewgienija Bowa, sanitariuszka Katerynę Poliszczuk („Ptaszka”) i rzecznika prasowego Dmytra „Oresta” Kozackiego, którego zdjęcia z Azovstalu były znane na całym świecie i zostały nagrodzone prestiżowymi nagrodami.
Warto zwrócić uwagę na uwolnienie trzech pracownic medycznych, które zostały schwytane w ciąży – Maryany Mamonowej, Yany Shumovetskiej i Anastasji Chernenkiej.
Wołodymyr Zełenski opowiedział o szczegółach wymiany wojskowych „Azowa”. To od niego Ukraińcy dowiedzieli się, że w zamian za ukraińskich jeńców Rosja odebrała 55 swoich żołnierzy, a także podejrzanego o zdradę stanu, Wiktora Medwedczuka. Faktem jest, ze rosyjski prezydent Wladimir Putin jest ojcem chrzestnym córki Medwedczuka Darji.
„Rozmawialiśmy. Nalegaliśmy. Liczba 50 wzrosła do dwustu… wymieniliśmy jednego fana Rosji na 200 żołnierzy. Nie szkoda dać Medwedczuka za prawdziwych żołnierzy” – zauważył prezydent i powiedział, że Medwedczuk przeszedł wszystkiewymagane prawem czynności śledcze. Ukraina otrzymała od niego wszystko, co jest konieczne do ustalenia prawdy w ramach postępowania karnego” – powiedział Zełenski.
Pozostaje pytanie, co ze sprawami sądowymi przeciwko Medwedczukowi podejrzanemu o zdradę stanu? Zdaniem szefa Służby Bezpieczeństwa Ukrainy Wasyla Małyuka jego wymiana nie przeszkodzi w rozpatrzeniu jego sprawy w sądzie nawet pod nieobecność oskarżonego.
„Medwedczuk jest nie tylko krewnym Putina, ale udokumentowanym przez nas zdrajcą państwa. Jego wina jest w pełni odnotowana w odpowiednich materiałach zgromadzonych przez SBU. Ponadto, pracując nad sprawą Medwedczuka, zneutralizowaliśmy więcej niż jedną siatkę agentów, zatrzymaliśmy wielu zdrajców państwa i uzyskaliśmy dużą ilość ważnych informacji, które wykorzystujemy w działaniach kontrwywiadowczych. A teraz dzięki wymianie udało nam się wydobyć z rosyjskiej niewoli bohaterów, na którzy czekają w domu” – zaznaczył Maluk.
W sumie, według SBU, od początku inwazji Federacji Rosyjskiej na pełną skalę przeprowadzono 20 takich wymian, w wyniku których udało się wyprowadzić z niewoli 802 ukraińskich jeńców. W rosyjskiej niewoli może jednak pozostawać kilka tysięcy obrońców Mariupola.
Wiktoria Czyrwa
Photo by Julian Hochgesang on Unsplash