6 lipca 2022. W Lugano zakończyła się międzynarodowa konferencja w sprawie odbudowy Ukrainy- Ukraine Recovery Conference (URC 2022). Przyjęto deklarację poparcia dla Ukrainy, zawierając siedem głównych zasad odbudowy.
Oto one:
- Współpraca. Proces odbudowy Ukrainy możliwy jest tylko we współpracy partnerami międzynarodowymi, przy jasnej kontroli dochodów finansowych.
- Skupienie na reformach. Odbudowa, trwałość oraz kontynuacja i doskonalenie reform są ze sobą powiązane.
- Transparentność. Wszystkie procesy zachodzące w Ukrainie muszą wiązać się z odpowiedzialnością i czytelnością.
- Udział demokratyczny. Proces odbudowy Ukrainy powinien być jak najbardziej zdecentralizowany. Decyzje będą podejmowane nie tylko przez najwyższe kierownictwo państwa, ale także przez przedstawicieli władz lokalnych.
- Zaangażowanie wielu interesariuszy. W proces powinni być zaangażowani krajowi i międzynarodowi uczestnicy z biznesu, społeczeństwa obywatelskiego, środowisk akademickich i lokalnych.
- Równość płci i inkluzja. Kobiety, przedstawiciele mniejszości powinni być zaangażowani w odbudowę Ukrainy.
- Zrównoważony proces odbudowy. Integracja aspektów społecznych, gospodarczych i środowiskowych, które są zgodne z zasadą „Buduj lepiej niż było”.
Wysokość udokumentowanych szkód wyrządzonych Ukrainie w wyniku militarnej agresji Rosji wynosi obecnie 95,5 mld USD. Tymczasem koszt realizacji planu odbudowy Ukrainy „Silny kraj europejski – magnes dla inwestycji zagranicznych”, który obejmuje 850 projektów, wynosi 750 mld USD w ciągu 10 lat. Spośród nich 580 projektów z finansowaniem przekraczającym 350 mld USD planowanych jest na lata 2023-2025, a 270 projektów z finansowaniem przekraczającym 400 mld USD – na lata 2026-2032. Plan przygotowały ukraińskie zespoły ekspertów.
Oto główne programy, które rząd planuje wdrożyć, wraz z ich przybliżonym kosztem:
odbudowa mieszkań i infrastruktury regionów — 150-250 mld USD;
niezależność energetyczna i „zielony” kurs — 130 mld USD;
konkurencyjny dostęp do kapitału — 75 mld USD;
zapewnienie stabilności makrofinansowej — 60-80 mld USD;
wzmocnienie bezpieczeństwa i obrony — 50 mld USD;
rozwój sektorów gospodarki z wartością dodaną — 50 mld UAH.
Znaczące, choć mniejsze kwoty, potrzebne są także na realizację innych programów: zapewnienie czystego i chronionego środowiska, rozwój kultury i sportu, odbudowa i modernizacja infrastruktury społecznej, opieki zdrowotnej i oświaty itp.
Prezydent Wołodymyr Zełenski przemawiając na konferencji w Lugano za pośrednictwem łącza wideo, powiedział, że odbudowa Ukrainy nie powinna ograniczać się tylko do odbudowy. Konieczna jest przecież odbudowa infrastruktury, przygotowanie szkół i uczelni do nowego roku akademickiego, zapewnienie pracy, opłacanie świadczeń socjalnych itp.
„Chodzi nie tylko o przywrócenie istoty życia, ale także o rozwój instytucjonalny. Nasz kraj stał się kandydatem do przystąpienia do Unii Europejskiej. Dążenie do pełnego członkostwa wiąże się z reformami. Ale odbudowa Ukrainy wymaga także reform” – zapewnił prezydent.
Zdaniem doradcy szefa Biura Prezydenta Ukrainy, byłego ministra gospodarki Tymofija Myłowanowa, ważne jest, aby reformy były oceniane pod kątem konkretnych rezultatów.
„Jeśli mówimy o korupcji, musimy wyraźnie powiedzieć, że największe ryzyko korupcji występuje tam, gdzie odbywają się zamówienia, gdzie będą kontrakty na odbudowę. A potem potrzebujemy zasad, ile kilometrów dróg, jakie mosty wyremontować, jakie szpitale wybudować, jakie mieszkania. A potem możemy jasno sprawdzić, ile wydano pieniędzy i czy coś zostało zbudowane, czy nie, w jakich cenach i w jakiej jakości. W ten sposób istnieje przejrzystość i odpowiedzialność. Powinno być jak najwięcej szczegółów dotyczących realizacji planu, odpowiedzialności i audytu” – uważa Mylovanov.
Otwarcie głównego biura odbudowy Ukrainy planowane jest w Kijowie. Biura zostaną również otwarte w Waszyngtonie, Brukseli, Londynie i innych miastach. Kolejna Konferencja na temat odbudowy Ukrainy planowana jest na 2023 r. w Wielkiej Brytanii (URC2023).
Wiktoria Czyrwa