4 lipca 2022. Premier Denys Shmyhal udzielił wywiadu portalowi lb.ua, w którym wyjaśnił, co dzieje się obecnie z gospodarką państwa, jaki jest plan odbudowy Ukrainy i jak Ukraina kontynuuje swoją drogę do Unii Europejskiej.
Zdaniem premiera Ukraińcy zapłacili niezwykle wysoką cenę za wybór drogi do UE. Dlatego Ukraina zasługuje na europejską, cywilizowaną, rozwiniętą przyszłość. Teraz kraj uzyskał status kandydata z zastrzeżeniem zakończenia reform w siedmiu obszarach i zamierza wypełniać swoje zobowiązania.
Denys Szmyhal podkreśla, że status kandydata ma szereg zalet: przede wszystkim Ukraina uzyskuje dostęp do struktur europejskich, a także wsparcie finansowe w postaci grantów i pożyczek. Premier przypomniał, że na najbliższe 7 lat Unia Europejska przeznaczyła ponad 14 mld EUR dla krajów kandydujących.
Zdaniem premiera nie ma obawy, że Ukraina nie spełni pewnych warunków i zostanie pozbawiona statusu kandydata do UE.
„Nie włożyliśmy tyle wysiłku – zarówno prezydent Ukrainy, rząd, jak i wszyscy Ukraińcy – aby czegoś nie spełnić lub stracić” – mówi Denys Szmyhal.
O budżecie Ukrainy
Przed wojną na roczne utrzymanie armii wydano 156 mld UAH, obecnie co miesiąc wydaje się 130 miliardów. Dodatkowo znacznie wzrosły płatności socjalne: rząd wypłacił 30 mld UAH tylko w ramach programu ePidtrymka. Miesięczny budżet stanowi 250 mld UAH, z czego Ukraina otrzymuje od 70 do 100 miliardów z podatków i ceł.
Istnieją umowy o wsparciu międzynarodowym – na kwotę prawie 29 mld USD – Ukraina otrzymała już część tej kwoty. Pozostało około 20 miliardów. To pomoc Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych i Kanady. Bezpośrednie wsparcie budżetowe pochodzi od państw-członków UE, a także od MFW, Banku Światowego oraz EBOR.
„Wszystkie te pieniądze wystarczą nam na wypełnienie społecznych i humanitarnych zobowiązań naszego kraju. Oczywiście dzisiaj musimy podjąć działania w celu optymalizacji kosztów, wzywamy firmy do wznowienia pracy, do jak największej odpowiedzialności, jeśli chodzi o płacenie podatków. Dlatego chcę powiedzieć, że przewidujemy sytuację do końca roku, rozumiemy, jak wykonamy budżet, czujemy wsparcie naszych partnerów, to pozwala nam dziś myśleć o obronie Ukrainy, o wsparcie Sił Zbrojnych Ukrainy i dość spokojnie pracować” – mówi premier.
O zwiększeniu stopy dyskontowej do 25 proc.
Szef rządu skrytykował Narodowy Bank Ukrainy, który przy podejmowaniu decyzji powinien kierować się względami osiągnięcia stabilności finansowej i makroekonomicznej, ale tego nie robi. Podejmując decyzję o zwiększeniu stopy dyskontowej z 10 proc. do 25 proc. NBU nie skorzystał z okazji zwołania Rady Stabilności Finansowej w celu omówienia tej kwestii i jej długofalowych skutków dla gospodarki kraju.
„My, jako rząd , chętnie uczestniczylibyśmy w takim posiedzeniu Rady Stabilności Finansowej. Bank Narodowy Ukrainy miał taką możliwość, ma i będzie miał, i oczywiście wzywam Bank do zwołania Rady Stabilności Finansowej i zaangażowania rządu do bardziej skoordynowanej wspólnej pracy przy podejmowaniu tak brzemiennych w skutki decyzji. W czasie wojny takie decyzje powinny być omawiane zbiorowo” – uważa Denys Szmyhal.
O odbudowie Ukrainy po wojnie
Utworzona już na początku wojny Narodowa Rada Odbudowy Ukrainy ma grupy robocze liczące 200-300 ekspertów w 23 dziedzinach – łącznie około 3 000 ekspertów – ekonomistów. Biznes również ma możliwość przyłączenia się do tej pracy.
Obecnie rząd opracowuje program „eRobota”, mający na celu wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw poprzez programy grantowe.
„Tworzenie miejsc pracy to kluczowy KPI, kluczowy wskaźnik sukcesu takich projektów. To jest mikrobiznes, kiedy dajemy 150 lub 250 tysięcy hrywien na stworzenie jednego lub dwóch miejsc pracy. To przemysł przetwórczy, w którym różne przedsiębiorstwa przetwórcze będą wspierane przez rząd w formie bezzwrotnych dotacji” – powiedział premier.
O przygotowaniach do sezonu grzewczego
Premier obiecuje, że do końca kolejnego sezonu grzewczego nie będzie zmian w taryfach, żeby ludzie mieli pewność, że tę zimę przetrwają spokojnie.
Ale jednak zima będzie trudna i nie będzie łatwych decyzji co do przejścia sezonu grzewczego 2022/20223. W magazynach znajduje się 10 miliardów metrów sześciennych gazu, a 19 miliardów metrów sześciennych trzeba przepompować. Dlatego rząd pracuje nad wydobyciem i importem węgla energetycznego na Ukrainę. 70 000 ton trafia do kraju z Australii, ponadto mamy własne wydobycie.
Pozostaje problem zniszczonej infrastruktury cieplnej – są regiony, w których wojną zniszczyła elektrociepłownie. Tam Ministerstwo Rozwoju Gmin i Terytoriów przygotowuje alternatywne rozwiązania. Obecnie rząd pracuje nad zakupem generatorów i innych urządzeń grzewczych.
O nowym roku szkolnym
Premier jest optymistą: rok szkolny powinien rozpocząć się 1 września – zarówno dla uczniów, jak i studentów pierwszego roku. W szkołach przygotowywane są kluczowe środki bezpieczeństwa – zakładane są schroniska, „przyciski paniki” itp. Jednocześnie dzieci powinny przejść lekcje bezpieczeństwa, aby wiedziały, jak postępować w skrajnych przypadkach.
Wiktoria Czyrwa