19 marca 2021. Ukraina zawarła z Litwą porozumienie o rozwoju kolejowych przewozów pasażerskich i towarowych oraz o współpracy w zakresie wymiany zezwoleń na międzynarodowe przewozy drogowe.
Porozumienie podpisano w czasie wizyty Prezydenta Litwy w Ukrainie, w obecności Prezydenta Republiki Litewskiej Gitanasa Nauseda i Prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Strony m.in. ustaliły, iż będą:
- aktywnie wspierać projekt transportu naczep na trasie Odessa-Kłajpeda;
- sprzyjać dalszemu zwiększeniu wolumenu przewozów kontenerowych pociągami transportu kombinowanego „Viking” i „Containerships Train”;
- promować zwiększenie konkurencji w przewozie ładunków w ramach korytarza transportowego Północ-Południe;
- dokładać starań o uznanie ukraińskich portów morskich Morza Czarnego za Południową Bramę Litwy, a Państwowy Port Morski w Kłajpedzie za Północną Bramę Ukrainy;
- pracować nad wznowieniem ruchu na trasie kolejowej „Cztery Stolice” po epidemii;
- prowadzić dyskusje na temat możliwości wykorzystania rozwiązań cyfrowych w procedurach wydawania zezwoleń na międzynarodowe prewozy drogowe, w tym e-zezwoleń;
- promować pogłębianie współpracy na rzecz wymiany wiedzy, doświadczeń i wizji skutecznych, wydajnych i racjonalnych rozwiązań w zakresie transportu kolejowego.
Wcześniej informowaliśmy o sporze między Polską i Ukrainą w sprawie przewozów drogowych. Władysław Kryklij – Minister Infrastruktury Ukrainy podkreślał, iż Polska powinna zaprzestać ograniczania tranzytu ukraińskim przewoźnikom, gdyż ma to negatywny wpływ nie tylko na stosunki handlowe między oboma krajami, ale także z innymi krajami UE. W czasie posiedzenia Ukraińsko-Polskiej Komisji Wspólnej ds. Międzynarodowego Transportu Drogowego strony zgodziły się na utrzymanie dotychczasowej wymiany zezwoleń na 2021 r. w ilości 160 tys. sztuk. Więcej o tym w artykule „5000 dodatkowych polskich zezwoleń”.
Ze względu na ten spór, porozumienie z Litwą wydawać się może próbą stworzenia alternatywy dla tranzytu przez Polskę. Argumentem potwierdzającym te tezę, jest zawarty w lutym ubiegłego roku protokół między Ukrainą i Białorusią o zniesieniu systemu zezwoleń w zakresie nieregularnych przewozów drogowych. Tranzytowi przez Białoruś towarzyszy znacząca niestabilność związana z sytuacją polityczną po wyborach prezydenckich w 2020 r. oraz zaciśnieniem jej stosunków z Rosją. W tym kontekście umowę z Litwą należy postrzegać raczej jako dodatkowy argument w rozmowach z Polską, która w obecnych warunkach pozostaje główną opcją dla Ukrainy w tym obszarze.
Valentyn Honcharenko