25 stycznia 2021. Ministerstwo Transformacji Cyfrowej Ukrainy przedstawiło przegląd instrumentów elektronicznych pozwalających, m.in. zweryfikować kontrahentów, zautomatyzować obieg dokumentów, zabezpieczyć się przed wrogimi najazdami oraz korupcją w sądach.
Jednym z głównych wyzwań dla przedsiębiorców w Ukrainie jest weryfikacja potencjalnych kontrahentów. W latach 2018–2020, 48 proc. ukraińskich przedsiębiorstw padło ofiarą przestępstw gospodarczych lub oszustw. Widoczne jest pogorszenie sytuacji w porównaniu do 2016 r., kiedy ten wskaźnik wynosił 43 proc. Jedna trzecia respondentów przeprowadzonego badania wskazało, że największe straty ich organizacji wskutek oszustw wyniosły ponad 100 tys. USD, co ósmy badany wskazał na straty w wysokości od 1 mln USD do 50 mln USD. Prawie połowa firma w ogóle nie przeprowadza kontroli swoich kontrahentów lub robi to jedynie w sposób nieformalny.
Kolejnym zadaniem jest ochrona przed zajęciem przedsiębiorstwa przez najeźdźców- „rejderów”. W okresie 2014-2019 doszło do 3242 rajdów. W 2020 roku w Ukrainie miało miejsce średnio 75 najazdów miesięcznie. Kluczowym czynnikiem umożliwiającym rejderstwo jest korupcja w państwowych organach kontroli rejestracji firm. Osoby, które mają dostęp do rejestrów, wprowadzają informacje o zmianie właściciela przedsiębiorstwa lub składzie zarządu, tworząc w ten sposób podstawę do wrogiego zajęcia firmy.
Istnieją serwisy, które pomagają w rozwiązaniu tych problemów:
- YouControl – internetowy system analityczny służący do analizy biznesowej, analizy konkurencji i weryfikacji kontrahentów. System zapewnia dokumentację dla każdej oficjalnie zarejestrowanej firmy w Ukrainie na podstawie otwartych danych. Zbiera dane z ponad 100 rejestrów, monitoruje zmiany w państwowych zbiorach i wizualizuje powiązania między zarządem i właścicielami spółek. 94 proc. ukraińskich banków korzysta z systemu YouControl do oceny sprawdzenia klienta i oceny ryzyka kredytowego. Istnieje możliwość darmowego monitoringu 10 wybranych przedsiębiorstw, w tym m.in. powiadomienie o zmianach w rejestrze, stanie prawnym, rozpoczęciu postępowania upadłościowego, zakazie prowadzenia działalności gospodarczej za granicą oraz toczących procesach sądowych. O badaniu relacji biznesowych między Ukrainą i Cyprem przeprowadzonego przez analityków serwisu YouControl w artykule „Cypryjskie dekoracje”.
- Opendatabot – serwis służący do monitorowania danych rejestrowych ukraińskich firm, rejestru sądowego w celu ochrony przed zajęciami najeźdźców oraz kontroli kontrahentów. Serwis zawiera dane z 28 rejestrów, w tym zbiory Ministerstwa Sprawiedliwości, Państwowej Służby Podatkowej oraz Antymonopolowego Komitetu Ukrainy. W tej chwili z serwisu korzysta ponad milion użytkowników, którzy śledzą zmiany w rejestrach za pomocą Opendatabot. Łączna liczba użytkowników, którzy korzystają nieregularnie z zasobów serwisu to około dwóch milionów. Serwis umożliwia bezpłatnie i szybkie monitorowanie zmian w firmie. Wystarczy dodać Opendatabot do dowolnego komunikatora, podać nazwę firmy i włączyć powiadomienia, które będą automatycznie wysyłane za pomocą SMS i poczty elektronicznej.
- Ring – wyszukiwarka, która pozwala na sprawdzenie firm i ich właścicieli w ponad 20 państwowych rejestrach i projektach społecznych aktywistów. System ma około miliona odsłon miesięcznie, a liczba unikalnych użytkowników sięga 400 tys.
- Liga Contr Agent– serwis, który pozwala sprawdzić kontrahentów pod kątem zaległości podatkowych, orzeczeń sądowych, wszczęcia postępowania upadłościowego, a także uzyskać aktualne informacje o zmianach u wybranych firm oraz szybko ocenić ryzyko współpracy. Serwis zawiera informacje o 1,5 mln podmiotów prawnych, korzysta z danych z 5 rejestrów państwowych i baz danych.
Dodatkowo warto wyróżnić serwisy sprzyjające automatyzacji procesów biznesowych i oszczędzające czas pracy z dokumentami. Do takich należą m.in. Bot & Partners (prawne aspekty działalności), Poster (sektor gastronomii), chatbot PatentBot (uproszczenie procedury rejestracji znaków towarowych), a także PravoSud, „Sąd na dłoni” oraz Wincourt, które pozwalają na wyszukiwanie, analizę i wizualizację orzeczeń sądowych oraz prognozowanie przyszłych wyroków na podstawie tych danych. Dostępność informacji na temat historii orzeczeń poszczególnych sędziów oraz powiązań między stronami sporu pomaga zwalczać korupcję w sporach sądowych, identyfikować potencjalne konflikty interesów i budować skuteczną strategię obrony lub odwołania.
Na podstawie raportu analitycznego „Zwalczanie korupcji i społeczne skutki ujawnienia danych publicznych na prowadzenie działalności gospodarczej w Ukrainie” opracowanego przez Ministerstwo Transformacji Cyfrowej Ukrainy.
Valentyn Honcharenko