3 grudnia 2020. Ministerstwo Obrony przeprowadziło pierwszy zakup uzbrojenia za pośrednictwem Agencji Wsparcia i Zakupów NATO (NSPA). Ukraińscy producenci będą mogli uczestniczyć w przetargach NATO i bez pośredników sprzedawać swoje produkty za granicę.
Umowa o współpracy między Ukrainą i NSPA przewiduje, że firmy zlokalizowane w Ukrainie mogą zostać wpisane na listę dostawców Agencji, uczestniczyć w przetargach, zawierać odpowiednie umowy i wykonywać usługi dla struktur NATO. Zakres zamówień w ramach NSPA obejmuje m.in. systemy i sprzęt wojskowy, usługi w zakresie ochrony środowiska, efektywności energetycznej, wykonanie obiektów kontenerowych i obiektów budowlanych z przeznaczeniem militarnym, świadczenie usług w bazach wojskowych, gastronomię i dostawy żywności, prace inżynierskie i doradcze, transport i medycynę.
Olena Tregub – sekretarz generalny Niezależnego Komitetu Antykorupcyjnego ds. Obrony w komentarzu dla Ukrinform powiedziała, że Ukraina rozpoczęła współpracę z Agencją jeszcze w 2015 roku, jednak procedury biurokratyczne nie pozwalały przejść do jej praktycznego wymiaru. Według zawartego porozumienia, Agencja oferuje szeroki zakres towarów i usług, w tym m.in. najnowsze systemy uzbrojenia, sprzęt wojskowy oraz wsparcie logistyczne, które Ukraina może zakupić na podstawie wcześniej uzgodnionych planów Ministerstwa Obrony – podkreśla Tregub.
Artur Pereverzev – ekspert wojskowy wyraził wątpliwości, co do możliwości zakupu przez Ukrainę broni śmiercionośnej, choć poszczególne rodzaje broni strzeleckiej znajdują się na liście dostępnych towarów. Ekspert jednak dodaje, że Ukraina jest pierwszym krajem- członkiem programu Partnerstwo dla Pokoju spośród byłych republik ZSRR, które ma tak bliskie stosunki z Sojuszem w zakresie logistyki i zamówień. Ponadto udział Ukrainy w inicjatywie przyczynił się do rozpoczęcia prac nad tworzeniem państwowego systemu zapewniania jakości produkcji obronnej według reguł NATO – mówi Pereverzev.
Uczestnictwo w natowskich przetargach wymaga spełnienia szeregu kryteriów formalnych, w tym dostosowania się do zasad Sojuszu w zakresie certyfikacji i kodyfikacji. Jak zaznaczają eksperci, nie będzie to łatwy proces i stanowi wyzwanie dla firm. Z drugiej strony jest to szansa dla przedsiębiorców na rozwój i wejście na jeden z największych na świecie rynków uzbrojenia. Więcej na temat ukraińskiego przemysłu obronnego i handlu bronią w artykułach „Przemysł, obronność i handel” i „Walka o Ukroboronprom”.
Valentyn Honcharenko