7 maja 2025. Agencja ds. Poszukiwania i Zarządzania Aktywami (ARMA) ogłosiła konkursy na wybór zarządców oraz rzeczoznawców dla zajętych aktywów ukraińskiego biznesmena i byłego deputowanego Konstantyna Żewaho. Wśród nich znajdują się siedem gorzelni, udziały korporacyjne w prawie 30 firmach oraz znaczna liczba nieruchomości. Wartość tego pakietu aktywów zostanie ogłoszona po zakończeniu wyceny.
Według szefowej ARMA Ołeny Dumy, lista zajętych aktywów jest „rozległa” i obejmuje udziały korporacyjne 28 firm z sektorów nieruchomości, budownictwa, rolnictwa, finansów i energetyki; 7 gorzelni na terenie całej Ukrainy, ponad 120 obiektów nieruchomości w kilku obwodach oraz niemal 100 pojazdów.
Jak zaznaczyła Duma, zespół ARMA zakończył inwentaryzację i inspekcję wszystkich obiektów. Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie konsultacji rynkowych i wybór rzeczoznawców. Zgłoszenia od potencjalnych rzeczoznawców będą przyjmowane do 19 maja 2025 roku, a zarządcy aktywów mogą składać swoje oferty do 4 czerwca.
Zajęcie aktywów Żewaho nastąpiło w ramach śledztwa Państwowego Biura Śledczego (DBR) dotyczącego defraudacji środków banku Finanse i Kredyt.
Według wersji śledczych, w okresie od 2007 do 2015 roku z banku wyprowadzono nielegalnie 113 mln USD poprzez udzielanie fikcyjnych kredytów firmom powiązanym z Żewaho. Fundusz Gwarantowania Wkładów Ukrainy złożył pozew na kwotę około 46 mld UAH w celu odzyskania strat.
W 2024 roku Państwowe Biuro Śledcze ujawniło nowe epizody związane z nielegalnym wydobyciem kopalin na Poltawskim Zakładzie Wzbogacania Rud (GZK), należącym do Żewaho. Śledztwo wykazało, że w okresie od 2015 do 2021 roku z zakładu wydobyto ponad 20 mln m3 kopalin bez odpowiednich zezwoleń. Straty państwa w tej sprawie oszacowano na 157 mld UAH.
Żewaho pojawia się także w skandalu korupcyjnym związanym z łapówką w wysokości 2,7 mln USD dla przewodniczącego Sądu Najwyższego Wsiewołoda Kniaziewa. Według śledczych, te środki mogły zostać przekazane w interesie Żewaho, aby uzyskać korzystną decyzję dotyczącą Poltawskiego GZK.
W grudniu 2022 roku Żewaho został zatrzymany we Francji na wniosek Ukrainy, jednak w listopadzie 2023 roku francuski sąd odmówił ekstradycji. Powołał się na brak gwarancji sprawiedliwego procesu z powodu stanu wojennego w Ukrainie.
W lutym 2025 roku Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy nałożyła sankcje na Żewaho, zajmując jego udziały korporacyjne w 16 przedsiębiorstwach oraz nieruchomości i pojazdy. Pomimo zajęcia aktywów, jego firmy, w tym Ferrexpo i korporacja farmaceutyczna Arterium, kontynuują działalność, choć pod presją organów ścigania.
Pomimo śledztw w Ukrainie Konstantyn Żewaho wciąż utrzymuje kontrolę nad swoim biznesowym imperium, w skład którego wchodzą przedsiębiorstwa wydobywcze, instytucje bankowe oraz firmy farmaceutyczne. Mimo znacznych strat finansowych i zajętych aktywów, jego firmy nadal działają w sektorze eksportu rudy i produktów metalowych. Obecnie Żewaho przebywa za granicą i zaprzecza wszystkim zarzutom, twierdząc, że są one motywowane politycznie.
Wiktoria Czyrwa
Image by Steve Buissinne from Pixabay