30 kwietnia 2025. Ukraiński biznes nie planuje zmieniać swoich strategii, nie spieszy się z integracją sztucznej inteligencji w swojej działalności, ale jednocześnie poświęca więcej uwagi zdrowiu psychicznemu pracowników. Takie dane z wyników ankiety przedstawił dyrektor generalny portalu robota.ua, Walery Reszetniak, podczas forum Forbes „NadLudzie”.
W ankiecie wzięło udział około 400 przedsiębiorstw. Głównym problemem przedsiębiorcy wskazali „głód kadrowy” – ponad 77 proc. respondentów uznało niedobór siły roboczej za priorytetowe wyzwanie. Drugim i trzecim pod względem ważności problemami są spadek siły nabywczej ludności oraz zwiększone obciążenie emocjonalne personelu.
Jednocześnie biznes nie oczekuje radykalnej poprawy sytuacji gospodarczej: tylko 9 proc. firm wyraziło optymizm co do roku 2025. Dlatego dominuje ostrożna taktyka — tylko 23 proc. planuje aktywny rozwój, podczas gdy 42 proc. zdecydowało się na umiarkowany wzrost.
Za najbardziej perspektywiczne branże menadżerowie uważają sektor rolny, budownictwo z infrastrukturą oraz produkcję. IT znajduje się dopiero na piątej pozycji, a handel detaliczny w ogóle wypadł w tym badaniu z czołówki motorów gospodarki.
Na tle ogólnej niestabilności około 20 proc. firm przygotowuje się do rozszerzenia zatrudnienia, kolejne 40 proc. – poszukuje kadr wybiórczo. Reszetniak zauważył, że na stronie robota.ua dostępnych jest obecnie ponad 110 tysięcy ofert pracy – o 5 proc. więcej niż rok temu. Jednocześnie dominuje format pracy stacjonarnej, szczególnie w produkcji, handlu i sektorze usług – takich pracowników jest obecnie 60 procent.
Pomimo pewnych pozytywnych sygnałów, większość firm nadal nie może pozbyć się poczucia niepokoju i niepewności. Dzieje się tak pomimo faktu, że ankieta została przeprowadzona jeszcze przed ostatnimi masowymi atakami na Kijów, Krzywy Róg i Sumy.
W ramach ankiety kierowników przedsiębiorstw zapytano, czy korzystają ze wszystkich zalet postępu technologicznego.
Obecnie 14 proc. badanych firm korzysta ze sztucznej inteligencji na stałe. Kolejne 40 proc. częściowo integruje ją w procesach roboczych. Jedna trzecia uczestników ankiety przyznaje, że w ogóle nie stosuje AI w swojej działalności.
Głównym wyzwaniem na tej drodze biznes wskazuje brak wiedzy i specjalistów. Nowoczesne narzędzia zmieniają się tak szybko, że specjalistom spoza IT trudno nadążyć za postępem. Średnio firmy muszą aktualizować programy edukacyjne z zakresu AI co najmniej raz w miesiącu.
Sztuczna inteligencja najczęściej stosowana jest w obszarach sprzedaży (37 proc.) oraz HR – w szczególności do rozwoju personelu (35 proc.). Największy potencjał tkwi w automatyzacji rutynowych zadań w procesach operacyjnych. Jednak małe firmy często nie widzą sensu inwestowania w AI z powodu braku zasobów i ekspertyzy.
Kolejne pytanie, które interesowało badaczy – czy firmy przejmują się wsparciem zdrowia psychicznego pracowników, biorąc pod uwagę realia, w których muszą żyć już czwarty rok pełnoskalowej wojny.
Okazało się, że wsparcie zdrowia psychicznego pracowników stopniowo staje się normą dla ukraińskiego biznesu: 62 proc. firm już posiada odpowiednie programy. Najczęściej są to szkolenia lub konsultacje z psychologami. Jednocześnie przyznają, że zaangażowanie pracowników w takie inicjatywy nie jest łatwe. Stosunek kierownictwa jest różny: prawie jedna czwarta liderów podchodzi sceptycznie do takich programów. Chociaż ogólnie zainteresowanie w zespołach istnieje, udział w programach wciąż nie ma masowego charakteru.
Ponadto na podobne inicjatywy brakuje środków: zgodnie z ankietą, na takie programy kierownicy są gotowi przeznaczyć około 5000 UAH na jedną osobę rocznie. Tylko 10 proc. firm inwestuje ponad 50 000 UAH rocznie na pracownika. Ocena efektywności odbywa się poprzez liczbę uczestników, anonimowe ankiety oraz opinie kierowników.
W następnym roku 30 proc. firm planuje rozszerzyć wsparcie zdrowia psychicznego, podczas gdy 20 proc. nie planuje zmian. Świadczy to o utrzymaniu, a nawet wzmocnieniu tego trendu.
Wiktoria Czyrwa
Obraz Jaydeep Joshi z Pixabay