30 kwietnia 2025. Ukraina i Stany Zjednoczonych podpisały umowę międzyrządową w sprawie utworzenia amerykańsko-ukraińskiego funduszu inwestycyjnego na rzecz odbudowy. Tymofij Myłowanow, szef Kyiv School of Economics, skomentował w mediach społecznościowych: „To wielkie polityczne i dyplomatyczne zwycięstwo Ukrainy i USA.
Daje to Trumpowi impuls do polityki wewnętrznej, a to, jak sądzę, przekłada się na bardziej pozytywne nastawienie do Ukrainy. (…) Ostateczna umowa wygląda uczciwie. Otwiera to również drzwi do nowej amerykańskiej pomocy wojskowej”.
Rzeczywiście, ta umowa znacząco różni się od umowy zaproponowanej przez USA miesiąc temu i krytykowanej za neokolonialne rozwiązania. Podpisana umowa nie przewiduje żadnych reparacji ani zwrotów za wcześniejszą pomoc ze strony USA. Nie ma wymogu, aby sprzedawać wszystko do Stanów Zjednoczonych ani kierować wszystkich inwestycji do Ukrainy za pośrednictwem funduszu.
Co jeszcze warto wiedzieć?
- W preambule do Umowy podkreślono, że:
– Ukraina na ma pełne zwierzchnictwo nad jej zasobami naturalnymi i wodami terytorialnymi;
– umowa jest zgodna z celami przystąpienia Ukrainy do UE i zobowiązaniami wobec międzynarodowych instytucji finansowych.
- Struktura funduszu: to będzie spółka komandytowa stworzona przez partnera amerykańskiego – U.S. International Development Finance Corporation (DFC) i partnera ukraińskiego – Państwową Agencję Wspierania Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Partnerzy wnoszą po 50 proc. kapitału.
Chociaż fundusz będzie prawnie niezależny, to będzie działał na podstawie umowy o partnerstwie komandytowym między dwoma rządami. Ukraina zobowiązała się do:
– uchwalania wszelkich niezbędnych dostosowań prawnych w celu zapewnienia stabilności regulacyjnej;
– zapewnienie korzystnych i spójnych ram prawnych, nawet w przypadku przyszłych zmian legislacyjnych.
- Cele strategiczne, pozafinansowe funduszu to:
– stymulowanie transformacji strukturalnej, instytucjonalnej i technologicznej;
– dostosowanie się do zasad rynkowych, wartości demokratycznych i praworządności;
– pełnienie roli sztandarowego mechanizmu przyciągania przejrzystych i prawidłowo rozliczanych inwestycji.
- Środki finansowe funduszu:
– dochody funduszu nie będą podlegały ukraińskim podatkom ani opłatom;
– wkład kapitałowy Ukrainy obejmuje 50 proc. opłat licencyjnych i przychodów z udziału w produkcji z nowych koncesji wydobywczych;
– amerykańska pomoc wojskowa dla Ukrainy zostanie uznana za wkład rzeczowy, zwiększający udział kapitałowy partnera USA;
– w ciągu pierwszych 10 lat zyski będą w pełni reinwestowane w ukraińską gospodarkę. Po upływie tego okresu zyski mogą zostać podzielone między wspólników.
- Ukraina gwarantuje:
– nieograniczoną konwersję hrywny na dolary amerykańskie;
– bezpłatny transfer środków z rachunków ukraińskich na rachunki funduszu za granicą;
– także w stanie wojennym te transakcje muszą odbywać się na uzgodnionych warunkach;
– jeśli Ukraina nałoży jakiekolwiek ograniczenia ze względu na niestabilność makroekonomiczną, musi skonsultować się z Departamentem Skarbu USA i zwrócić wszelkie wynikające z tego straty funduszowi i jego partnerom.
- Przywileje funduszu:
– umowa przyznaje funduszowi preferencyjny dostęp do informacji inwestycyjnych i możliwości inwestycyjnych w zakresie wydobycia zasobów naturalnych (obejmujące ponad 50 minerałów krytycznych, w tym lit, uran i pierwiastki ziem rzadkich), strategicznych projektów infrastrukturalnych (partnerstwa publiczno-prywatne, koncesje i inne);
– władze ukraińskie gwarantują, że żadna strona trzecia nie otrzyma korzystniejszych warunków ekonomicznych dla porównywalnych możliwości.
Red.
Obraz Beverly Lussier z Pixabay