18 marca 2025. Na koniec 2024 roku dziesięć największych banków Ukrainy odnotowało wzrost dochodów o 14 proc., osiągając 267 mld UAH. Wśród nich znajduje się pięć banków państwowych, dwa prywatne oraz trzy z kapitałem zagranicznym.
Według danych Indeksu Opendatabot to właśnie banki państwowe były głównymi motorami wzrostu sektora, zapewniając 68 proc. całkowitego dochodu (182,15 mld UAH). Największy udział w tym wyniku ma PrivatBank z kwotą 110,51 mld UAH. Warto dodać, że na koniec 2024 roku PrivatBank zapłacił rekordową sumę podatku dochodowego – prawie 41 mld UAH.
Dynamiczny wzrost wśród banków państwowych odnotował także Oschadbank. Jego dochody wzrosły 1,6-krotnie w ciągu roku, a rentowność – trzykrotnie w porównaniu do 2023 roku.
Stabilny wzrost wykazał również Ukreximbank – o 40 proc. w skali roku.
Cztery z pięciu banków państwowych poprawiły swoje wyniki finansowe, natomiast Sense Bank był jedynym w tej grupie, który odnotował spadek: jego dochody zmniejszyły się o 14 proc., a zysk spadł o 24 procent.
Banki z kapitałem zagranicznym łącznie zarobiły 47,52 mld UAH, co stanowi 18 proc. dochodów pierwszej dziesiątki. Jednak wszystkie odnotowały niewielki spadek dochodów w porównaniu z rokiem poprzednim.
Dynamika zysków w tej grupie była niejednorodna: OTP Bank zwiększył zysk o 11 proc., podczas gdy Raiffeisen i Ukrsibbank odnotowały spadek odpowiednio o 11 i 6 procent.
Banki prywatne łącznie osiągnęły dochód w wysokości 37,53 mld UAH, co stanowi 14 proc. całkowitych dochodów top 10. Obie instytucje finansowe w tej kategorii poprawiły swoje wyniki: Universal Bank (monobank) pod kierownictwem Serhija Tihipki zwiększył dochody o 22 proc., a PUMB, należący do Rinata Achmetowa – o 14 procent. Sytuacja pod względem rentowności była różna: podczas gdy PUMB utrzymał wynik na poziomie 2023 roku, Universal Bank podwoił swój zysk.
Eksperci wskazują na kilka kluczowych czynników gwałtownego wzrostu dochodów banków. Wśród nich:
- nadwyżka płynności w systemie bankowym – spowodowana dużym deficytem budżetowym oraz znacznymi wpływami międzynarodowej pomocy do kraju. Zapewnia to stały dopływ środków do banków.
- Wysoka marża odsetkowa – znaczna różnica między oprocentowaniem kredytów a depozytami pozwala bankom utrzymywać stabilnie wysokie dochody.
- Zyskowność operacji na obligacjach skarbowych – znacząca część dochodów bankowych pochodzi z bezpiecznych inwestycji w państwowe papiery wartościowe, takie jak obligacje rządowe (OVDP) i certyfikaty depozytowe.
Co ciekawe, nawet podwyżka stawki podatku dochodowego do 50 proc. nie „przeszkadza” bankom w zwiększaniu dochodów. Przypomnijmy, że ten wskaźnik uległ znacznym zmianom w latach 2023 i 2024: do 2023 roku podstawowa stawka wynosiła 18 proc., w listopadzie 2023 roku Rada Najwyższa podniosła ją do 50 proc. z mocą wsteczną za cały 2023 rok. W 2024 roku początkowo planowano obniżyć stawkę do 25 procent. Jednak w październiku 2024 roku podjęto decyzję o ponownym podwyższeniu jej do 50 proc. za cały 2024 rok – ponownie z mocą wsteczną.
Wiktoria Czyrwa
Image by Stephen Bayer from Pixabay