22 grudnia 2022. Wojna na pełną skalę miała negatywny wpływ na branże kreatywne ukraińskiej gospodarki. Cały rozdział Planu naprawy Ukrainy jest poświęcony ich ratowaniu.
Przed wybuchem wojny przemysły kreatywne w Ukrainie rozwijały się w szybkim tempie – głównie za sprawą sektora IT, a także architektury, inżynierii, usług informacyjnych, telewizji, reklamy i marketingu. Czyli działań, które opierają się na wykorzystaniu inteligencji, wiedzy, technologii, kreatywności, innowacyjności, polegają na tworzeniu unikalnych produktów i mają wysoką wartość dodaną.
Jednocześnie sfera ta została znacząco dotknięta wojną. Według przeglądu statystycznego „Przemysły kreatywne w I kwartale 2022 roku”, przeprowadzonego przez Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy, w porównaniu z I kwartałem 2021 r., w okresie styczeń-marzec 2022 r. wysokość deklarowanych dochodów w obszarze przemysłów kreatywnych spadła o 41 proc. Liczba podatników z tych przemysłów zmniejszyła się o 60 proc. Najbardziej dotknięte zostały architektury i kina, gdzie deklarowane przychody spadły o 74 proc. Przychody z reklamy spadły o 66 proc., z projektowania o 54 proc., a z IT o 32 proc..
Wojna najmniej dotknęła sferę IT. Jeśli spojrzeć na strukturę deklarowanych przychodów według sektorów w I kwartale 2022 r., to większość, bo 84,5 proc. (39,3 mld UAH) pochodziła ze sfery IT. Według raportu Payoneer „Prowadzenie biznesu w czasie wojny: doświadczenia ukraińskie” 70 proc. małych i średnich przedsiębiorstw technologicznych współpracujących z zagranicznymi klientami nadal pracuje w pełni, kolejne 22 proc. pracuje częściowo. Ponadto 38 proc. planuje zatrudnić więcej pracowników w tym roku pomimo wojny.
Według Danyła Hetmancewa, przewodniczącego Komisji ds. Finansów, Podatków i Polityki Celnej Rady Najwyższej, przed wojną sektor kreatywny ukraińskiej gospodarki (w najszerszym znaczeniu) wytwarzał 7,5 proc. PKB.
- Od lutego branża skurczyła się o prawie 40 proc., a 20 proc. pracowników wyjechało za granicę.
- Ocenia się, że 37 proc. pracowników przemysłów kreatywnych straciło pracę lub nie otrzymało wynagrodzenia podczas wojny.
- 39 proc. firm kreatywnych odnotowuje spadek zamówień i sprzedaży.
- Dla około 25 proc. firm kreatywnych spadek obrotów wynosi ponad 90 proc.
Według Hemencewa dopóki wojna będzie trwała, ta dynamika utrzyma się.
Kroki mające na celu przywrócenie gospodarki kreatywnej są zawarte w Planie naprawy Ukrainy w sekcji „Polityka kulturalna i informacyjna”. Zakłada się, że realizacja planu zapewni utrzymanie i rozwój miejsc pracy w obszarze przemysłów kreatywnych (do końca 2022 roku – 220 tys. oficjalnie zatrudnionych, do końca 2025 roku – 380 tys., do końca 2032 roku – 600 tys.).
Wśród głównych kierunków znajdują się przywrócenie i zwiększenie finansowania Ukraińskiego Funduszu Kultury, promocja osiągnięć kulturalnych Ukrainy za granicą, wsparcie kreatywnych specjalistów, którzy wrócili w Ukrainę z zagranicy oraz różne programy grantowe. Planowane jest także uruchomienie Krajowego Biura Rozwoju Przemysłów Kreatywnych – to ono będzie głównym dostawcą wsparcia państwa dla kreatywnego biznesu i innowacyjnego rozwoju przemysłów kreatywnych.
Ponadto władze planują stymulować otwieranie w Ukrainie biur międzynarodowych firm, takich jak Apple, Spotify, YouTube i inne. Zdaniem inicjatorów pozwoli to na promowanie ukraińskich kreatywnych treści na tych platformach.
Wiktoria Czyrwa