2 maja 2022. Wojna Rosji z Ukrainą mocno uderzyła w rynek pracy. Zdaniem ekspertów to największy kryzys od czasu kryzysu finansowego z 2008 roku. I choć biznes stopniowo wznawia pracę, popyt na pracę znacznie przewyższa podaż.
Eksperci portalu personalnego grc.ua przeanalizowali liczbę ofert pracy i stwierdzili, że w kwietniu było ich dwadzieścia razy mniej niż przed wojną. Otwierane są nowe zapotrzebowania w celu zastąpienia pracowników, którzy wyjechali do innych regionów. Dodatkowo firmy, które zostały zmuszone do przeniesienia się w inne miejsca, poszukują pracowników. Tylko niewielka liczba firm tworzy nowe miejsca pracy. Jednak w kwietniu sytuacja na rynku nieco się poprawiła. O ile w marcu 2022 r. tylko 18,7 proc. firm zatrudniało pracowników, to w kwietniu było ich nieco więcej.
Niestety ten nadmiar popytu doprowadził do tak zwanej „dyktatury pracodawcy”. Według statystyk 78 proc. firm podjęło działania przeciwko swoim pracownikom, które znacznie pogorszyły jakość życia tych osób.
Na przykład, zwalniali, nie wypłacali pensji lub znacznie ją obniżali lub wysyłali pracowników na urlopy bezpłatne.
Z drugiej strony nadal istnieje zapotrzebowanie na niektóre zawody. Według serwisu robota.ua obecnie najpopularniejsze zawody na Ukrainie to: sprzedawca, kasjer, kierowca, personel medyczny i apteczny oraz ogólne specjalności robocze, takie jak ładowacze, dozorcy, sprzątaczki, monterzy i operatorzy na stacjach benzynowych.
Najmniej wakatów znajduje się w sektorze usług (salony piękności, kluby sportowe, kawiarnie, restauracje, hotele itp.), w dziedzinie nauki i edukacji, w prawie, wśród pracowników domowych i specjalistów od ochrony.
Jednym z obszarów, który ucierpiał najmniej jest IT.
Jednak i ta branża również odczuła skutki wojny. W końcu po rozpoczęciu działań wojennych na Ukrainie wielu informatyków, którzy pracowali w outsourcingu w zachodnich firmach, spotkało się z nieufnością ze strony zagranicznych pracodawców. Wątpili, czy ukraińscy informatycy w takich umowach będą w stanie wykonać pracę tak terminowo i z poszanowaniem jakości.
Ponadto zwolniano specjalistów IT, którzy pracowali w spółkach zależnych. Ich właściciele- „optymalizując koszty”- postanowili zachować tylko procesy operacyjne, zmniejszając wsparcie techniczne dla istniejących projektów i odmawiając rozwijania nowych.
Innym zauważalnym trendem na rynku pracy są niższe oczekiwania wśród osób poszukujących pracy.
Jeśli osoba, która przed wojną pracowała jako menedżer najwyższego szczebla, nie znajduje ofert pracy na najwyższym poziomie, to częściej niż wcześniej zgadza się na oferty średniego szczebla. Ten trend jest jeszcze bardziej widoczny w przypadku Ukraińców pracujących za granicą. Osoby, które zajmowały najwyższe stanowiska kierownicze w kraju, zgadzają się na pracę wymagającą niskich kwalifikacji za granicą, aby mieć przynajmniej trochę środków do życia. Tak, zdarzają się przypadki, kiedy kobieta, która pracowała jako prawniczka w Kijowie, piecze ciasta w Berlinie. Inna mieszkanka Kijowa, która była dobrą lekarką w prestiżowym szpitalu w stolicy, zgodziła się pracować jako pielęgniarka w polskim szpitalu.
Zgodnie z przewidywaniami obniżyła się również średnia pensja na Ukrainie. Stanowi teraz 18 700 UAH, a jej wielkość zależy nie tylko od rodzaju zatrudnienia, ale także od regionu.
Pracodawcy oferują najwyższe wynagrodzenia w następujących obszarach:
- marketing, reklama, PR (26 600 UAH miesięcznie);
- specjaliści w dziedzinie wydobycia surowców (26 500 UAH);
- specjaliści budowlani (25 300 UAH).
Istnieje również anty- rating wynagrodzeń:
- kierownicy personelu (15 500 UAH);
- specjaliści medycyny i farmacji (14 900 UAH);
- specjaliści rynku gastronomicznego i hotelarskiego (14 000 UAH);
- robotnicy rolni (13 300 UAH);
- specjaliści serwisu samochodowego (11 000 UAH).
Jeśli chodzi o regionalny związek z płacami, Kijów stracił swoje wieloletnie przywództwo w tej dziedzinie. Jeśli w styczniu 2022 r. średnia pensja w stolicy wynosiła 31 000 UAH, na początku lutego – 30 200 UAH, to w marcu średnia spadła do 25 000 UAH.
Dopiero w kwietniu rozpoczął się pewien powrót do wskaźników przedwojennych i obecnie średnia pensja w Kijowie wynosi 26 tys. UAH.
Z drugiej strony pensje w obwodzie kijowskim są dwukrotnie niższe – 13 tys. UAH. Najgorsza sytuacja jest w obwodzie charkowskim – średnia pensja wynosi tu 11 500 UAH.
Wyspecjalizowane strony pośrednictwa prtacy mają już statystyki dotyczące zatrudnienia Ukraińców za granicą. Według Jooble’a przed wojną Ukraińcy byli najczęściej zainteresowani pracą w Polsce, Czechach, Niemczech, Litwie i Łotwie. Ale teraz lista krajów wydłużyła się z powodu masowej ewakuacji Ukraińców do Europy. Obecnie najwięcej wakatów dla Ukraińców znajduje się w Niemczech, Czechach, Rumunii, Węgrzech, Słowacji, Mołdawii i Polsce.
Liderem wśród wolnych wakatów dla Ukraińców jest tradycyjnie Polska – jest tam ok. 19 tys. pozycji.
Najczęściej jednak chodzi o pracę fizyczną: pracownicy parkingu, na budownictwo albo innej fizycznej roboty. Średnia pensja wynosi od 600 euro miesięcznie.
Z kolei w Czechach najbardziej poszukiwani są kierowcy ciężarówek, pracownicy fabryk i budowniczowie. Na Węgrzech i Litwie – majsterkowiczy dla fabryk, budowniczy, kierowcy do transportu dalekobieżnego dla tras międzymiastowych i międzynarodowych.
Wiktoria Czyrwa