6 kwietnia 2022. Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza i Forum Obywatelskiego Rozwoju zaprezentowały wspólny komunikat „Uwolnić potencjał: otwarcie zawodów regulowanych dla obywateli Ukrainy”.
W ostatnich latach aż 77,5 proc. Ukraińców w Polsce pracowało w zawodach poniżej swoich kwalifikacji – wynika z raportu PUIG „Profil społeczny migranta zarobkowego z Ukrainy”. Oznacza to olbrzymie marnotrawstwo kapitału ludzkiego i kompetencji Ukraińców. „W sytuacji napływu obywateli Ukrainy do Polski i chłonności polskiego rynku pracy uzasadnionym jest dokonanie liberalizacji przepisów w zakresie zawodów regulowanych, aby maksymalnie wykorzystać potencjał pracowników i specjalistów, którzy poszukują na rynku zatrudnienia” – uważa Andrzej Drozd, wiceprezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej.
Główne postulaty opracowania to:
Liberalizacja dostępu do zawodów regulowanych nie tylko pomoże obywatelom Ukrainy przebywającym na terenie Polski, ale też zwiększy konkurencyjność i jakość usług polskiej gospodarki.
Proponowane przez Forum Obywatelskiego Rozwoju oraz Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą kierunki zmian w prawie obejmują ułatwienie dostępu do 1) zawodów medycznych, 2) zawodów z deficytem rąk do pracy, 3) administracji publicznej oraz służb mundurowych.
Pierwsze kroki w zakresie liberalizacji dostępu do zawodów medycznych – psychologa, lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki oraz położnej zostały już poczynione przez ustawodawcę w związku z pandemią Covid-19 oraz tzw. specustawą ukraińską. Rozszerzenie o dalsze zawody związane ze służbą zdrowia jest logicznym i potrzebnym krokiem.
Raport „Barometr Zawodów” na 2022 rok jako deficytowe i cechujące się brakiem rąk do pracy klasyfikuje 30 zawodów. Zawody te powinny zostać otwarte na pracowników z Ukrainy.
Napływ ludności z Ukrainy rodzi również wyzwania dla administracji publicznej (np. w urzędach pracy konieczne będzie zatrudnienie osób władających językiem ukraińskim). Należy uelastycznić obecne zasady zatrudniania cudzoziemców spoza Unii Europejskiej, tak by administracja była w stanie sprawnie realizować swoje zadania.
W komunikacie zwrócono uwagę na przewlekłość procedur związanych z uzyskaniem zezwolenia na wykonywanie zawodu regulowanego, konieczność sprawniejszych regulacji w zawodach medycznych, w tym psychologa, szczególną rolę zawodów deficytowych, umożliwienie wykonywania pracy w administracji publicznej oraz służbach mundurowych.
Tetiana Gomon