15 lutego 2022 r. Zarejestrowano rządowy projekt ustawy, która zwiększa do 74 proc. czynsz za wydobycie gazu ziemnego w Ukrainie. Są obawy o spadek wydobycia i nowe inwestycje.
Projekt Gabinetu Ministrów zmienia Ordynację Podatkową. Zgodnie z jej normami czynsz za wydobycie gazu ziemnego jest związany z ceną sprzedaży. Im wyższy koszt gazu, tym wyższy czynsz. Obecnie stawki czynszu są niezależne od ceny sprzedaży. Wynoszą 29 proc. (dla odwiertów do 5 km) i 14 proc. (powyżej 5 km).
Proponuje się, aby wprowadzić 74 proc. zamiast 29 proc. i 59 proc. zamiast 14 proc. Natomiast za gaz wydobywany z nowych odwiertów z pól do 5 km i pól powyżej 5 km, na poziomie 12 proc. i 6 proc. proponuje się odpowiednio 67 proc. i 53 proc.
Rząd planuje wykorzystać dodatkowe dochody na rozwój krajowego transportu lotniczego i obniżenie jego kosztów. Tym samym do 31 grudnia 2024 r., w przypadku planowanego wzrostu czynszów, planowane jest obniżenie podatku VAT na usługi transportu lotniczego w zakresie krajowego przewozu pasażerów i bagażu do 7 proc.
Również przewodniczący komitetu podatkowego Rady Najwyższej Danyło Hetmancew zarejestrował kilka dni temu projekt ustawy o podwyższeniu podatku od wydobycia ukraińskiego gazu ziemnego z 14 proc. do 29 proc. i z 54 proc. do 69 proc., w zależności od głębokości studni.
Gwałtowny wzrost cen sprzedaży nie wpływa na koszty produkcji. Stwarza to dodatkową marżę, której firmy wydobywcze się nie spodziewały- czytamy w nocie wyjaśniającej do projektu ustawy Hetmantseva.
Ostatni raz czynsz za wydobycie gazu na Ukrainie tak gwałtownie wzrósł w 2014 roku, na początku konfrontacji wojskowej w Donbasie. Podatek od wydobycia został podwyższony z 29 proc. do 55 proc. Wysokość czynszu miała obowiązywać do końca 2014 roku, ale została przedłużona o kolejny rok. W efekcie, według Związku Spółek Gazownictwa, inwestycje kapitałowe spadły o 80 proc., o 400 mln USD w 2015 roku, a firmy musiały zrezygnować z 90 proc. planowanych nowych odwiertów.
Większość ekspertów jest przekonana, że wzrost czynszów za wydobycie gazu w Ukrainie spowoduje spadek wydobycia i zwiększy uzależnienie kraju od importu surowców energetycznych, w szczególności z Rosji. „Czterokrotne podwyższenie podatku od ukraińskiego wydobycia gazu oznacza wypędzenie z Ukrainy wszystkich zagranicznych firm oraz wstrzymanie wszelkich odwiertów i poszukiwań gazu na naszym terytorium. „Jest to koniec wykorzystania szelfu Morza Czarnego, złóż łupkowych, a więc nadziei na to, że Ukraina stanie się eksporterem i nigdy więcej nie będzie uzależniona od rosyjskiego gazu” – powiedział poseł i członek parlamentarnej komisji budżetowej Ołeksiy Honcharenko.
Jego kolega Ołeksiy Kucherenko, członek Komitetu ds. energii, uważa, że inicjatywa podniesienia czynszów za ukraińskie wydobycie gazu doprowadzi do zmniejszenia wpływów do budżetu państwa ze względu na spadające wydobycie.
W 2021 r. Ukraina wyprodukowała 19,8 mld m sześc. gazu (o 2,2 proc. mniej niż w 2020 r.).
Wiktoria Czyrwa