7 lutego 2022 r. Narodowa Komisja ds. Regulacji Sektora Energetycznego i Usług Komunalnych wprowadzi ograniczenia w celu ograniczenia skutków nadwyżki na rynku energii elektrycznej i ustabilizowania cen.
„Do tej pory, z powodu nadwyżki, nieoczekiwanej lub oczekiwanej, w związku z włączeniem 15 bloków jądrowych, na rynku rozpoczęły się działania, których nie możemy zaakceptować. Rynek dnia bieżącego w naszym kraju jest już porównywalny wolumenowo do rynku dnia następnego, co jest to zdecydowanie niezdrową sytuacją. Dlatego zdecydowaliśmy się to skorygować” – powiedział przewodniczący Komisji Walerij Tarasiuk.
Jeszcze wiosną ubiegłego roku Tarasiuk powiedział, że na ukraińskim rynku energii elektrycznej powstała poważna nadwyżka, w wyniku której producenci musieli ją sprzedawać poniżej kosztów. Koszt produkcji to 3 UAH/h, a cena rynkowa to 2,2 UAH/kW.
Według przewodniczącego Komisji jest kilka przyczyn takiego stanu rzeczy. Ukraina ma bogate wodne zasoby, dlatego Ukrhydroenergo produkuje dużo energii elektrycznej. Ponadto energetyka jądrowa pracuje pełną mocą: po raz pierwszy w historii Ukrainy do systemu energetycznego włączonych jest wszystkich 15 bloków elektrowni jądrowych. Ukraiński klimat i znaczny wzrost liczby dni słonecznych w ciągu roku stwarzają dobre warunki dla producentów energii odnawialnej. Ponadto import energii elektrycznej z Białorusi, zakazany od lata 2021 roku, został wznowiony od listopada zeszłego roku.
Powyższe czynniki doprowadził do znacznej nadwyżki energii na rynku od początku lutego, co wywołało manipulacje na rynku – przepływ energii elektrycznej pomiędzy różnymi segmentami producentów o dużych wahaniach cen. Tym samym nadwyżka na rynku dnia następnego, od początku lutego wynosi 4-6 tys. MW, co prowadzi do przepływu popytu na rynek dnia bieżącego i rynek bilansujący.
W związku z tym Narodowa Komisja ds. Regulacji Sektora Energetycznego i Usług Komunalnych ustaliła minimalny limit ceny na rynku dnia bieżącego na 105 proc. ceny na następny dzień. Zgodnie z decyzją Komisji ta zasada będzie obowiązywać od 7 do 28 lutego.
Dodatkowo Komisja wróciła do algorytmu naliczania opłaty za niezbilansowanie w wysokości 115 proc. ceny rynku dnia następnego. Komisja planuje też wprowadzenie weryfikacji pochodzenia wolumenów sprzedaży energii elektrycznej w dniu dostaw we wnioskach o sprzedaż- będzie to dotyczyło zarówno uczestników rynku dnia bieżącego, jak i rynku dnia następnego.
Jednocześnie członkowie Komisji zastrzegają sobie prawo do zaostrzenia ograniczeń, jeśli będzie wymagała tego sytuacja na rynku dostaw energii elektrycznej. W najbliższym czasie planowane jest dokonanie kompleksowych zmian w zasadach rynkowych. W szczególności chodzi tu o identyfikację takich zachowań uczestników rynku, które wykazują oznaki manipulacji cenowej.
Wiktoria Czyrwa