17 listopada 2021. Rada Najwyższa Ukrainy przyjęła dwa ważne projekty ustaw, które regulują sferę prawną i zwiększają przejrzystość relacji między rządem, biznesem i obywatelami.
Pierwszy projekt ustawy – № 3504 – „O mediacji”. Dokument ten określa ramy prawne i procedurę mediacji na Ukrainie. Chodzi o pozasądowe rozwiązywanie konfliktów – w sferze cywilnej, rodzinnej, pracowniczej, gospodarczej, administracyjnej, a także w postępowaniu karnym o zawarcie ugody między stronami.
Zgodnie z prawem mediatorem może być każda osoba, która posiada wyższe wykształcenie i przeszła podstawowe szkolenie w zakresie mediacji w Ukrainie lub za granicą.
Tę innowację z pewnością docenią firmy, których działalność uzależniona jest od władz, w tym sądownictwa. W ostatnich latach działalność operacyjna przedsiębiorstw mogła zostać zawieszona ze względu na przeciąganie procedur sądowych. Ze względu na „zatkanie” sądów sprawami, pierwsza rozprawa mogła odbyć się sześć miesięcy po złożeniu wniosku. Ponadto ograniczenia kwarantanny wywołały znaczną liczbę konfliktów i sporów, co zaowocowało szeregiem nowych procesów sądowych.
Zdaniem wiceministra sprawiedliwości Ołeksandra Banczuka ta innowacja legislacyjna pozwoli odciążyć sądy i znacznie skrócić czas rozpatrywania spraw.
„Mediacja pomaga stronom konfliktu przy pomocy mediatora nawiązać komunikację i wybrać rozwiązanie, które zaspokoi interesy i potrzeby obu stron sporu. Ta opcja rozwiązania konfliktu pozwala obniżyć poziom napięcia, zrozumieć konsekwencje decyzji, a także daje stronom poczucie sprawiedliwości z procesu mediacji” – powiedział wiceminister.
Drugi projekt ustawy – № 3475 – „O postępowaniu administracyjnym”. Według jego autorów chodzi o wprowadzenie jednolitych, przejrzystych i jasnych zasad interakcji między państwem, obywatelami i biznesem.
Główne innowacje prawne:
- organy administracyjne są zobowiązane do uzasadnienia swoich decyzji;
- uczestnicy administracyjnych stosunków prawnych posiadają podstawowe uprawnienia proceduralne. Jest to, na przykład, prawo do wysłuchania przed każdą indywidualną decyzją, która może mieć negatywny wpływ oraz prawo do przedstawienia niezbędnych dowodów, dostępu do akt sprawy;
- ustalono wymagania co do formy i treści aktów administracyjnych oraz zasad ich wejścia w życie;
- określono procedury pozasądowego zaskarżania aktów administracyjnych.
Ministerstwo Sprawiedliwości nazywa przyjęcie tej ustawy „cichą rewolucją”, na którą Ukraina czekała od ponad 20 lat. Przecież zgodnie z tradycją sowiecką państwo samodzielnie podejmowało decyzje dotyczące obywateli, nie informując ich o tym. Uchwalenie ustawy powinno zapewnić równość wszystkich uczestników postępowania administracyjnego, wprowadzić wspólne standardy pracy urzędników, zbliżone do europejskich, przyspieszyć świadczenie lepszych i wygodniejszych usług dla obywateli oraz zwiększyć zaufanie społeczne do państwa.
Zdaniem Larysy Bilozir, Przewodniczącej Podkomisji ds. Administracji i Postępowania Administracyjnego Rady Najwyższej ds. Organizacji Państwa, Samorządu Lokalnego, Rozwoju Regionalnego i Urbanistyki, normy zawarte w tym dokumencie znacznie zmniejszają ryzyko korupcji w świadczeniu usług administracyjnych.
„Jedną z najważniejszych gwarancji interesów i praw człowieka i biznesu przewidzianych w tej ustawie jest jasne uregulowanie proceduralnych aspektów relacji między jednostką, biznesem i rządem. W takich warunkach urzędnik nie będzie mógł działać samowolnie, ale będzie kierował się odpowiednio jasno określonymi zasadami, co automatycznie ograniczy korupcję. Oczywiste jest, że gdy istnieją jasne zasady proceduralne, nie ma możliwości odmowy i innych rzeczy, które naruszają prawa i interesy ludzi „- powiedziała deputowana.
Ponadto autorzy ustawy twierdzą, że zawiera ona najlepsze praktyki digitalizacji. W szczególności dokument przewiduje możliwość automatycznej wymiany informacji i podejmowania decyzji.
„Staraliśmy się ustanowić normy w tej ustawie, aby od chwili jej wejścia w życie uprościć życie zarówno przedstawicielom państwa, jak i obywatelom i przedsiębiorcom, którzy zgłaszają się z problemami do państwa” – podsumował wiceminister sprawiedliwości Ołeksandr Bańczuk.
Wiktoria Czyrwa