5 października 2021 r. W dziennikarskim projekcie „Slidstvo.info” opublikowano dokumenty, według którego prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski i jego otoczenie mogli być w przeszłości zaangażowani w przekazanie 40 mln USD od firm oligarchy Ihora Kołomojskiego.
Film, zatytułowany Offshore 95, oparty jest na dokumentach tzw. Pandora Papers – 12 mln plików, które trafiły do dziennikarzy z przecieku z 14 firm- rejestratorów spółek offshore. Opowiada o spółkach, które przekazały środki ze struktur Ihora Kołomojskiego do spółek offshore Wołodymyra Zełenskiego i jego współpracowników, w czasach, kiedy nie myślał pewnie o kandydowaniu na urząd prezydenta. Przelewane pieniądze mogły być powiązane z Privatbankiem, z którego Kołomojski wycofał ponad 5,5 mld USD, gdy bank należał do niego.
Tak więc, zgodnie z dokumentami, w 2012 roku pracownicy studia producenckiego „Kwartał 95” zarejestrowali kilkanaście firm na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych, Belize i Cyprze. Wśród nich, oprócz Wołodymyra Zełenskiego, byli bracia Serhij i Borys Szefir, Iwan Bakanow oraz scenarzysta i reżyser Andrij Jakowlew. Za wersją, że firmy offshore, które przekazały fundusze Zełenskiemu i jego otoczeniu brały udział w praniu pieniędzy z Privatbanku świadczy fakt, iż transfer odbył się za pośrednictwem cypryjskiego oddziału Privatu. „Kwartał 95” emitował swoje programy w kanale telewizyjnym „1+1” należącym do Kołomojskiego.
„Z nowych dokumentów wynika, że przynajmniej jedna z firm wiodących w „95 kwartale” miała konto w tym banku. Oznacza to, że offshore Zełenskiego może być również częścią historii prania pieniędzy” – powiedziano w materiale „Slidstvo.Info”.
Biuro Prezydenta Ukrainy zapewnia, że Wołodymyr Zełenski prowadzi walkę z korupcją, a spółki offshore z „lat przedprezydenckich” wiążą się z chęcią „ochrony jego biznesu w tamtych czasach”.
„Wyjaśnię, że mówimy o wydarzeniach biznesowych w 2012 roku i wcześniejszych. O biznesie, który, nawiasem mówiąc, absolutnie nigdy nie był kojarzony z finansami publicznymi ani zdolnościami administracji publicznej. Bardzo znamienne jest to, że dziennikarze w okresie po inauguracji w 2019 roku w ogóle niczego nie „wykopali”. To wyraźnie pokazuje, że prezydent Zełenski doskonale przestrzega wszelkich przepisów antykorupcyjnych”, – powiedział dziennikarzom doradca szefa biura prezydenta Mychajło Podoliak. Nazwał również „spiskową” wersję, że środki finansowe mogły być powiązane z Privatbank.
Na sensacje zareagowały również Stany Zjednoczone. Według rzeczniczki Białego Domu Jen Psaki „wzmianka o ukraińskim prezydencie Wołodymyrze Zełenskim w śledztwie prowadzonym przez Międzynarodowe Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych nie zmieni dialogu między Kijowem a Waszyngtonem, ale podnosi kwestię zwiększenia przejrzystości finansowej na świecie”.
Warto pamiętać, że Wołodymyr Zełenski dołożył starań, aby zdystansować się od Ihora Kołomojskiego. Przecież bliskość z oligarchą od samego początku była przedmiotem krytyki nowo wybranego prezydenta Ukrainy. Tak więc w marcu 2021 r. Zełenski poparł amerykańskie sankcje wobec Kołomojskiego, mówiąc że „skradzione środki powinny zostać zwrócone Ukrainie i przywrócona sprawiedliwość”.
Wołodymyr Zełenski nie jest jedynym przedstawicielem ukraińskiego establishmentu, który pojawia się w najnowszym śledztwie Pandora Papers. Wśród 336 polityków i urzędników wymienionych w dokumentach, 38 to Ukraińcy. Są wśród nich były szef administracji prezydenta Borys Łożkin, partner biznesowy Kołomojskiego Hennadij Bogolubow, były właściciel Ukrsotsbanku Ołeksandr Jarosławski i inni.
- 3 października około 600 dziennikarzy śledczych ze 117 krajów opublikowało dane na temat spółek offshore i ukrytych aktywów setek polityków, biznesmenów, gwiazd sportu i show-biznesu. Śledztwo Pandora Papers trwało 2 lata. To nie pierwszy taki przeciek: w 2016 roku Panama Papers wstrząsnęły opinią publiczną, ujawniając ukryte zagraniczne relacje osób polityki i biznesu. W ukraińskim wydaniu dotyczyło byłego prezydenta Petra Poroszenki, prezydenta Odessy Giennadija Truchanowa, byłego premiera Pawła Łazarenki i innych.
Wiktoria Czyrwa