19 lipca 2021. Od września 2021 r. do września 2022 r. obywatele Ukrainy będą mogli dobrowolnie zgłaszać aktywa, z których podatki nie zostały opłacone do 1 stycznia 2021 r.
W czerwcu Rada Najwyższa uchwaliła ustawy №1539-9 i №1542-9. Pierwsza pozwala Ukraińcom jednorazowo zadeklarować swoje aktywa, a druga – uniknąć odpowiedzialności za uchylanie się od płacenia podatków w poprzednim okresie.
Co można określić w zeznaniu podatkowym:
- wartości walutowe (z wyjątkiem gotówki);
- papiery wartościowe;
- mienie ruchome i nieruchome, w tym obiekty o budowie niewykończonej;
- udziały w majątku osób prawnych na Ukrainie i za granicą.
Ustawowe stawki podatkowe:
- 5 proc. wartości walut na rachunkach bankowych na Ukrainie i innych aktywów na Ukrainie;
- 9 proc. wartości walut na rachunkach w zagranicznych instytucjach finansowych i innych aktywów za granicą;
- 2,5 proc. wartości nominalnej ukraińskich obligacji rządowych zakupionych od 1 września 2021 do 31 sierpnia 2022.
Nie ma potrzeby wskazywania źródeł pochodzenia deklarowanych składników majątkowych – ustawa nie przewiduje mechanizmu, za pomocą którego można do tego zmusić zgłaszającego.
Obowiązkowa wycena nieruchomości nie jest wymagana – dokonuje się na wniosek zgłaszającego, z wyjątkiem aktywów zagranicznych. Sama deklaracja też jest dobrowolna.
Inicjatorzy ustawy mają nadzieję, że Ukraina będzie mogła powtórzyć doświadczenia Włoch i Szwajcarii – krajów, w których amnestia podatkowa była bardzo udana. Obywatele Włoch podczas tej procedury w 2015 roku zadeklarowali 60 mld EUR, a do budżetu państwa trafiło 4,4 mld EUR. W Indonezji w 2016 roku zadeklarowano 366 miliardów USD i otrzymano 8 miliardów USD wpływów do budżetu.
Jednak są też krytycy zaznaczonej ustawy. Zdaniem posłanki Oksany Prodan taka inicjatywa jest przedwczesna, ponieważ społeczeństwo nie ufa państwu, a przedsiębiorcy czekają na jakąś sztuczkę. „Aby wóz jechał, koń musi być przed wozem – najpierw trzeba zmienić system podatkowy, stworzyć warunki do przejrzystego i łatwego opłacania podatków i społeczeństwa z cienia, a potem – dawać możliwość jednorazowej deklaracji i wzajemne zaufanie” – powiedziała posłanka.
Tymczasem przedstawiciele partii rządzącej twierdzą , że amnestia podatkowa, choć nie jest panaceum dla wyjścia biznesu z cienia, to szybko wyprowadzi gospodarkę z kryzysu.
„Spodziewamy się, że możliwość dobrowolnej jednorazowej wpłaty pomoże zapełnić ukraiński budżet, a tym samym w szybkim wyjściu ukraińskiej gospodarki z kryzysu, spowodowanego COVID-19” – powiedział Ołeksij Żmerenetski, członek komisji sejmowej w sprawie Polityki Antykorupcyjnej.
Wiktoria Czyrwa