30 czerwca 2021. Ukraińscy przedsiębiorcy mogą brać udział w europejskich przetargach publicznych na preferencyjnych warunkach na podstawie gwarancji, wynikających z Porozumienia GPA.
Redakcja eDIALOG sprawdziła, jak w praktyce wygląda dostęp do unijnego rynku zamówień publicznych dla przedsiębiorstw z Ukrainy oraz zebrała najważniejsze informacje w tym zakresie.
Od 1 stycznia 2021 roku filarem systemu zamówień publicznym w Polsce jest Ustawa z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (PZP). Zgodnie z art. 393 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP, w postępowaniu o udzielenie zamówienia sektorowego zamawiający może, w przypadku zamówienia na dostawy, odrzucić ofertę, w której udział produktów– z państw, z którymi Unia Europejska zawarła umowy o równym traktowaniu przedsiębiorców, lub państw, wobec których na mocy decyzji Rady stosuje się przepisy dyrektywy 2014/25/UE, nie przekracza 50 proc.- jeżeli przewidział to w ogłoszeniu o zamówieniu, a jeżeli postępowanie nie jest wszczynane za pomocą ogłoszenia o zamówieniu – w specyfikacji warunków zamówienia (SWZ).
Polsko- Ukraińska Izba Gospodarcza wystąpiła z prośbą do Urzędu Zamówień Publicznych (UZP) o oficjalną wykładnię ww. przepisu ustawy w stosunku do towarów pochodzących z Ukrainy. W odpowiedzi UZP poinformował, iż „obecnie Ukraina ma dostęp do unijnego rynku zamówień publicznych na podstawie członkostwa w Porozumieniu ws. Zamówień Publicznych (ang. The Agreement on Government Procurement, GPA). Zatem towary pochodzące z Ukrainy spełniają warunek określony art. 393 ust. 1 pkt 4 na podstawie gwarancji wynikających z GPA”.
Porozumienie WTO ws. Zamówień Rządowych (GPA) jest międzynarodową umową, mocą której państwa zobowiązały się do stosowania podstawowych reguł w dziedzinie zamówień publicznych, zapewniających przejrzystość, konkurencyjność i dobre zarządzanie. Jego zakresem objęte są zamówienia na towary, usługi i główne inwestycje budowlane. Zrewidowane Porozumienie GPA weszło w życie 6 kwietnia 2014 r. Ukraina została stroną porozumienia w dniu 18 maja 2016 r. Od tego momentu ukraińscy przedsiębiorcy mają dostęp do rynków zamówień publicznych wszystkich państw stron porozumienia.
Jak dotąd GPA ratyfikowało już 48 krajów, w tym wszystkie państwa UE, Stany Zjednoczone, Japonia, Korea Południowa, Australia, Nowa Zelandia i inne. Całkowita wartość rynku zamówień publicznych objętego GPA szacuje się na 1,7 bln USD rocznie. Według danych Komisji Europejskiej wydatki na zamówienia publiczne stanowią nawet 19 proc. PKB Unii Europejskiej, co daje kwotę 2,3 bln EUR rocznie. W przypadku polskiej gospodarki udział zamówień publicznych w PKB to co najmniej 10 proc., a kwota – około 200 mld PLN.
Dla udziału w zamówieniach wystarczy znaleźć interesującą ofertę przetargową w wybranym kraju, odpowiednio sporządzić i złożyć dokumenty, wziąć udział w przetargu i… go wygrać. Warto zaznaczyć, iż ukraińskie firmy mają dostęp do międzynarodowych rynków na podstawie porozumienia GPA na następujących zasadach:
- w przypadku przetargów ogłoszonych przez organy administracji centralnej wartość zamówienia powinna być równa lub przekraczać 130 tys. SDR (towary i usługi) oraz 5 mln SDR (roboty budowlane).
- W przypadku zamówień innych organów władzy – 200 tys. SDR (towary i usługi) oraz 5 mln SDR (roboty budowlane).
- W przypadku innych instytucji, przedsiębiorstw lub organizacji: 400 tys. SDR (towary lub usługi) oraz 5 mln SDR (roboty budowlane).
W zależności od wartości zamówienia aktualnych ogłoszeń przetargowych polskich instytucji należy szukać w Biuletynie Zamówień Publicznych, udostępnianym na stronach portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych, oraz Dzienniku Urzędowym UE, publikowanym przez Urzędowi Publikacji UE. Szczegółowych informacje na temat udziału w zamówieniach publicznych należy szukać na oficjalnych stronach urzędowych Polski i Unii Europejskiej.
Valentyn Honcharenko