30 lat działalności i prawie 500 miliardów złotych przekazanych na rozwój polskiej wsi i rolnictwa – to najkrótszy zapis historii Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która w tym roku obchodzi jubileusz.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa powstała w 1994 roku. Dziś jest największą rolniczą agencją płatniczą w Unii Europejskiej oraz jedyną instytucją w Polsce, która rozdysponowuje unijne i krajowe środki na rolnictwo, przetwórstwo rolno-spożywcze, rozwój obszarów wiejskich oraz rybactwo. Jakie konkretne zadania realizuje?
Płatności bezpośrednie
To bez wątpienia kluczowe i największe pod względem skali realizacji zadanie ARiMR. Co roku płatności bezpośrednie otrzymuje ponad 1,2 mln rolników. ARiMR wypłaca je od 20 lat. Z roku na rok rosła kwota dopłat przekazywanych rolnikom – z 6,3 mld zł w 2004 r. do ponad 19 mld zł w 2024 r. Łącznie w czasie dwóch dekad obowiązywania systemu dopłat Agencja przekazała z tego tytułu ponad 263 mld zł.
Pieniądze na inwestycje
ARiMR jest także dysponentem środków przeznaczonych na modernizację gospodarstw i rozwój polskiej branży rolno-spożywczej. Na inwestycje na wsi przekazała do połowy bieżącego roku łącznie prawie164 mld zł. Pieniądze te pochodziły z europejskich programów pomocowych, w tym trzech edycji wsparcia na rozwój obszarów wiejskich, a teraz Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Jakie przedsięwzięcia za te środki sfinansowano? Ponad 20 mld zł trafiło za pośrednictwem ARiMR na konta rolników na modernizacje ich gospodarstw. Za te pieniądze kupili oni m.in. blisko 862 tys. maszyn i urządzeń rolniczych, w tym 92 tys. ciągników. Wybudowali lub wyremontowali blisko 23 tys. budynków służących działalności rolniczej. Szansę na rozwój otrzymały także małe rodzinne gospodarstwa. Ponad 73 tys. z nich skorzystało w ARiMR z premii na restrukturyzację –trafiło do nich łącznie 4,4 mld zł. Dzięki wsparciu z Agencji 80 tys. młodych rolników zaczęło prowadzić swoje gospodarstwa.
Ponad 9 mld zł otrzymała na inwestycje branża przetwórcza, która dziś należy do najnowocześniejszych w Unii Europejskiej. Pieniądze te umożliwiły m.in. powstanie lub modernizację ponad 3,7 tys. zakładów przetwórczych i wyposażenie ich w najnowsze technologie i urządzenia.
ARiMR ma również swój udział w rozwoju przedsiębiorczości na terenach wiejskich. Za przekazane przez nią pieniądze powstało blisko 86 tys. nowych miejsc pracy poza rolnictwem a 33,5 tys. przedsiębiorców otrzymało pomoc finansową na tworzenie i rozwój swoich mikroprzedsiębiorstw.W katalogu inwestycji dofinansowywanych przez ARiMR są także te, których celem jest poprawa jakości życia mieszkańców terenów wiejskich. Na rozwój infrastruktury na wsi przekazanych zostało ponad 21 mld zł. Za te pieniądze powstało m.in. blisko 8,5 tys. km nowych dróg lokalnych; prawie 66 tys. km sieci wodno-kanalizacyjnych; 21 tys. przydomowych oczyszczalni ścieków; wytyczono 3,5 tys. km ścieżek rowerowych i szlaków turystycznych; powstało lub zostało odnowionych 18,5 tys. obiektów takich jak: świetlice, domy kultury, biblioteki wiejskie, budowle zabytkowe; zmodernizowano centra małych miejscowości; stworzono setki placów zabaw.
Pomoc krajowa
Trzecim ważnym obszarem działalności ARiMR jest dystrybucja przeznaczonych dla rolnictwa i obszarów wiejskich środków z budżetu krajowego. Blisko 48 mld zł to kwota, która dotychczas została wypłacona w ramach tego wsparcia.
Podstawowym instrumentem pomocy krajowej są dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych. ARiMR ma je w swojej ofercie od 30 lat i przez ten czas przekazała z tego tytułu łącznie około 19 mld zł.
Agencja wspiera rolników także w sytuacjach kryzysowych. Rolnicy otrzymali do tej pory 7 mld zł na pokrycie strat w gospodarstwach powstałych na skutek niekorzystnych zjawisk pogodowych. Pomoc w wysokości 1 mld zł trafiła do producentów trzody chlewnej z obszarów objętych ASF. Pieniądze otrzymali oni na wyrównanie dochodów ze sprzedaży świń oraz utylizację zwierząt padłych z powodu afrykańskiego pomoru świń.
Środki z budżetu krajowego przekazywane są za pośrednictwem ARiMR również na utylizację padłych zwierząt gospodarskich. Od 2001 r., gdy rozpoczęto realizację tego programu, ARiMR przeznaczyła na ten cel ponad 2 mld zł.
Koła gospodyń wiejskich to kolejny beneficjent pomocy krajowej. Program wsparcia dla tych organizacji uruchomiono w 2018 r. Do dzisiaj Agencja przekazała im na działalność statutową ponad 470 mln zł.
Informacje o programach wsparcia oferowanych przez ARiMR:
- gov.pl/web/arimr
- pod numerem bezpłatnej infolinii – tel. 800-380-084
- w punktach informacyjnych w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych Agencji.