6 grudnia 2024. Według portalu Opendatabot, w 2023 roku Ukraińcy wzięli 5,9 miliona mikrokredytów, a ich łączna wartość osiągnęła 37,11 mld UAH. Jednocześnie całkowite zadłużenie z tytułu tych kredytów wzrosło 1,7-krotnie w porównaniu z rokiem poprzednim: z 9,3 mld UAH do 16,02 mld UAH.
Według Opendatabot, choć liczba kredytów prawie się nie zmieniła w porównaniu z rokiem ubiegłym, kwota udzielonych pożyczek wzrosła 1,3-krotnie, a łączne zadłużenie z tytułu mikrokredytów niemal się podwoiło od początku roku.
W ciągu roku średnia kwota mikropożyczki wzrosła o 28 procent- z 4 830 UAH (około 126 USD) w 2022 roku do 6 190 UAH (około 150 USD) w 2023 roku. Dla porównania, w 2021 roku średnia mikropożyczka wynosiła równowartość 168 USD.
Co miesiąc Ukraińcy zawierali około 670 tysięcy umów kredytowych — mniej więcej tyle samo co w roku poprzednim. Jednak w 2021 roku było to 1,2 miliona umów miesięcznie.
Kolejna różnica w porównaniu z poprzednimi latami: w tym roku 90 proc. mikropożyczek było udzielanych online, a większość umów przewidywała okres spłaty od 3 miesięcy do 1 roku.
Według badania przeprowadzonego wiosną 2024 roku, około 13 proc. dorosłej populacji Ukrainy aktywnie korzysta z usług mikrofinansowych.
Jak wskazują dane z badania przeprowadzonego przez Stowarzyszenie Banków Ukraińskich, znacząco wzrosła liczba pożyczkobiorców, którzy sięgają po mikrokredyty w celu pokrycia codziennych wydatków, czekając na następną wypłatę. Jeśli do 2022 roku stanowiło to 42 proc., obecnie liczba ta wzrosła do 67 proc.
Organizacje mikrofinansowe cieszą się większym zainteresowaniem wśród Ukraińców w porównaniu z bankami, ponieważ klienci doceniają ich szybkość działania oraz brak skomplikowanych procedur. Na to wskazało 81 proc. pożyczkobiorców, gdy zapytano ich o zalety mikrofinansowych instytucji.
Mikrokredyty nie są jednak domeną tylko najuboższych warstw społeczeństwa. Korzystają z nich również osoby o dochodach wyższych od średnich. Według wyników badań 39 proc. klientów mikrofinansowych zarabia od 15 do 30 tys. UAH; 12 proc. zarabia od 30 do 45 tysięcy UAH, a 6 proc. osiąga dochody powyżej 45 tysięcy UAH.
Warto zauważyć, że ustawodawcy zaczęli zwracać uwagę na rynek usług mikrofinansowych stosunkowo niedawno. 22 listopada 2023 roku Rada Najwyższa przyjęła ustawę nr 9422, która ogranicza maksymalną dzienną stopę procentową dla kredytów konsumenckich do 1 procenta.
Ustawa przewiduje stopniowe obniżanie stóp: w ciągu pierwszych 120 dni od wejścia w życie maksymalna stawka wyniesie 2,5 proc. dziennie, przez kolejne 120 dni — 1,5 proc., a od 241. dnia — nie więcej niż 1 proc. dziennie. Przed wprowadzeniem regulacji dzienna stopa procentowa dla mikrokredytów mogła wynosić nawet 5 proc., co w skali roku przekraczało 1000 procent.
Organizacje mikrofinansowe często udzielały pożyczek bez odpowiedniej weryfikacji zdolności kredytowej, co prowadziło do uzależnienia od długów, zwłaszcza wśród osób uzależnionych od hazardu. Nowa ustawa zakazuje udzielania kredytów wpisanym do Rejestru osób, którym ograniczono dostęp do gier hazardowych.
Ponadto Narodowy Bank Ukrainy zaostrzył wymagania dotyczące reklamy mikrokredytów, zobowiązując instytucje finansowe do ujawniania pełnych informacji o warunkach kredytowania, w tym rzeczywistej rocznej stopy procentowej, opłat i potencjalnych konsekwencji w przypadku niespłacenia zobowiązań.