6 listopada 2024. Rząd uruchomił program wsparcia dla ukraińskiego przemysłu obronnego. Na preferencyjne kredyty dla przedsiębiorstw z sektora obronnego przeznaczono 2,5 mld UAH, z czego do końca bieżącego roku 260 mln UAH.
Program preferencyjnych kredytów dla producentów sprzętu wojskowego miał wystartować już marca 2024 roku. Ukraińskie przedsiębiorstwa czekały na jego realizację, ponieważ branża boryka się z problemami finansowymi wynikającymi z zamknięcia eksportu, nieregularnych zamówień oraz niestabilności finansowej. Co więcej fakt, że w trzecim roku wojny przemysł obronny kraju pozostał jedynym sektorem bez dostępu do preferencyjnych kredytów, budził co najmniej zdziwienie.
Program przewiduje oprocentowanie kredytów na poziomie 5 proc. dla producentów uzbrojenia, co stanowi różnicę w stosunku do programu kredytowego „5-7-9” dla biznesu, gdzie obowiązują różne stawki. Kredyty będą mogły otrzymać przedsiębiorstwa produkujące sprzęt dla Sił Zbrojnych Ukrainy, takie jak drony, systemy walki radioelektronicznej, sprzęt opancerzony, rakiety i broń strzelecką. Wyjątek stanowią firmy zajmujące się produkcją amunicji lub innych akcesoriów wojskowych, które nie będą miały dostępu do preferencyjnego finansowania.
Tani kredyt uzyska przedsiębiorstwo, w którym ponad połowa dochodów jest z produkcji dla sektora obronnego. Firmy, które jedynie częściowo działają w branży wojskowej, nie będą miały dostępu do programu.
Udział w programie jest otwarty głównie dla firm prywatnych, jednakże przedsiębiorstwa państwowe również będą mogły złożyć wnioski, jeśli mają długoterminowe kontrakty i potrzebę finansowania. Dostawy mogą być realizowane zarówno poprzez kontrakty państwowe, jak i bezpośrednie zakupy przez administracje obwodowe lub jednostki wojskowe.
Kwota kredytu zależeć będzie od celu finansowania: maksymalnie do 100 mln UAH na kapitał obrotowy oraz do 500 mln UAH na cele inwestycyjne. Program będzie administrowany przez Fundusz Rozwoju Przedsiębiorczości (FRP), podobnie jak w programie „5-7-9”, co pozwoli bankom na zawieranie umów z FRP.
Chociaż początkowo zakładano, że finansowanie produkcji uzbrojenia będą mogły zapewniać jedynie banki państwowe, obecnie planowane jest włączenie do programu także prywatnych instytucji. Jednakże muszą one spełniać wymagania dotyczące pracy z poufnymi informacjami oraz posiadać dostęp do obiektów o charakterze tajnym. Obecnie w Ukrainie jedynie dwa banki – Oszczadbank i Ukreximbank – spełniają te wymagania. Według przedstawicieli rządu lista ta będzie rozszerzana, już wiadomo, że do tych dwóch banków może dołączyć również PUMB.
Przewodnicząca Tymczasowej Specjalnej Komisji Rady Najwyższej ds. Ochrony Praw Inwestorów Galina Janczenko, która uczestniczyła w opracowywaniu programu uważa, że preferencyjne kredyty zapewnią nową przyszłość dla ukraińskich producentów broni.
„Obecnie ukraińscy producenci są bardzo ograniczeni. Działają na rynku monopoli. Nie mogą sprzedawać za granicę i mają ograniczone możliwości sprzedaży na rynku krajowym. Praktycznie jedynymi odbiorcami są Ministerstwo Obrony i Państwowa Służba Łączności Specjalnej w ramach MSW. Innych odbiorców broni praktycznie nie ma. Dlatego ci zamawiający dyktują bardzo niekorzystne warunki, które w niektórych przypadkach prawie doprowadzają producentów broni do bankructwa. Nie możemy na to pozwolić. Potrzebujemy, aby ci producenci byli silni i zdolni do działania” – stwierdziła deputowana.
Rząd jest przekonany, że nowy program kredytowy to ważny krok dla ukraińskiego przemysłu obronnego, gdyż otwiera dostęp do tańszego finansowania dla firm dostarczających uzbrojenie. Umożliwi to przedsiębiorstwom skupienie się na rozwoju i zwiększeniu produkcji, co wzmocni obronność Ukrainy.
Minister strategicznych gałęzi przemysłu Herman Smetanin podkreślił, że firmy obronne będą mogły wykorzystać kredyty na prace badawczo-rozwojowe, produkcję, naprawy, modernizację oraz utylizację uzbrojenia, sprzętu wojskowego i specjalnego, amunicji oraz innych produktów przeznaczonych dla Sił Obrony.
„Dostęp do preferencyjnych kredytów pozwoli producentom w pierwszej kolejności produkować więcej broni i szybciej dostarczać ją na front. Umożliwi to także pewniejsze prowadzenie działalności i skalowanie produkcji. To właśnie nasz główny cel jako Ministerstwa Strategicznych Gałęzi Przemysłu” – podkreślił minister.
Z kolei jego zastępczyni, Anna Gwoździar zaznaczyła, że rząd pracował nad programem prawie rok i wezwała producentów broni do przygotowania dokumentów potrzebnych do składania wniosków w bankach.
„Zdajemy sobie sprawę z największego problemu wielu nowych prywatnych producentów uzbrojenia – braku kapitału obrotowego na realizację projektów i rozszerzenie działalności. Wdrażając ten program, staraliśmy się wspierać producentów broni i dać im nowe możliwości rozwoju. Bo ich produkty są pilnie potrzebne wojsku. Po wejściu w życie uchwały potrzebne będą maksymalnie dwa tygodnie na zawarcie umów z bankami. Producenci, nie zwlekajcie i już zacznijcie przygotowywać dokumenty!” – zaapelowała Anna Gwoździar.
Wiktoria Czyrwa
Image by Credit Commerce from Pixabay