4 października 2024. Do rozpatrzenia przygotowywany jest projekt ustawy, który przewiduje możliwość wydawania ograniczonych licencji bankowych spółkom akcyjnym, w tym operatorom pocztowym. Chociaż nie wymieniono w nim konkretnych nazw, eksperci zgodzili się, że ustawa ta ma przede wszystkim umożliwić uzyskanie licencji bankowej państwowemu operatorowi pocztowemu Ukrposzta.
Interesujące jest to, że wcześniej sam Narodowy Bank Ukrainy, sprzeciwiał się takiej inicjatywie, a także MFW wyrażał niezadowolenie. Na przykład, prezes NBU Andrij Pyszny uważał, że przyznanie operatorowi pocztowemu licencji bankowej doprowadzi do wzrostu udziału państwa na rynku bankowym, a ponadto będzie to wymagało dodatkowych wydatków budżetowych.
Jednak w czerwcu tego roku MFW zgodził się na wydawanie ograniczonych licencji bankowych operatorom pocztowym i detalicznym, aby wspierać regiony przyfrontowe i rozszerzać dostęp do usług finansowych, zapewniając tzw. inkluzję finansową. W związku z tym retoryka NBU uległa zmianie: teraz popierają ten projekt ustawy.
Jakie są główne założenia proponowanej ustawy?
- Usługi bankowe będą dostępne na 100 proc. terytorium kraju.
- Każda firma lub bank, który spełnia wymagania NBU, może zostać operatorem inkluzji finansowej.
- Jedynym ograniczeniem operatora inkluzji finansowej będzie udzielanie kredytów dużym firmom i obsługa niektórych operacji walutowych. Poza tym, wszystko działa tak jak w zwykłym banku.
- Dokumenty regulacyjne NBU przewidują możliwość świadczenia usług bankowych w domu (co jest ważne, biorąc pod uwagę liczbę osób z niepełnosprawnościami) oraz w warunkach braku prądu i łączności.
- Przewiduje się, że instytucja inkluzji finansowej może powstać poprzez przekształcenie licencji już istniejącego banku na ograniczoną. Jednakże, w takim przypadku bank traci swoje wcześniejsze funkcje, w szczególności będzie musiał zrezygnować z licencji na działalność na rynkach kapitałowych i towarowych, jeśli je posiada.
Stworzenie banku pocztowego w Ukrainie od dawna jest jednym z pomysłów prezesa Ukrposzty Ihora Smiljańskiego. W 2020 roku Rada Najwyższa przyjęła w pierwszym czytaniu projekt ustawy, który pozwala operatorowi pocztowemu świadczyć podstawowe usługi bankowe, a pod koniec 2021 roku Komitet Antymonopolowy zezwolił spółce na złożenie dokumentów do NBU w celu nabycia Alpari Banku.
Oprócz tego rozważana jest opcja nabycia PINBanku przez Ukrposztę. Ukrposzta nie ukrywa, że jest zainteresowana jego nabyciem. Wcześniej bank ten należał do rosyjskiego oligarchy Jewgienija Ginera, ale w 2022 roku został skonfiskowany z powodu sankcji nałożonych na Ginera za jego powiązania z korporacją Rostiech, która dostarcza broń armii rosyjskiej. Następnie PINBank przeszedł na własność Funduszu Mienia Państwowego.
W kręgach eksperckich uważa się, że ten projekt ustawy został napisany specjalnie „pod Ukrposztę”. Nie ma bowiem żadnych publicznych oświadczeń ze strony firm finansowych ani innych operatorów pocztowych – takich jak Nowa Poszta– o ich zainteresowaniu uzyskaniem licencji bankowej. Dlatego nic dziwnego, że NBU i MFW podziękował za ich pracę właśnie prezes zarządu Ukrposzty Igor Smiljański.
Według niego model biznesowy banku inkluzji finansowej ma być rentowny i oferować proste oraz wygodne produkty.
„Już teraz działamy w 100 proc. miejscowości Ukrainy, a w większości z nich nie ma banków, zwłaszcza w regionach przyfrontowych. W istocie mamy już gotową infrastrukturę i będziemy w stanie szybko uruchomić taki bank, zapewniając obsługę domową dla osób z niepełnosprawnościami. To coś, co obecnie nie jest jeszcze powszechne w Ukrainie” – przekonuje Smiljański.
Wiktoria Czyrwa
Image by Ludger Aundrup from Pixabay