10 lipca 2023. W czerwcu zarejestrowano rekordową w ostatnich trzech latach liczbę jednoosobowych działalności gospodarczych. Otwarto ponad 31 tys. nowych FOP (Фізична особа-підприємець, w dokładnym tłumaczeniu: osoba fizyczna-przedsiębiorca). Ponad 30 tys. nowych przedsiębiorców zostało ostatnio zarejestrowanych w czerwcu i lipcu 2020 r.
W pierwszej połowie tego roku Ukraińcy otworzyli nieco mniej niż 134 tys. nowych biznesów. To 70 proc. FOP-ów założonych w całym 2022 roku, co pokazuje, że mimo wojny Ukraińcy zakładają własne biznesy, by ratować budżety rodzinne i budżet państwa.
Według Opendatabot, pierwszy rok wojny pełnoskalowej nie był rekordowy, jeśli idzie o liczbę zamkniętych przedsiębiorstw. Od kwietnia 2022 r. do kwietnia 2023 r. zamknięto 203 921 FOP. Dla porównania, w poprzednich latach w Ukrainie zamykano średnio 260 tys. firm rocznie.
Obecnie w Ukrainie zarejestrowanych jest 2 mln FOP, z czego 76 proc. to podatnicy podatku jednolitego. Eksperci nazywają przedsiębiorców podstawą nowej ukraińskiej gospodarki, która opiera się na własności prywatnej, osobistej odpowiedzialności i braku korupcji.
Wzrost liczby FOP wiąże się nie tylko z chęcią otwarcia własnego biznesu, ale także z tym, że można go uruchomić w aplikacji Diia, bez kolejek i formalności, niemal jednym kliknięciem. Nawiasem mówiąc, możliwe jest również zamknięcie FOP bez żadnych komplikacji, o czym już pisał eDialog.
FOP-y pomagają odbudować kraj: w ostatnich latach wpływy od przedsiębiorców wzrosły pięciokrotnie – w sumie w Ukrainie w ciągu pięciu miesięcy 2023 r. do budżetu państwa trafiło 15,2 mld UAH.
Najpopularniejsze obszary, w których otwierane są jednoosobowe działalności, praktycznie się nie zmieniają. Pierwsze miejsce ma handel detaliczny. Oficjalnie zaczęło to robić ponad 38 tys. Ukraińców. Na drugim miejscu znajduje się klasyfikacja działalności gospodarczej „programowanie komputerów, doradztwo i działalności związane”, która cieszyła się największą popularnością przed rozpoczęciem wojny. W tym roku już 12 tys. przedsiębiorców rozpoczęło działalność gospodarczą w tym obszarze. „Świadczenie innych usług indywidualnych” zamyka listę medalistów – pracę podjęło tu już ponad 8000 FOP.
Wśród regionów liderem pod względem liczby nowych rejestracji w pierwszej połowie roku został Kijów – nieco ponad 19 tys. Drugie i trzecie miejsce zajęły obwody dniepropetrowski i lwowski — odpowiednio prawie 12 tys. i ponad 10 tys. FOP. Wskaźniki rejestracyjne w regionach całkowicie lub częściowo okupowanych, na których terytorium toczą się obecnie działania wojenne, z oczywistych względów wyglądają nieco pesymistycznie.
Nawet zapowiadany przez rząd powrót do przedwojennych podatków i wznowienie kontroli przedsiębiorców chyba ich nie przerażają. Biznes podnosi się po inwazji pełnoskalowej, znajduje każdą okazję, by utrzymać się na powierzchni. I na pewno jest nastawiony konstruktywnie.
Wiktoria Czyrwa
Photo by Andreas Klassen on Unsplash