28 lipca. Wicepremier, minister transformacji cyfrowej Ukrainy Mychajło Fedorow opublikował artykuł na portalu Atlantic Council. Oto jego obszerne fragmenty.
Jak to jest przeżywać koszmar wojny w XXI wieku? Dla większości ludzi przywołałoby to obrazy zdewastowanych miast, upadającej gospodarki i desperackiej pogoni za przetrwaniem. Jednak doświadczenia Ukrainy z ostatniego półtora roku są dowodem na to, że życie może toczyć się dalej, nawet w najtrudniejszych okolicznościach. Pomimo okropności i traumy trwającej inwazji Rosji, Ukraińcy nadal otwierają nowe firmy, pobierają się, płacą podatki i ubiegają się o pomoc finansową od państwa. Ta niezwykła odporność była możliwa w dużej mierze dzięki rewolucji cyfrowej na Ukrainie.
(…) Uruchomiona we wrześniu 2019 r. ukraińska aplikacja Diia jest kluczowym elementem infrastruktury cyfrowej kraju, który radykalnie zwiększył zdolność ukraińskiego społeczeństwa do przetrwania rosyjskiej inwazji. Ponad 19,2 miliona Ukraińców korzysta obecnie z Diia, która jest zainstalowana na około 70 proc. smartfonów w kraju. W regionach Ukrainy pod okupacją rosyjską jest to często jedyny sposób, aby Ukraińcy otrzymali pomoc lub dostęp do usług świadczonych przez rząd ukraiński.
Międzynarodowa społeczność już zauważyła skuteczność Diia. Estonia, która od dawna jest światowym liderem w dziedzinie cyfrowego rządu, wdraża obecnie podobną aplikację opartą na Diia. Kraje Ameryki Łacińskiej i Afryki są następne w kolejce do opracowania własnych wersji. To uznanie dla innowacyjnej ukraińskiej aplikacji e-rządzenia nie powinno dziwić. W końcu sprawdziła się teraz w najtrudniejszych warunkach wojennych.
Diia to oczywiście nie tylko wojenna historia sukcesu. W ciągu prawie czterech lat od pierwszego uruchomienia aplikacja zdołała powoli, ale skutecznie przekształcić ukraińskie podejście do innowacji, jednocześnie kształtując postrzeganie roli technologii cyfrowych w codziennym życiu. Po wprowadzeniu funkcji cyfrowego paszportu i prawa jazdy, Diia stała się rutynowym narzędziem dla milionów Ukraińców. Realia rosyjskiej inwazji jeszcze bardziej wbudowały aplikację w codzienną egzystencję kraju.
To pomogło zbudować rosnący poziom zaufania publicznego do państwa cyfrowego. Rzeczywiście, większość Ukraińców przezwyciężyła wszelkie początkowe obawy związane z tempem cyfryzacji w kraju i teraz otwarcie akceptuje cyfrową rewolucję na Ukrainie. Ludzie nie mają już paranoi na temat możliwości wycieku danych osobowych i przestali się martwić o to, jak starsi krewni poradzą sobie z technologiami smartfonów.
Minęło również trochę czasu, odkąd ostatnio spotkałem się z ulubionym pytaniem: co się stanie, jeśli państwo będzie miało wszystkie moje dane osobowe? W rzeczywistości, oczywiście, państwo zawsze miało dostęp do informacji, które są teraz dostępne cyfrowo za pośrednictwem Diia. Jedyna różnica polega na tym, że użytkownicy mogą wreszcie sami uzyskać dostęp do tych informacji w bardzo wygodny i przejrzysty sposób.
Od 2019 roku Ukraińcy nauczyli się, że narzędzia cyfrowe, oprócz wydajności, mogą oferować wysoki poziom bezpieczeństwa. Rzeczywiście, bezpieczeństwo zawsze było w centrum cyfrowej transformacji Ukrainy. W przeddzień inwazji Rosji na pełną skalę podjęto szereg ważnych decyzji, które podkreśliły to zobowiązanie do priorytetowego traktowania bezpieczeństwa użytkowników i ich danych, w tym kroków zmierzających do przeniesienia całej infrastruktury Diia do formatu chmury.
Stworzyliśmy własny wewnętrzny zespół hakerów, aby zbadać systemy cyfrowe ukraińskiego rządu pod kątem słabych punktów, a także współpracowaliśmy z partnerami, aby zaangażować hakerów na całym świecie w zadanie penetracji platformy Diia. Nie znaleźli żadnych luk w zabezpieczeniach. Bezpieczeństwo zostało dodatkowo zwiększone poprzez wprowadzenie funkcji Diia.Signature, która zapewnia dodatkową warstwę ochrony szczególnie wrażliwych e-usług, takich jak zmiana miejsca zamieszkania czy rejestracja samochodu.
Jednym z ostatnich argumentów przeciwko cyfryzacji jest twierdzenie, że nadmierne poleganie na technologiach cyfrowych przyniesie odwrotny skutek w przypadku ograniczonego dostępu do energii elektrycznej lub Internetu. Ukraińcy obalili ten mit, utrzymując wysoki stopień łączności cyfrowej w jesiennych i zimowych miesiącach ubiegłego roku, pomimo warunków zaciemnienia stworzonych przez rosyjską kampanię bombardowań na dużą skalę przeciwko cywilnej infrastrukturze energetycznej Ukrainy. Firmy nadal działały, a usługi online pozostały dostępne, ponieważ naród dostosował się od października 2022 r. do niepewności związanej z regularnymi przerwami w dostawie prądu. Internet satelitarny, Starlink i generatory energii odegrały kluczową rolę w tym procesie, udowadniając, że rozwiązania cyfrowe nie wymagają idealnych warunków do poprawy jakości życia.
Przez ostatnie osiemnaście miesięcy Ukraińcy pokazali, że państwo cyfrowe jest zarówno bezpieczne, jak i wygodne. Zrobili to w niewiarygodnie trudnych warunkach podczas największej wojny europejskiej od czasów II wojny światowej, która jest również powszechnie uznawana za pierwszą na świecie cyberwojnę na pełną skalę. Osiągnięcie to powinno rozwiać wszelkie utrzymujące się wątpliwości, że rządy na całym świecie w końcu przejdą na technologię cyfrową. Przyjmując cyfryzację, inne kraje mogą patrzeć na Ukrainę jako na model i źródło inspiracji.
Mychajło Fiodorow jest wicepremierem Ukrainy ds. innowacji i rozwoju edukacji, nauki i technologii oraz ministrem transformacji cyfrowej