16 września 2024. „To win or not to be- to brutalny delemat Ukrainców”- mówił Viktor Pinchuk, otwierając Yalta European Strategy (YES). Dwa dni dyskusji o wojnie i pokoju, o solidarności i obojętności, także o ukraińskiej poezji i literaturze czasu wojny.
“Rosję trzeba zmusić do pokoju bronią, bo oni inaczej nie rozumieją”. “Po tej wojnie nie uwierzymy już w żadne papierowe deklaracje, tylko w realne zobowiązania”. “Potrzebujemy pieniędzy, broni i szybkich decyzji”. “Walczymy o swoją ziemię, swoją przyszłość i o naszych ludzi”. To kilka cytatów, których nie mogę przypisać mówcom, bo taka jest formuła YES.
A byłoby kogo cytować. Podczas konferencji YES mogłem poznać opinie prezydentów Wołodymyra Zełenskiego, Aleksandra Kwaśniewskiego i Alara Karisa, premierów Denysa Szmyhala, Borisa Johnsona i Carla Bildta, ministrów spraw zagranicznych Andriia Sybihy, Radosława Sikorskiego i Gabrieliusa Landsbergisa, szefa ukraińskiego wywiadu wojskowego Kyrylo Bubanova i b.szefa CIA Mika Pompeo, szefa Biura Prezydenta Ukrainy Andriia Yermaka i ministra obrony Rustema Umerowa. Ta lista daleka jest do skończenia.
Trudno będzie zapomnieć dyskusje z udziałem Sergija Żadana, Anne Applebaum, Olega Sentsova, Francisa Fukuyamy, Timothy Snydera.
W konferencji YES uczestniczyli przedstawiciele dwóch polskich organizacji gospodarczych: Polskiej Rady Biznesu i Polsko – Ukraińskiej Izby Gospodarczej.
W sali, w której toczyły się dyskusje, cały czas mieliśmy przed oczami zdjęcia Obrońców i Obrończyń Ukrainy, którzy zginęli w tej wojnie.
Dariusz Szymczycha