14 maja 2024. Specjalnie utworzona grupa robocza kilku agencji rządowych – od Ministerstwa Finansów po Służbę Bezpieczeństwa Ukrainy – opracowuje bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące oprogramowania rejestratorów operacji rozliczeniowych (ROR). Celem potencjalnego projektu ustawy jest wyeliminowanie nadużyć i zapobieżenie utracie części wpływów podatkowych do budżetu. Ale czy wszystko jest tak jednoznaczne?
Rejestratory operacji rozliczeniowych, czyli programy komputerowe, do tabletów lub aplikacje do smartfonów, dość szybko stały się w Ukrainie alternatywą dla klasycznych kas fiskalnych i zaczęły dominować nad starymi kasami. Stały się potężnym narzędziem, które pomaga dokładnie rejestrować fakt sprzedaży – dokładny czas, nazwę towaru i zapłaconą za niego kwotę.
Różnica w sprzedaży w nowym systemie cyfrowym w porównaniu z kasami fiskalnymi jest uderzająca. Zainteresowanie tymi ostatnimi gwałtownie spadło, ponieważ są drogie i wymagają regularnej, dość kosztownej konserwacji.
Istnieją statystyki: na początku 2021 roku liczba kas fiskalnych w Ukrainie wynosiła 298 000, a programowych ROR – 59 100. W marcu 2024 roku było już 604 500 nowoczesnych kas fiskalnych, a tych starego typu – 273 100. Obecnie rodzaje oprogramowania kas fiskalnych są zróżnicowane – od bezpłatnego rozwiązania Państwowej Służby Podatkowej po nowoczesne opcje, które mogą łatwo współpracować z terminalami płatniczymi do płatności kartą bankową.
Zarówno przedsiębiorcy, jak i przeciętni klienci wybierają ROR ze względu na szereg zalet. Po pierwsze, łatwość użytkowania. Sprzedaż towarów fiskalnych odbywa się online, co oznacza, że wszystkie paragony do raportowania są przesyłane szybko, praktycznie natychmiast. W związku z tym praktycznie nie ma ogromnej ilości pracy papierkowej.
Kolejną zaletą systemów ROR jest to, że są one znacznie tańsze niż tradycyjne urządzenia fiskalne, co czyni je bardziej dostępnymi dla biznesu. W tradycyjnych kasach fiskalnych często zdarzają się sytuacje, w których konieczne jest wysyłanie urządzeń do centrum serwisowego w celu przeprogramowania, co wiąże się z wymuszoną przerwą w pracy sklepu. Ponadto, w przypadku niektórych typów rejestratorów, konieczne jest dodatkowe opłacanie aktualizacji sterowników. Natomiast ROR otrzymują aktualizacje natychmiast.
Dużym plusem jest również to, że programowe rejestratory pozwalają zaoszczędzić na materiałach eksploatacyjnych, ponieważ paragony można wysyłać bezpośrednio na adres e-mail, przez SMS lub komunikatory.
Skoro zalety kas programowych są tak oczywiste, to skąd to zamieszanie wśród urzędników, którzy od trzech miesięcy pracują nad nowym dokumentem?
Ministerstwo Finansów obawia się, że ROR są zbyt zależne od Internetu, co może prowadzić do nadużyć. Innymi słowy, stwarza to ryzyko unikania płacenia podatków.
Proponuje się wprowadzenie klucza sprzętowego do podpisywania wszystkich transakcji, obowiązkową certyfikację ROR wraz z równoczesnym stworzeniem odpowiedniego rejestru. Z kolei SBU proponuje zakaz działania programowych kas fiskalnych bez Internetu, ponieważ, zdaniem specjalistów służby, stwarza to bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego kraju.
Proponowane zmiany, które wymagałyby przywrócenia tradycyjnych rejestratorów fiskalnych i papierowego obiegu dokumentów, mogą zostać odebrane jako krok wstecz, co zmniejszy zaufanie do rządowych regulacji oraz stworzy dodatkowe obciążenia finansowe i operacyjne dla przedsiębiorców, już i tak znajdujących się w trudnym okresie – przekonują zwolennicy programowych ROR.
Analitycy dostrzegają w obecnej sytuacji niepokojący symptom: tradycyjne kasy fiskalne zaczęły gwałtownie tracić znaczącą część rynku, więc ich producenci starają się w każdy możliwy sposób zatrzymać lub przynajmniej spowolnić ten proces. Wszelkie próby zdyskredytowania nowoczesnych rejestratorów operacji rozliczeniowych to nic innego jak jawne próby „starych graczy rynkowych”. Nie chcą dopuścić do rosnącej konkurencji ze strony cyfrowych odpowiednikówю. A to nie jest korzystne dla biznesu.
Wiktoria Czyrwa
Obraz Charles Thompson z Pixabay