19 kwietnia 2024. Ukraińcy coraz częściej kupują produkty na raty, woląc płacić za towary i usługi w częściach. Banki są zmuszone reagować na ten popyt i udoskonalają swoje produkty kredytowe. To stymuluje gwałtowny rozwój kredytu konsumenckiego.
Gdy wybuchła wojna oczekiwania bankowców nie były zbyt optymistyczne. Banki częściowo lub całkowicie zawiesiły swoje programy ratalne, a limity kredytów kartowych zostały poważnie ograniczone. Jednak w ostatnich miesiącach banki radykalnie zmieniły swoją politykę. Dziś Ukraińcy zmuszeni są kupować na raty nie tylko elektronikę, ale także odzież, obuwie, a nawet żywność. Ostatnio nawet kursy online, programy edukacyjne czy ubezpieczenia są opłacane w ratach.
Statystyki Narodowego Banku Ukrainy pokazują, że portfel kredytów bankowych dla osób fizycznych wzrósł o 12 proc. w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku i na dzień 1 marca wyniósł 230,9 mld UAH.
„Pomimo trwających działań wojennych i okupacji części terytorium Ukrainy oraz przesiedleń ludności, wolumeny kredytów nie tylko osiągnęły poziom z 2021 roku, ale znacznie go przekroczyły. Przyczynił się do tego nie tylko popyt ludności, ale także nasza polityka – znaczne zwiększenie limitów, dłuższe okresy, ciągłe wspólne działania promocyjne z producentami i sprzedawcami itp.” – mówi Serhii Makarenko z PrivatBanku.
Służba prasowa Privat poinformowała, że w każdym miesiącu 2023 roku Ukraińcy kupowali towary na raty o wartości 1,6 mld UAH. Warto zauważyć, że około 25 proc. rat dotyczy smartfonów. Średni koszt zakupionych towarów nie przekracza 15 tysięcy UAH.
Ogólnie rzecz biorąc, preferencje Ukraińców niewiele się zmieniły podczas wojny. 10 proc. konsumentów korzysta z planów ratalnych na zakup laptopów i innego sprzętu komputerowego, a 6 proc. zaciąga pożyczki na zakup dużego sprzętu gospodarstwa domowego.
Trend rosnącego popytu na sprzęt AGD jest również widoczny w największym ukraińskim sklepie z elektroniką. Z danych za ubiegły rok wynika, że o 50 proc. częściej kupowano na kredyt roboty odkurzające, o 57 proc. – odkurzacze akumulatorowe, o 38 proc. – bojlery, a o 35 proc.- multicookery.
Eksperci firmy ROZETKA przewidują, że kredytowanie będzie się rozszerzać także w przyszłości. Konsumenci wprowadzają zmiany w zakresie kredytów w nietypowych kategoriach – odzież, obuwie i akcesoria, różnorodne artykuły do domu, ogrodu i ogrodnictwa.
Wojna zmieniła również proporcje kredytów w sklepach stacjonarnych oraz płatności ratalne w Internecie. Jeśli przed lutym 2022 roku stosunek wynosił 70 do 30 procent, to obecnie sytuacja zmieniła się na korzyść płatności na raty. W rezultacie kredyty w sklepach stanowią obecnie tylko 30proc. Płatność na raty stała się globalnym trendem i prawdopodobnie zyska jeszcze większą popularność do końca roku.
Popularność kredytów konsumenckich zwiększa również wydłużenie okresu, na jaki można zaciągać raty. Zazwyczaj Ukraińcy korzystali z planu ratalnego na 9 miesięcy, ale w ciągu ostatniego roku klienci mogli płacić za towary w 10 ratach. Ogólnie rzecz biorąc, na rynku dostępne są programy, które pozwalają na zakup towarów w ratach od 2 do 25 płatności, w zależności od możliwości finansowych kupującego.
Jednocześnie analitycy rynku zauważają, że nieoprocentowane pożyczki nie są bardzo tanim narzędziem dla sprzedawcy detalicznego. Jeśli jednak sklep z powodzeniem zrównoważy okres płatności i koszt pożyczek, może zwiększyć obroty dzięki dodatkowej sprzedaży towarów.
Wielu ekspertów jest przekonanych, że kategorie towarów i usług, za które można zapłacić na kredyt lub w ratach, będą się nadal rozszerzać. Klienci już postrzegają płatności ratalne jako nowoczesną i wygodną metodę płatności. Dlatego udział konsumentów, którzy są skłonni zrezygnować z tak zwanego klasycznego kredytu, kiedy muszą spędzić kilka godzin w oddziale banku lub w sklepie elektronicznym, aby zorganizować raty, rośnie.
Wiktoria Czyrwa
Photo by Emil Kalibradov on Unsplash