2 października 2023. Pierwsze Forum Przemysłu Obronnego (DFNC1) zgromadziło w Ukrainie przedstawicieli 252 firm obronnych z 30 krajów świata. Są wśród nich producenci czołgów, artylerii, dronów, amunicji, twórcy innowacyjnego oprogramowania oraz właściciele unikalnych, skomplikowanych technologii.
Nie dało się nie zauważyć, że nie było Polski. Polska Grupa Zbrojeniowa wyjaśniła na Twitterze: „W uzgodnieniu ze stroną ukraińską nie planowaliśmy wspólnych spotkań na tym wydarzeniu. Spotykamy się systematycznie i pracujemy w ramach zespołów roboczych.(…) PGZ od ponad roku (…) pracuje w ramach wypracowanych ze stroną ukraińską relacji, serwisując sprzęt ciężki, co jasno dowodzi, że nasza obecność tam na miejscu jest stała i ceniona”.
Ambasador Ukrainy w Polsce Wasyl Zwarycz powiedział w TVN 24: „Zaprosiliśmy wszystkich z naszych zaprzyjaźnionych krajów, w tym przedsiębiorstwa przemysłu obronnego. Polska jako jedna z pierwszych otrzymała to zaproszenie, dlatego czekaliśmy na udział strony polskiej. Każde państwo samodzielnie decyduje, czy przyjąć to zaproszenie, czy nie, kierując się własnymi interesami. Dlatego podchodzimy do takich decyzji z szacunkiem, ale to nie powód, aby obwiniać Ukrainę za to, że Polski tam nie ma”.
Podczas Forum Ukraina podpisała ponad 20 umów i memorandów z firmami zagranicznymi. Chodzi przede wszystkim o wspólną produkcję dronów, naprawę i produkcję pojazdów opancerzonych oraz amunicji. Oznacza to, że nawet w czasie wojny Ukraina stanie się mniej zależna od dostaw broni z zagranicy.
W opinii ekspertów forum było dowodem zjednoczenia ukraińskiego i zagranicznego przemysłu obronnego. Współpraca w kompleksie obronno-przemysłowym jest użyteczna dla obu stron – Ukrainy i świata.
„Kładziemy podwaliny pod arsenał wolnego świata” – powiedział prezydent Wołodymyr Zełenski.
Herman Smetanin, dyrektor generalny JSC „Ukraiński Przemysł Obronny” jest przekonany, że rozpoczął się nowy etap w stosunkach z partnerami.„Podpisano umowy, których celem jest wspólna produkcja i rozwój przede wszystkim bezzałogowych statków powietrznych i innego sprzętu wojskowego, który znacznie wzmocni naszych żołnierzy na linii frontu” – podkreśla szef koncernu. Ze względów bezpieczeństwa Smetanin nie określił jednak lokalizacji obiektów produkcyjnych. A zagraniczni uczestnicy spotkania większość ustaleń zachowali w tajemnicy. „Jest aktywność i będzie współpraca, ale na razie nie możemy ujawnić żadnych innych informacji” – komentuje w Maximilian Froh, dyrektor ds. organizacji międzynarodowych programów strategicznych w Rheinmetall AG.
Przebieg forum pokazał, że kraje sojusznicze Ukrainy zdały sobie sprawę ze skali problemów i zadań związanych z zapewnieniem zdolności obronnej własnych państw. Ihor Petrenko, ekspert Centrum Analitycznego „Zjednoczona Ukraina” ocenił, że najważniejsze jest przejście Ukrainy na współpracę przy tworzeniu nowej broni. „Mamy pewien potencjał i jest nim zainteresowanych kilka światowych firm zbrojeniowych. Logiczne jest łączenie wysiłków. Ważne jest, aby trzeba polegać przede wszystkim na sobie (nawet we współpracy z innymi krajami), a nie wyłącznie przy pomocy partnerów, na których wpływają różne cykle polityczne” – wyjaśnia ekspert.
Ponadto przez półtora roku wojny Ukraina nabyła cenną cechę stabilności, innowacyjne myślenie na polu bitwy i skuteczność w bitwach z przeważającymi siłami wroga. Jest to cenne doświadczenie dla zagranicznych producentów broni, ponieważ ich broń jest testowana bezpośrednio na wojnie, a nie na poligonach. Te rodzaje broni, które wykazują się skutecznością, otrzymują dobrą reklamę, a ich producenci – nowe zamówienia i kontrakty.
Minister Przemysłu Strategicznego Oleksandr Kamyszyn ma nadzieję, że setki zagranicznych i ukraińskich firm będzie mogło znaleźć wspólne możliwości rozwoju produkcji w Ukrainie. „Jestem pewien, że po rozmowach firm na forum będzie więcej wspólnych produkcji” – powiedział szef resortu.
Na forum powstał Alians Przemysłów Obronnych. Zrzesza już prawie 40 firm z 19 krajów świata. Są to USA, Wielka Brytania, Niemcy, Szwecja, Dania, Holandia, Kanada, Bułgaria, Australia, Belgia, Litwa, Łotwa, Estonia, Czechy, Macedonia Północna, Słowacja, Hiszpania, Chorwacja i Finlandia.„Kluczowym hasłem DFNC1 jest wspólne budowanie arsenału wolnego świata, bo wolność potrzebuje siły, aby uchronić się przed tyranią” – zauważają w ukraińskim MSZ.
Wiktoria Czyrwa
Photo by Simon Fitall on Unsplash