7 lutego 2023 r. Szczyt Ukraina-UE w Kijowie był ważnym i mocnym sygnałem poparcia. Ukraina otrzymała zapewnienie od Brukseli, że wywiąże się ze swoich zobowiązań. Teraz Ukraina musi zrobić, co do niej należy, w tym opracować nową strategię gospodarczą dla kraju.
Pierwsza wicepremier, minister gospodarki Julia Swirydenko proponuje następujące priorytety:
- dostosowanie ustawodawstwa,
- realizacja umowy o wolnym handlu,
- ożywienie gospodarcze Ukrainy,
- międzynarodowe instytucje finansowe oraz integracja rynków pracy.
Ukraina „odrabia” więc pracę domową nad systemową integracją gospodarczą z UE.
Dlaczego ważne jest dostosowanie ustawodawstwa krajowego do wymogów Unii Europejskiej? Chcesz być w klubie- musisz uznawać jego reguły, podobnie z UE. Ułatwi to podejmowanie wspólnych decyzji w najbliższej przyszłości i w dłuższej perspektywie. Otworzy Ukrainie dostęp do rynków zachodnich.
Priorytetowym zadaniem jest uzgodnienie umowy „bezwizowej dla przemysłu” czyli umowy ACAA. Przystąpienie do tego porozumienia jest ważnym krokiem w kierunku integracji europejskiej. Umowa zostanie zawarta – zapewnia minister gospodarki. Nieco później, bo wojna spowolniła tempo misji technicznych.
Nie może być „małych” rzeczy- podkreśla Julia Swirydenko. Choćby kwestia roamingu- „wcześniej kwestie roamingu nie były uwzględnione w umowie stowarzyszeniowej. I w tym roku ten obszar będzie pilotażem dla pełnej integracji prawnej Ukrainy z wewnątrzunijną regulacją usług roamingowych”- oceniła minister gospodarki. Obecnie obowiązuje memorandum w sprawie roamingu dla Ukrainy pomiędzy Komisją Europejską, regulatorami i operatorami, które zostało przedłużone o sześć miesięcy. Przed Ukrainą stoi nowe wyzwanie – zapewnienie, by to tymczasowe rozwiązanie zostało przekształcone w stały mechanizm prawny, ponieważ pozwoli to na włączenie Ukrainy do regulacji wewnętrznej UE, ze wszystkimi prawami i obowiązkami, które się z tym wiążą.
Zgodnie z tą logiką Ukraina będzie starała się integrować we wszystkich zainteresowanych obszarach: cłach, bezpieczeństwie żywności, energetyce itp.
Warunkiem wdrożenia nowej strategii gospodarczej jest dobre funkcjonowanie umowy o wolnym handlu. To jest niezwykle ważne, ponieważ Unia Europejska jest głównym i największym partnerem handlowym Ukrainy. Według wyników z ubiegłego roku jej udział w obrotach handlowych przekroczył 55 proc..
Julia Swirydenko nie ukrywa głównego celu Ukrainy – integracji z rynkiem wewnętrznym Unii Europejskiej, bez czekania na oficjalne przystąpienie do Unii Europejskiej. Firmy z UE i Ukrainy powinny odpowiednio wcześnie przystosować się do warunków istnienia jednolitego rynku, tak aby żadna niespodzianka nie spowolniła procesu handlowego.
Nowa strategia gospodarcza zakłada ożywienie gospodarcze Ukrainy, co zmusza ją do skupienia uwagi na roli międzynarodowych instytucji finansowych. Przecież są one kluczowymi uczestnikami procesu odbudowy gospodarczej i infrastrukturalnej Ukrainy, okaleczonej inwazją rosyjskich najeźdźców.
Nie ulega wątpliwości, że ten proces musi zaangażować kapitał prywatny. Główną kwestią dla prywatnych przedsiębiorców z krajów UE było i będzie ubezpieczenie ryzyka militarnego działalności w Ukrainie. W związku z tym dość istotny staje się problem, w jakim stopniu UE i państwa członkowskie Unii Europejskiej są w stanie zachęcić krajowe instytucje – ubezpieczycieli od ryzyk wojennych, do poszerzenia oferty usług dla inwestycji w Ukrainie.
W nowej strategii gospodarczej wiele miejsca poświęcono integracji rynków pracy. Agresja Federacji Rosyjskiej doprowadziła do potężnego napływu uchodźców z Ukrainy na terytorium Unii Europejskiej. Większość przymusowych migrantów to osoby w wieku produkcyjnym, które są w stanie zarobić na utrzymanie siebie i swoich dzieci. I bynajmniej nie chcą być „na garnuszku”krajów, które stały się dla nich schronieniem.
Tymczasowe mechanizmy ochrony pozwoliły wielu Ukraińcom znaleźć legalną pracę w krajach członkowskich UE. Z kolei aktywność Ukraińców w poszukiwaniu pracy pomaga krajom ze strukturalnym niedoborem siły roboczej (Niemcy, Czechy, Polska) w pokonywaniu wyzwań ich gospodarek. Chociaż oczywiście Ukraińcy wolą jak najszybciej wrócić do ojczyzny i podjąć wysiłki na rzecz odbudowy i ożywienia własnego kraju.
Jest jednak absolutnie oczywiste, że doświadczenia migracji zarobkowej podczas wojny na pełną skalę będą korzystne zarówno dla UE, jak i dla Ukrainy. Właściwie ten proces już się rozpoczął. Ma nieco nietypową nazwę – pełne wzajemne zapewnienie swobody przepływu pracowników, co oznacza integrację rynku pracy.
Nawet pobieżna lektura głównych kierunków nowej strategii gospodarczej przekonuje, że Ukraina ma bardzo ambitne cele i jest zdolna do podjęcia wysiłków, aby je osiągnąć. I to też będzie częścią ogólnego zwycięstwa nad wrogiem.
Wiktoria Czyrwa
Photo by Mark Fletcher-Brown on Unsplash