17 czerwca 2022. Do sezonu grzewczego jeszcze daleko, ale władze już teraz ostrzegają Ukraińców, że przed nami najgorsza zima od czasu odzyskania niepodległości. Czego mają się spodziewać zwykli ludzie?
Mimo letnich upałów, trwają już przygotowania do sezonu grzewczego. Prezydent Zełenski ostrzegł już obywateli Ukrainy, że zima będzie najtrudniejsza od momentu zdobycia niepodległości.
Rząd powołał nawet specjalny sztab, który ma przygotować kilka scenariuszy na sezon grzewczy.
Obecnie największym zagrożeniem dla infrastruktury energetycznej Ukrainy są ataki rakietowe Rosjan lub okupacja miast. Tak, możemy już mówić o szkodach w infrastrukturze górniczej, jądrowej, rafinacji ropy naftowej, wytwarzania energii, dystrybucji i infrastruktury użyteczności publicznej.
Elektrownia jądrowa w Zaporożu, największa w Europie, pozostaje pod kontrolą wroga. Ponadto, według premiera Denysa Szmyhala, Ukraina nie kontroluje obecnie elektrowni wodnej Kachowka, trzech elektrociepłowni (TPP) i około 40 proc. wszystkich obiektów energii odnawialnej. Kilka kopalń w Donbasie zostało całkowicie zniszczonych.
Infrastruktura naftowa też ucierpiała: zamknięto dwie rafinerie, uszkodzono dziesiątki baz naftowych, zniszczono lub okupowano stacje benzynowe. Ponadto w ciągu prawie 4 miesięcy wojny ponad 2,5 tys. osad zostało całkowicie lub częściowo pozbawionych energii.
Trudna jest sytuacja z gazem. Rząd twierdzi, że na sezon grzewczy należy zgromadzić od 18 do 20 mld metrów sześciennych gazu. Obecnie w magazynach znajduje się nieco ponad 10 mld metrów sześciennych gazu. Premier przewiduje, że w 2022 r. wielkość wydobycia w Ukrainie wyniesie 16-19 mld m sześc., resztę trzeba będzie dokupić.
Do pomocy włączyły się struktury międzynarodowe. EBOR udzielił Naftohazowi kredytu w wysokości 300 mln Euro, z czego 50 mln zostanie przeznaczone na pilne zakupy gazu. Regulator planuje przeznaczyć te środki na awaryjne zakupy ilości niezbędnych do przygotowania ukraińskiego systemu gazowego na kolejny sezon grzewczy. Łącznie Naftohaz planuje pozyskać 1 mld Euro na zakup do 1 mld m3 gazu – tego wystarczy, aby jesienią zapewnić wystarczającą ilość gazu w systemie.
Deputowani będą wkrótce rozważać rządowy projekt ustawy, który przewiduje bezprecedensowe finansowanie rynku gazu w 2022 roku na poziomie 264 mld UAH. W szczególności wprowadza normy, które pozwalają nie zwiększać taryfy gazowej dla ludności. Pytani, skąd będą pochodzić środki, inicjatorzy dokumentu tłumaczą, że ponad 188 mld UAH to pomoc międzynarodowa i darczyńców, 64,5 mld UAH to dywidendy z Naftohazu, a 11,6 mld UAH – to podatek dochodowy tego przedsiębiorstwa.
Jeśli chodzi o inny rodzaj paliwa – węgiel, według Denysa Szmyhala jego produkcja w kopalniach państwowych spadła o około jedną trzecią z powodu zajęcia niektórych obiektów.
„Ale są alternatywy, więc na początku sezonu grzewczego spodziewamy się doprowadzić ilość węgla w magazynach do co najmniej 2 mln ton… Maksymalnie zamierzamy zgromadzić na początku ok. 3 mln ton węgla sezonu grzewczego” – dodał Szmyhal. Ponieważ ten zasób musi pokryć krajowa produkcja, rząd zdecydował o zakazie eksportu węgla.
Zapowiadając własne inicjatywy mające na celu ułatwienie kolejnego sezonu grzewczego, rząd apeluje do Ukraińców, aby zadbali o siebie. Jeśli to możliwe, by podjęli działania w zakresie efektywności energetycznej: zaizolowali fasadę domu, wymienili okna i źródła ciepła. Osobom mieszkającym w prywatnych domach zaleca się zakup kotłów lub pieców na paliwo stałe i zaopatrzenie się w drewno opałowe. Rząd daje do zrozumienia, że przygotowanie do sezonu grzewczego jest obowiązkiem nie tylko urzędników, ale każdego Ukraińca.
Wiktoria Czyrwa