24 listopada 2021. Według opinii deputowanych do Rady Najwyższej Ukrainy rynek książki w tym kraju znajduje się w opłakanym stanie. Konieczne jest niezwłoczne podjęcie odpowiednich kroków w celu jego wsparcia.
W projekcie specjalnej ustawy przedstawiono propozycje pomocy dla ukraińskich wydawnictw. Dla przykładu, w celu popularyzacji czytelnictwa deputowani wyszli z inicjatywą wydawania bezpłatnych certyfikatów książkowych przeznaczonych dla dzieci – dla noworodków oraz dla młodzieży, która osiągnęła 14 rok życia. W tym celu planuje się wydzielenie z budżetu kwoty 470 – 480 milionów UAH rocznie. Księgarniom, które będą spełniać warunki przedstawione w ustawie, planuje się zwrot 20 proc. kosztów najmu pomieszczenia, w zależności od sumy rocznych przychodów. Subsydia są traktowane jako inwestycja w rozwój gałęzi księgarskiej, kształcenia przyszłych pokoleń oraz podniesienie poziomu jakości narodowej kultury.
Do pandemii statystyczny Ukrainiec kupował zaledwie 0,57 książki rocznie. Dla porównania w Polsce wskaźnik ten wynosił 2,5 książki, w Niemczech 5,5. Według informacji Instytutu Ukraińskiej Książki Ukraińcy rocznie wydają na literaturę równowartość 2 EUR. Przy tym ogólnoświatowy poziom wydatków czytelnika na książki wynosi 13.6 EUR rocznie.
Dwie trzecie książek w Ukrainie wydawanych jest w języku rosyjskim, często przez wydawnictwa związane z Rosją.
Pandemia jeszcze pogorszyła tą sytuację. W 2020 roku, w porównaniu do roku 2019, wydano o 34 proc. mniej książek, zamknięto wiele wydawnictw i księgarni. Obecnie w całym kraju pracuje zaledwie 200 z nich. To 16,5 razy mniej w porównaniu z Francją.
Deputowani wyrażają nadzieję, że w okresie najbliższych 5 lat zdołają zwiększyć liczbę księgarni czterokrotnie. Wielkość rynku literackiego w optymalnych warunkach powinna wzrosnąć trzy razy.
Projekt stosownej ustawy będzie rozpatrywany na początku przyszłego roku.
Andrzej Drozd