8 października 2021. Wicepremier ds. integracji europejskiej i euroatlantyckiej Olha Stefaniszyna udzieliła wywiadu dla portalu „Europejska Prawda”. Opowiedziała o merytorycznej części zbliżającego się szczytu Ukraina-UE.
Głównymi celami szczytu są:
- podpisanie umowy o wspólnym obszarze lotniczym między Ukrainą i UE. Część ekspertów zaleca rozpoczęcie negocjacji w sprawie aktualizacji tej umowy niezwłocznie po jej podpisaniu. Faktem jest, że umowa została uzgodniona i czeka na podpisy od 7 lat, w międzyczasie już przestała w pełni spełniać oczekiwania ukraińskiego biznesu.
- Przystąpienie do Konwencji UE o wspólnym tranzycie. Początek tego procesu oczekuje się w 2022 r. W tym celu wszystkie agencje rządowe przeszły audyty techniczne i prawne. W tej chwili jest już wysoki stopień gotowości do przyłączenia się do unijnego systemu celnego.
- Rozpoczęcie negocjacji w sprawie zawarcia Porozumienia w sprawie zgodności i dopuszczalności produktów przemysłowych (ACAA, tzw. bezwizowa wymiana przemysłowa). Optymistyczny scenariusz zakłada wejście tego porozumienia w życie już w 2023 roku. Pierwszymi ukraińskimi produktami objętymi tą umową powinny być urządzenia niskonapięciowe, kompatybilność elektromagnetyczna oraz maszyny i urządzenia pracujące pod ciśnieniem. W następnej kolejności będzie produkcja kosmetyczna i farmaceutyczna oraz sprzęt medyczny.
- Rozpoczęcie negocjacji w sprawie zniesienia lub zwiększenia kontyngentów taryfowych lub przyspieszenia zastosowania zerowych stawek celnych. Przede wszystkim dotyczy to soków, pomidorów i produktów mięsnych. Bardziej złożone kwestie, w szczególności zniesienie kontyngentów taryfowych na produkty rolne, zostaną omówione w następujących rundach negocjacji. Wicepremier podkreśliła, że rewizja warunków umowy DCFTA będzie procesem długotrwałym, dlatego można spodziewać się pojawienia się drugiego, trzeciego i kolejnych pakietów propozycji liberalizacji handlu.
- Omówienie kwestii ograniczenia wydawania przez Polskę zezwoleń na przewóz ładunków. Zdaniem Olhi Stefaniszynej kwestia ta staje się dla Ukrainy krytyczną. Rozpoczęto już formalne konsultacje z Komisją Europejską. Jednocześnie oczekuje się, że w najbliższym czasie Rada Najwyższa uchwali ustawę o przewozach intermodalnych, która m.in. pozwoli nieprzerwalnie kontynuować eksport oraz zrezygnować z usług przewoźników zagranicznych. Warto zaznaczyć, że w tym tygodniu poinformowano, że Bułgaria w 2022 roku zwiększyła pulą zezwoleń dla Ukrainy o prawie 25 proc., z 20300 do 25500.
- Rozpoczęcie dialogu na temat bezpieczeństwa energetycznego w Europie, w szczególności Nord Stream 2.
- Do końca roku ma też zostać uchwalona ustawa, która częściowo zniesie moratorium na wywóz nieprzetworzonego drewna.
Olha Stefaniszyna podsumowała, że żaden kraj mający porozumienie o strefie wolnego handlu z UE, nie miał do tej pory doświadczenia jego rewizji na tak dużą skalę. Natomiast celem Ukrainy pozostaje osiągnięcie wspólnej przestrzeni gospodarczej, która będzie opierać się na pełnym dostępie do wszystkich czterech swobód UE (swobodny przepływ towarów, usług, osób i kapitału).
Valentyn Honcharenko