11 września 2021. Choć hasłem XXX Forum Ekonomicznego, które odbywało się w Karpaczu, było „Europa w poszukiwaniu przywództwa”, sprawy Ukrainy nie znalazły się na marginesie tego wydarzenia.
Nagroda Specjalna Forum Ekonomicznego przypadła w tym roku społeczeństwu ukraińskiemu. Jak podkreślono w laudacji, nagroda przypadła społeczeństwu ukraińskiemu za jego wytrwałość. Zwrócono uwagę, że ostatnie lata nie były łatwe dla naszego sąsiada: 7 lat temu na naszych oczach dokonano zaboru części terytorium Ukrainy i wywołano konflikt wewnętrzny. Zaznaczono też, że społeczeństwo ukraińskie musiało się zmierzyć z tym dramatem: „to społeczeństwo walczy i to społeczeństwo trwa”.
Nagrodę z rąk byłego marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego odebrał premier Denys Szmyhal.
Wcześniej odbyło się spotkanie premierów Polski i Ukrainy oraz rozmowy delegacji. W komunikacie Kancelarii Premiera RP czytamy: „Polska w 2020 r. stała się trzecim partnerem handlowym Ukrainy, a polskie inwestycje na Ukrainie zwiększają swój wolumen. – Współpraca naszych firm takich jak Orlen, czy PGNiG, to dobry kierunek rozwoju –powiedział premier podczas wspólnej konferencji z premierem Ukrainy Denysem Szmyhalem.
Premierzy rozmawiali też o wyzwaniach przed jakimi stoi dziś Europa i świat – Musimy znaleźć odpowiedzi na wiele problemów, które się pojawiają z tradycyjnym rozumieniem bezpieczeństwa i zagrożeniami o charakterze hybrydowym. Wiele z nich wiąże się z nowymi zagrożeniami i aspiracjami imperialnymi ze strony Rosji – mówił premier. Jak podkreślił, jedyną drogą do pokoju i dobrobytu są wolność i suwerenność. To są wartości na trwałe zapisane w europejskiej tożsamości. Muszą być równie trwałym wyznacznikiem europejskiej polityki –kontynuował.”
- Mniej urzędowy był język panelu „Jak nadać nową dynamikę współpracy polsko- ukraińskiej?”, który odbył się 9 września, tuż przed przyjazdem premiera Szmyhala do Karpacza.
„W minionym roku wymiana młodzieży Polski i Ukrainy odbyła się online, co pokazuje skomplikowanie sytuacji. Trzyma się tylko współpraca gospodarcza” – powiedziała moderująca panel Bogumiła Berdychowska z Kwartalnika „Więź”.
Oleg Dubisz, I wiceprezes Polsko – Ukraińskiej Izby Gospodarczej przypomniał, że pomimo koronakryzysu Polska stała się drugim partnerem handlowym Ukrainy i wyparła z tej pozycji Rosję. Nasze obroty handlowe dynamicznie rosną i w tym roku zapewne przekroczą poziom 10 mld USD. Dubisz wskazał, że potrzebne są polskie inwestycje w Ukrainie, ich obecny poziom nie odpowiada poziomi wymiany handlowej. Dlatego warto zauważyć zaangażowanie PGNiG, które objęło udziały w firmie wydobywającej gaz w zachodniej Ukrainie. Konieczne są inwestycje w infrastrukturze transportowej. „Jedno nowe połączenie kolejowe, przejście graniczne czyni więcej dla współpracy niż dziesięć konferencji” – mówił Dubisz. Wskazał też inne filary bilateralnej współpracy: sektor obronny, kooperacja przemysłowa i partnerstwa samorządów.
Poseł Paweł Kowal mówił, że „dziś brakuje polityków zainteresowanych w rozwoju naszych relacji”. „Minęły wszystkie emocje, nasze relacje są ambiwalentne emocjonalnie” – dodawał. Podkreślił, że „polsko- ukraińskim relacjom bardzo pomogli Ukraińcy, którzy tu przyjechali i są już stałym elementem krajobrazu społecznego naszych miast”. Co w sferze polityki powinna zrobić Polska? Zdaniem P. Kowala trzeba wspomagać perspektywę europejską Ukrainy, podpisać z Ukrainą porozumienie w sprawach obronnych. Trzeba też twardo powiedzieć NIE dla pojawiających się w Polsce pomysłów współpracy z Rosją w dziedzinie energii jądrowej.
Rafał Dzięciołowski, Prezes Fundacji Solidarności Międzynarodowej wskazał na nową specjalizację Polskiej Pomocy dla Ukrainy: zarządzanie kryzysowe na poziomie społeczności lokalnych. Fundacja zamierza promować doświadczenie Ochotniczych Straży Pożarnych, które w ukraińskich warunkach będą nie tylko organizatorem aktywności w społecznościach lokalnych, ale staną się też lokalnym centrami zarządzania kryzysowego. Dla państwa, które de facto jest przedmiotem obcej agresji, będzie to wielka, realna pomoc.
Yevhen Mahda z Instytutu Polityki Światowej pointował, że polskim hasłem było „za wolność waszą i naszą”, zaś dziś brzmi ono „za bezpieczeństwo wasze i nasze”.
Dariusz Szymczycha