3 września 2021. „Biden i Zełenski przywracają stosunki amerykańsko – ukraińskie na właściwe tory”- takim tytułem UkraineAlert, publikowany przez wpływowy think tank Atlantic Council, ocenił rezultaty wizyty prezydenta Ukrainy w USA.
Oto główne tezy artykułu.
- Stany Zjednoczone są kluczowym sojusznikiem i zwolennikiem Ukrainy od czasu odzyskania przez byłą republikę radziecką niepodległości w 1991 roku, a kwestie ukraińskie zazwyczaj cieszą się silnym, ponadpartyjnym poparciem w Waszyngtonie. Napięcia w stosunkach amerykańsko-ukraińskich zaczęły pojawiać się na początku prezydentury Trumpa, zaś Kijów był wtedy wciągany w wewnętrzne walki polityczne USA. W efekcie Ukraina odgrywała ważną rolę w pierwszym impeachmencie prezydenta Trumpa.
- Te turbulencje sprawiły, że w Kijowie z optymizmem odebrano na wybór Joe Bidena, który wcześniej nadzorował „tekę Ukrainy” jako wiceprezydent za administracji Obamy. Jednak decyzja Bidena z maja 2021 r. o złagodzeniu sankcji wobec rosyjskiego gazociągu Nord Stream 2 wywołała w Kijowie falę krytyki, a niektórzy Ukraińcy byli również zdenerwowani katastrofalnym sposobem wycofania się USA z Afganistanu.
- To niekorzystne tło zbudowało znaczne oczekiwanie przed środowym spotkaniem prezydentów Ukrainy i USA w Waszyngtonie. Ostatecznie wydarzenie nie przyniosło większych przełomów. Apele Zełenskiego o bardziej zdecydowane stanowisko USA wobec aspiracji Ukrainy do członkostwa w NATO okazały się bezowocne, nie było też zwrotu USA w drażliwej kwestii gazociągu Nord Stream 2.
- Spotkanie Bidena i Zełenskiego przyniosło jednak szereg mocnych, choć mało spektakularnych zobowiązań do wzmocnienia współpracy w sektorze bezpieczeństwa i wielu innych sferach. W szczegółowym wspólnym oświadczeniu wydanym po spotkaniu określono mapę drogową pogłębienia strategicznych stosunków między oboma krajami. Spotkanie można obiera jako powrót do stabilnego partnerstwa, które definiowało stosunki amerykańsko-ukraińskie przez większą część ostatnich trzech dekad.
UkraineAlert przedstawiło też bardziej entuzajstyczne opinie ekspertów.
Alexander Vershbow z Atlantic Council, były zastępca sekretarza generalnego NATU i były ambasador USA w Rosji: „Spotkanie Zełenski-Biden było sukcesem obu stron. Biden dał jasno do zrozumienia, że bezpieczeństwo Ukrainy pozostaje priorytetem USA, rozwiewając wątpliwości co do zaangażowania USA, które wynikało z decyzji w sprawie Nord Stream 2, chaotycznego wyjścia z Afganistanu i obaw, że priorytetem polityki amerykańskiej będzie Rosja.
Daniel Fried z Atlantic Council, były ambasador USA w Polsce: „Spotkanie między prezydentami Bidenem i Zełenskim było na czasie, uspokajające i wybiegające w przyszłość. Było to na czasie, ponieważ zaraz po klęsce w Afganistanie dało USA platformę do rozwiania obaw na Ukrainie i poza nią, że chaotyczny odwrót Ameryki z Afganistanu był częścią szerszego wycofania, jak sugerowały Moskwa i Pekin. Spotkanie było również uspokajające, ponieważ wspólne oświadczenie USA-Ukraina mocno zdefiniowało interes USA w Ukrainie (Sukces Ukrainy ma kluczowe znaczenie dla globalnej walki między demokracją a autokracją. Było to także spotkanie wybiegające w przyszłość, ponieważ przyniosło porozumienie w sprawie bogatego dwustronnego programu wsparcia USA dla wysiłków Ukrainy na rzecz przekształcenia się w silniejszą, bardziej produktywną i bardziej praworządną demokrację. Wreszcie, stosunki amerykańsko-ukraińskie wyłaniają się z bagna politycznego wyzysku Ukrainy przez Trumpa, wyłącznie dla jego osobistych ambicji.”
(Red.)
Foto: Biuro Prezydenta Ukrainy