7 kwietnia 2021. Korupcja kosztuje Ukrainę co najmniej 37 miliardów USD rocznie- napisał w „Kyiv Post” Micheil Saakaszwili, były prezydent Gruzji, obecnie szef Narodowej Rady ds. Reform przy Prezydencie Ukrainy.
Ta szacowana wartość zagarniętego lub nie wypracowanego wspólnego majątku, na Czytelniku musi zrobić duże wrażenie. Tym bardziej, że PKB Ukrainy w 2019 roku wyniosło według szacunków Banku Światowego 153,8 miliarda.
Saakaszwili znany jest z radykalizmu i gwałtownych ruchów politycznych, można więc przypuszczać, że publikując powyższe dane chciał zaszokować i wymusić refleksję oraz działanie. Czy jego monit będzie skuteczniejszy od oczekiwań wyrażanych przez organizacje międzynarodowe i państwa, które zaangażowały się w pomoc Ukrainie?
Co Micheil Saakaszwili przekazał w „Kyiv Post” (edycja 11 marca 2021) ?
Jego zdaniem rzeczywiste szkody z powodu korupcji są znacznie większe niż wyliczone 37 mld USD.
Saakaszwili wskazał główne obszary, które generują korupcyjne straty.
- Przedsiębiorstwa państwowe odpowiadają za 6 miliardów USD korupcyjnych strat. Skąd ta estymacja? Takie wyliczenia podał Fundusz Mienia Państwowego Ukrainy. Pokrywają się one z danymi z tajnego raportu ukraińskich służb specjalnych, znanego Saakaszwilemu. Napisał: „W Ukrainie istnieje wiele nieefektywnych przedsiębiorstw, a w każdym przypadku kryje się jakiś interes korupcyjny. W przypadku funduszy, których państwo nie otrzyma z powodu korupcji w samej dziedzinie, możliwe byłoby zbudowanie 1700 nowych szkół, 4500 nowych przedszkoli lub 170 szpitali. To może być zbudowany w ciągu zaledwie jednego roku bez korupcji.”
- Wynagrodzenia „w kopertach” to 6 miliardów USD strat. Straconych. Według Centrum Studiów Ekonomicznych około 23 proc. Ukraińców otrzymuje nieoficjalnie wynagrodzenie, a kolejne 30 proc. otrzymuje „szare” wynagrodzenie: częściowo w kopertach, a częściowo legalnie wypłacane.
- Wpływ spółek offshore to kolejne 6 miliardów utraconych przez państwo dolarów. Badania ukraińskie i analizy Parlamentu Europejskiego wyprowadzanie kapitału z Ukrainy do rajów podatkowych, następnie reinwestowanie jego części powoduje uszczerbek w PKB.
- Wydobycie surowców mineralnych związane jest ze stratą ok. 5 mld USD. Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego, Handlu i Rolnictwa szacuje, że 48 proc. produkcji przemysłu wydobywczego Ukrainy to w istocie „szara strefa”.
- Korupcja przy zamówieniach publicznych powoduje 3 miliardy USD strat. Roczna wartość zamówień publicznych w Ukrainie wynosi około 19 miliardów dolarów. Według Transparency International około 20 proc. zamówień publicznych w krajach rozwijających się ma „komponent korupcyjny”.
- Strata budżetu Ukrainy z powodu niepobranego cła wynosi rocznie 3 miliardy USD. „Gdyby te systemy unikania cła zostały wyeliminowane, Ukraina nie musiałaby pożyczać pieniędzy z Międzynarodowego Funduszu Walutowego”- skomentował Saakaszwili.
- Oszustwa związane z VAT przynoszą 6 miliardów USD strat rocznie. Według szefa Państwowej Służby Podatkowej, Ukraina traci rocznie na niezapłaconym VAT ponad 40 miliardów UAH.
- 1 miliard straconych dolarów to niezapłacona akcyza. „Szara strefa” na rynku benzyny i oleju napędowego powoduje, że budżet nie otrzymał podatku akcyzowego w wysokości 25 miliardów UAH, co jest równowartością ok. 890 milionów USD. Wielkość nielegalnego rynku tytoniu i papierosów wynosi około 7 procent konsumpcji.
- Stratę ok. 500 mln USD przynosi „szara strefa” dzierżawy ziemi.
- „Usypianie” koncesji to strata 500 mln USD rocznie. Ok. 30 proc. wydanych koncesji na wydobycie ropy naftowej i gazu jest „uśpionych”, prace wydobywcze nie są prowadzone, nie znane są więc zasoby koncesji i nie są płacone właściwe podatki.
Trzeba przyznać, że zestawienie świadczy o dobrym, głębokim rozeznaniu „schematów” (bardzo specyficzne określenie z języka służb antykorupcyjnych Ukrainy) okradania gospodarki i państwa. Jeśli wiadomo o co chodzi, można proponować środki zaradcze.
Micheil Saakaszwili kończy swój artykuł słowami: „ Biuro Prostych Rozwiązań i Wyników (ukraińska organizacja pozarządowa- red.) przygotowało bardzo konkretne koncepcje reformy i projekty ustaw dla każdego z tych obszarów problemowych. Mam nadzieję, że prezydent Wołodymyr Zełenski wykaże wielką wolę polityczną, aby rozwiązać te problemy w taki sam sposób, jak w przeszłości. Z mojej strony zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby pomóc i naciskać.”
(Red.)